Phát triển hạ tầng số ở vùng biên

Hệ thống trạm BTS ở khu vực biên giới tỉnh Đồng Nai góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế và bảo đảm quốc phòng-an ninh.

Sau khi sắp xếp, sáp nhập, Đồng Nai có tám xã biên giới với khoảng 259km đường biên giới nước bạn Campuchia. Dọc tuyến biên giới có 16 đồn biên phòng, một khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Hoa Lư, hai cửa khẩu chính là Hoàng Diệu và Lộc Thịnh, cửa khẩu phụ Tân Tiến và lối mở Lộc Tấn. Trên địa bàn 8 xã biên giới có hơn 145 nghìn nhân khẩu; cơ cấu kinh tế chủ yếu là nông, lâm nghiệp chiếm tỷ trọng hơn 60%, công nghiệp-xây dựng dưới 15%, thương mại-dịch vụ hơn 20%.

Hoàn thiện hạ tầng số

Những năm gần đây, nhiều xã biên giới tại Đồng Nai đã được ưu tiên đầu tư hoàn thiện hạ tầng số, tạo nền tảng mới cho phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Các tuyến cáp quang được kéo đến tận trung tâm thôn, ấp; sóng 3G, 4G, 5G phủ rộng, bảo đảm kết nối internet ổn định cho cán bộ và người dân. Đây là điều kiện quan trọng để địa phương đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến, giảm thời gian đi lại của người dân, nhất là trong các thủ tục đăng ký, khai báo, xác nhận hồ sơ. Đồng thời, hạ tầng số giúp phát triển mạnh mẽ các mô hình kinh tế mới như thương mại điện tử, bán hàng nông sản online, livestream bán hàng; từng bước đưa sản phẩm chủ lực vùng biên ra thị trường rộng lớn hơn.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Phạm Văn Trinh cho biết: “Những năm gần đây, hạ tầng viễn thông được đầu tư hiện đại, đồng bộ; mạng 4G/5G đã phủ tất cả khu vực trung tâm, nhất là khi tỉnh ban hành nghị quyết chuyên đề về chuyển đổi số, gắn kết với cải cách hành chính và xây dựng chính quyền điện tử...”.

Đồng Nai đã hoàn thành mục tiêu xây dựng chính quyền điện tử, từng bước phát triển kinh tế số, xã hội số, hình thành chính quyền số; hệ thống hội nghị truyền hình trực tuyến từ tỉnh đến xã được đầu tư đồng bộ, bảo đảm an toàn thông tin theo quy định. Hơn 90% số cán bộ các sở, ban, ngành và ủy ban nhân dân các cấp được đào tạo về kỹ năng công nghệ và chuyển đổi số.

Bộ chỉ số phục vụ người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công nằm trong nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước, và xếp hạng mức độ chuyển đổi số nằm trong nhóm 14 tỉnh, thành phố.

Dọc tuyến biên giới Đồng Nai đã xây dựng 50 trạm thu, phát sóng di động khu vực biên giới (Trạm BTS), bảo đảm phủ sóng 96% các đồn biên phòng và 85% số khu vực có dân dọc tuyến biên giới.

Giám đốc Trung tâm VNPT khu vực Lộc Ninh Nguyễn Tấn Viện cho biết: Hiện nay, đơn vị quản lý hơn 130 trạm BTS; trong đó, có 13 trạm chạy dọc theo tuyến đường tuần tra biên giới. Nhằm bảo đảm thông tin liên lạc cho người dân, doanh nghiệp, nhất là lực lượng chức năng làm nhiệm vụ trên tuyến biên giới, VNPT khu vực Lộc Ninh đã xây dựng các phương án duy trì các trạm BTS hoạt động liên tục, đồng thời cắt cử lực lượng ứng trực khắc phục các sự cố nếu có.

Nhân viên VNPT kiểm tra hệ thống đường truyền tại các trạm ở khu vực biên giới tỉnh Đồng Nai.

Trong chuyến thị sát và làm việc với 8 xã biên giới, đồng chí Võ Tấn Đức, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai nhận định: "Khu vực biên giới hạ tầng còn yếu, thiếu và chưa đồng bộ so với mặt bằng chung của tỉnh, nhất là sóng di động và sóng phát thanh, truyền hình; cơ sở hạ tầng và trang thiết bị phục vụ vận hành chính quyền theo mô hình mới". Do đó, đồng chí Võ Tấn Đức yêu cầu các sở, ngành tăng cường các nguồn lực đầu tư cho biên giới để khu vực biên giới ngày càng giàu đẹp, hiện đại, trở thành bộ mặt của quốc gia và của tỉnh Đồng Nai.

