Phát triển Logistics xanh thúc đẩy xuất khẩu bền vững
Phát triển logistics 'xanh' là xu hướng tất yếu và là tiêu chí quan trọng đánh giá sự phát triển bền vững của toàn ngành Logistics cũng như hoạt động xuất khẩu.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Việt Nam có nhiều tiềm năng và lợi thế trong phát triển dịch vụ logistics như: nằm ở vị trí chiến lược trong khu vực phát triển năng động của thế giới, có nền kinh tế đang trên đà phát triển, hội nhập quốc tế sâu rộng, là thị trường mới nổi thứ tám có sức tiêu thụ lớn, thương mại điện tử có xu hướng phát triển mạnh, có lợi thế về vị trí địa lý thuận lợi cho vận tải quốc tế với bờ biển dài 3.260 km, có nhiều cảng nước sâu, sân bay quốc tế, hệ thống đường sắt xuyên quốc gia và mạng lưới giao thông thuận lợi…
Thống kê sơ bộ cho thấy, Việt Nam hiện có hơn 40.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics. Tốc độ phát triển ngành Logistics ở Việt Nam những năm gần đây đạt khoảng 14-16%, với quy mô thị trường năm 2024 ước tính trên 45 tỷ USD.
Ngân hàng Thế giới cũng từng xếp hạng Việt Nam hiện đứng thứ 43/155 nước về Chỉ số hiệu quả logistics (LPI) và thuộc nhóm 5 nước dẫn đầu ASEAN (sau Singapore, Malaysia, Thái Lan và cùng thứ hạng với Philippines).
Tuy nhiên, ngành Logistics Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế. Có thể kể đến như: Chi phí logistics còn cao; thiếu sự liên kết giữa các doanh nghiệp dịch vụ logistics và với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, doanh nghiệp xuất nhập khẩu; quy mô và tiềm lực về tài chính của các doanh nghiệp logistics Việt Nam còn yếu...
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp logistics Việt Nam hiện nay vẫn hoạt động một cách manh mún và thiếu tính liên kết giữa các vùng. Bên cạnh đó, hoạt động logistics đã gây ra nhiều tác động lớn đến môi trường như ô nhiễm không khí, nước thải và chất thải rắn, tiếng ồn...
Trước thực trạng này, việc nghiên cứu và đẩy mạnh hoạt động logistics xanh tại Việt Nam hiện nay là vô cùng cần thiết. Theo các chuyên gia, Logistics xanh được định nghĩa là các chiến lược và cách tiếp cận quản lý chuỗi cung ứng nhằm giảm năng lượng và tác động môi trường của việc phân phối hàng hóa, trong đó tập trung vào quản lý chất thải, xử lý vật liệu, đóng gói và vận chuyển.
Nói cách khác, Logistics xanh là hoạt động logistics hướng tới các mục tiêu bền vững, thân thiện và bảo vệ môi trường, giảm tối đa tác động tiêu cực đến môi trường. Hiện nay phát triển logistics “xanh” là xu hướng tất yếu và là tiêu chí quan trọng đánh giá sự phát triển bền vững của toàn ngành Logistics cũng như hoạt động xuất khẩu.
Phát biểu tại Hội thảo chuyên đề “Logistics xanh – xu hướng phát triển bền vững cho doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu” trong khuôn khổ Triển lãm Viet Nam International Sourcing 2025 và Diễn đàn xuất khẩu 2025 với chủ đề “Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế” đã diễn ra sáng nay 5/9 do Bộ Công Thương phối hợp cùng Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) tổ chức, ông Trần Phú Lữ - Giám đốc ITPC cho biết, tại Việt Nam, Logistics xanh ngày càng được Chính phủ và các doanh nghiệp tập trung quan tâm, đầu tư một cách chuyên nghiệp.
Quyết định số 1658/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược Quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 đã nhấn mạnh mục tiêu xanh hóa các ngành kinh tế, cụ thể như: logistics xanh-sử dụng năng lượng sạch, giảm phát thải, ưu tiên vận tải đa phương thức, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông...
Thời gian qua, Chính phủ cũng đã tập trung đầu tư vào cơ sở hạ tầng, đặc biệt là một loạt hệ thống đường cao tốc trọng điểm, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp vận tải tại Việt Nam tiết kiệm thời gian và chi phí vận chuyển. Hệ thống cảng biển cũng ngày càng được cải thiện, được chú trọng đầu tư, cải tiến liên tục, tiếp cận những dịch vụ vận tải tiên tiến, hiện đại và thân thiện môi trường hơn...
Song song đó, hiện nay các doanh nghiệp logistics Việt Nam đang chủ động đổi mới phương thức vận hành, mở rộng hợp tác quốc tế và tận dụng công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh. Các doanh nghiệp đang tích cực phát triển logistics thông minh, thúc đẩy ứng dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), blockchain, dữ liệu lớn (big data) vào hoạt động logistics-từ dự báo nhu cầu, quản lý tồn kho, vận hành kho bãi, theo dõi vận chuyển đến chăm sóc khách hàng và thanh toán điện tử. Điều này phản ánh bước chuyển tích cực của ngành Logistics trong việc thích ứng với bối cảnh toàn cầu và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường xuất khẩu.
