Phát hiện loài chuột chũi chưa từng được ghi nhận trên thế giới tại Thanh Hóa

Chuột chũi Euroscaptor Darwini vừa được phát hiện tại Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông (Ảnh: Trường ĐH Hồng Đức cung cấp).

Đây là kết quả hợp tác giữa Viện Sinh học (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường Đại học Hồng Đức và Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông.

Theo tiến sĩ Đậu Quang Vinh, Bộ môn Sinh học, Khoa Khoa học Tự nhiên, Trường Đại Học Hồng Đức - người trực tiếp tham gia nhóm nghiên cứu: "Sau nhiều năm khảo sát đa dạng sinh học tại Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, loài chuột chũi mới được phát hiện ở độ cao 900 - 1.100m, trong khu rừng thường xanh phía Tây Nam, gần đỉnh Pù Luông".

Sự khác biệt của Euroscaptor Darwini so với các loài cùng chi là rất rõ ràng và độc đáo, được xác định qua các đặc điểm giải phẫu chưa từng thấy, sinh học phân tử và hình thái.

Điểm nổi bật nhất là chiếc đuôi cực kỳ ngắn, chỉ nhô ra khỏi bề mặt da một chút, lớn hơn 2mm. Chiếc đuôi này được bao phủ hoàn toàn bởi những sợi lông cứng, thưa thớt, ngắn, dài dần về phía đầu xa.

Điểm nổi bật nhất của chuột chũi Euroscaptor Darwini là chiếc đuôi cực kỳ ngắn (Ảnh: Trường ĐH Hồng Đức cung cấp).

Đáng chú ý, đuôi chuột chũi mới chỉ bao gồm sáu hoặc bảy đốt sống đuôi, ít hơn đáng kể so với các loài Euroscaptor khác, cho thấy một quá trình tiến hóa thích nghi sâu sắc với môi trường sống ngầm.

Những đặc điểm này không chỉ dựa trên hình thái mà còn được khẳng định vững chắc qua kết quả phân tích ADN chứng minh chuột chũi Darwin tách biệt rõ ràng với các loài cùng chi từng được biết đến ở Việt Nam, Lào và Trung Quốc.

Chuột chũi Euroscaptor Darwini tại Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông (Ảnh: Trường ĐH Hồng Đức cung cấp).

Hiện tại, nhóm nghiên cứu cho biết cần tiếp tục khảo sát các khu vực lân cận để xác định ranh giới phân bố của Euroscaptor Darwini, cũng như đặc điểm sinh học, sinh thái, các mối đe dọa đến sự tồn tại của loài mới phát hiện này. Từ đó có cơ sở đề xuất xếp hạng bảo tồn theo các tiêu chí của Sách đỏ Việt Nam ở cấp quốc gia, cũng như Danh lục Đỏ thế giới (IUCN), đồng thời có các phương án bảo tồn cụ thể loài này ở Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông.

Phát hiện quan trọng này sẽ mở ra hướng nghiên cứu mới về cơ chế tiến hóa của động vật sống ngầm, đồng thời khẳng định giá trị bảo tồn đa dạng học của Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa cũng như vị thế của Việt Nam trên bản đồ khoa học về tiến hóa và bảo tồn.

Linh Hương