Vận hành thông suốt

Cửa khẩu quốc tế Hoa Lư (xã Lộc Thạnh) là một trong những cửa khẩu quốc tế quan trọng nhất khu vực Đông Nam Bộ, kết nối trực tiếp với tỉnh Kratie của Vương quốc Campuchia qua cửa khẩu Trapeang Sre. Nơi đây, hoạt động thông thương hàng hóa giữa Việt Nam-Campuchia diễn ra sôi động.

Công tác kiểm tra, kiểm soát người và phương tiện vận tải hàng hóa xuất, nhập khẩu, xuất, nhập cảnh được thực hiện chặt chẽ, góp phần bảo đảm an ninh biên giới nhưng vẫn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động thông thương hàng hóa.

Anh Điểu Huyên Đức, Đội phó Đội Hải quan cửa khẩu quốc tế Hoa Lư cho biết, nhờ được đầu tư hạ tầng viễn thông đồng bộ với hệ thống cáp quang và sóng 3G, 4G phủ đến khu vực cửa khẩu quốc tế Hoa Lư đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thông quan hàng hóa. Các dữ liệu khai báo, giám sát phương tiện, xác thực hồ sơ được truyền tải nhanh, kết nối ổn định với hệ thống hải quan điện tử, giảm đến mức thấp nhất thời gian chờ. Doanh nghiệp làm thủ tục online, cập nhật thông tin lô hàng tức thời, không còn phụ thuộc giấy tờ thủ công như trước.

Tại Đắk Nhau, xã “đầu gối đầu dãy Trường Sơn, vai kề biên giới”, là địa phương đặc biệt khó khăn. Xã có 26 thành phần dân tộc sinh sống; trong đó, dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ cao 51,7%; hạ tầng kỹ thuật-xã hội chưa đồng bộ, cơ sở vật chất phục vụ dân sinh chưa đáp ứng nhu cầu phát triển… Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã đã đề ra năm nhiệm vụ trọng tâm, 4 lĩnh vực đột phá, trong đó ưu tiên giải pháp phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, ứng dụng chuyển đổi số và bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc gắn với du lịch.

Bí thư Đảng ủy xã Đắk Nhau Nguyễn Trọng Lâm cho biết: “Sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, xã không thể thay đổi việc rút ngắn khoảng cách về địa lý nhưng có thể thay đổi việc tiếp cận của người dân với chính quyền bằng cách xây dựng chính quyền số và đào tạo công dân số. Trên nền tảng hạ tầng số hiện có; tăng cường đào tạo kỹ năng số cho người dân để tăng khả năng tiếp cận, vận hành và làm chủ công nghệ; từ đó, giúp người dân xây dựng các mô hình thương mại điện tử, bán hàng nông sản online, thanh toán không tiền mặt".

Xã Hưng Phước có 54km đường biên giới tiếp giáp Vương quốc Campuchia; tổng diện tích xã hơn 18.718ha, dân số hơn 12.200 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 26,47%.

Ông Ngô Văn Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Hưng Phước cho biết: “Là xã vùng sâu, vùng xa, xã biên giới, nhưng nhờ được tỉnh đầu tư hạ tầng số đúng tầm nên giải quyết thủ tục hành chính cho nhân dân nhanh chóng, kịp thời. Từ ngày 1/7 đến cuối tháng 10/2025, Trung tâm Phục vụ hành chính công đã tiếp nhận 739 hồ sơ ở các lĩnh vực, đã giải quyết 726 hồ sơ; đang giải quyết 13 hồ sơ, không có hồ sơ trễ hẹn”.

Việc hoàn thiện hạ tầng số đã giúp vùng sâu, vùng xa, xã biên giới tỉnh Đồng Nai chuyển đổi phương thức quản lý, ứng dụng phần mềm điều hành, họp, giao ban trực tuyến, tăng hiệu quả công việc.

Khi hạ tầng số được đầu tư bài bản, người dân ở vùng biên có cơ hội tiếp cận kiến thức, học nghề qua nền tảng trực tuyến, mở rộng tư duy, kỹ năng; từ đó, nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống. Đây là một trong những giải pháp để biên giới không chỉ là vùng “giữ đất”, mà còn là vùng phát triển nhanh và thông minh

NHẤT SƠN - THIÊN VƯƠNG