Phát triển du lịch thích ứng với biến đổi khí hậu
Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng (PN-KB) với những giá trị nổi bật toàn cầu về địa chất địa mạo và đa dạng sinh học, được UNESCO 2 lần ghi danh vào Danh mục Di sản thế giới. Hiện, nơi đây đang từng bước phát huy hợp lý các giá trị tài nguyên thiên nhiên để phát triển du lịch thân thiện với môi trường, thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu (BĐKH), nhằm duy trì vị thế là điểm đến hấp dẫn, an toàn và có trách nhiệm trong tương lai.
Giám đốc Trung tâm Du lịch PN-KB Hoàng Minh Thắng cho hay, từ chỗ chỉ có 2 sản phẩm du lịch là động Phong Nha và động Tiên Sơn, đến nay Vườn Quốc gia PN-KB đã có 17 sản phẩm du lịch, trong đó có những sản phẩm du lịch mang đẳng cấp quốc tế, như: “Chinh phục Sơn Đoòng, hang động lớn nhất thế giới”.
“Du lịch tại PN-KB ngày càng được mở rộng về quy mô và nâng cao chất lượng, hướng tới phát triển các loại hình du lịch bền vững, thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, du lịch là ngành kinh tế đặc thù, phụ thuộc lớn vào điều kiện môi trường tự nhiên. Hiện, BĐKH cùng với sự gia tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan đã và đang tác động đến tài nguyên thiên nhiên, làm thay đổi giá trị và tiềm năng khai thác du lịch. Trong bối cảnh đó, phát triển du lịch bền vững thích ứng với BĐKH trở thành một nhiệm vụ lâu dài và cấp thiết đối với Vườn Quốc gia PN-KB...”, Giám đốc Trung tâm Du lịch PN-KB, Hoàng Minh Thắng cho biết.
Suối nước Moọc thu hút du khách trong mùa du lịch cao điểm - Ảnh: N.H
Được biết, tại Vườn Quốc gia PN-KB, mùa mưa thường đi kèm với các hiện tượng ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, bồi lắng lòng sông tại nhiều khu vực hang động, sông suối, nhất là dọc theo sông suối chính, như: Sông Son, sông Chày, suối Trạ Ang. Gần đây, vào tháng 6/2025, do ảnh hưởng của bão Wutip kết hợp với mưa lớn kéo dài đã gây ngập tại nhiều điểm trong vùng lõi di sản Vườn Quốc gia PN-KB, khiến một số tuyến đường vào các hang bị chia cắt, cơ sở hạ tầng du lịch (cầu, bến thuyền, lán trại) bị hư hỏng. Nhiều tour du lịch phải tạm hoãn hoặc hủy bỏ, như: Động Phong Nha, Tiên Sơn, suối Nước Moọc, sông Chày-hang Tối, động Thiên Đường… Qua đó, làm sụt giảm đáng kể lượng khách đến tham quan tại Vườn Quốc gia PN-KB trong mùa cao điểm, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng trải nghiệm của du khách. Đồng thời, hệ thống hạ tầng phụ trợ cũng đang phải chịu áp lực lớn từ BĐKH.
Trước những thách thức đó, Ban Quản lý Vườn Quốc gia PN-KB đã chủ động triển khai nhiều giải pháp nhằm phát triển du lịch thích ứng với BĐKH, như: Quy hoạch không gian khai thác du lịch được điều chỉnh theo hướng phân tán, giảm tải cho các điểm tham quan chính vào mùa cao điểm. Hệ thống hạ tầng du lịch được thiết kế linh hoạt, có khả năng thích ứng với điều kiện thời tiết khắc nghiệt, như: Lắp đặt máng trượt bằng nhựa composite có thể tháo dỡ trong mùa lũ tại ghềnh Moọc; triển khai mô hình nhà bè nổi phục vụ khách tham quan trên sông Chày…
Bên cạnh đó, công tác giám sát môi trường và đánh giá rủi ro khí hậu được tăng cường, với việc đầu tư hệ thống cảnh báo thiên tai gồm hai mô-đun cảnh báo ngập lụt, hệ thống phòng cháy, chữa cháy rừng và cứu hộ cứu nạn được nâng cấp. Các hoạt động giáo dục môi trường, nâng cao nhận thức cộng đồng và truyền thông về BĐKH, du lịch xanh cũng được chú trọng, như: Khuyến khích trồng cây xanh; không sử dụng đồ nhựa dùng một lần; thu gom rác thải và tham gia giám sát tài nguyên rừng và đa dạng sinh học…
Đặc biệt, Ban Quản lý Vườn Quốc gia PN-KB đã tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế trong việc đánh giá tác động BĐKH, bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển du lịch bền vững; tổ chức các khóa đào tạo cán bộ và hướng dẫn kỹ thuật về du lịch sinh thái bền vững….
