Phát triển mô hình hợp tác xã điện tử

ĐBP - Mô hình hợp tác xã (HTX) điện tử đang được đánh giá là hướng đi tiềm năng, giúp nâng cao hiệu quả quản lý, tiêu thụ sản phẩm, minh bạch hoạt động và mở ra cơ hội cho các hộ sản xuất nhỏ lẻ tham gia vào chuỗi giá trị hiện đại. Do đó, thúc đẩy HTX điện tử là một giải pháp quan trọng góp phần để kinh tế tư nhân trở thành động lực tăng trưởng kinh tế.

Thành viên HTX Hoa Ban Trắng, phường Mường Lay sản xuất bánh khẩu xén, chí chọp.

HTX điện tử là mô hình ứng dụng nền tảng số vào toàn bộ hoạt động, từ quản trị, sản xuất đến tiêu thụ, nhằm cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW. Không chỉ dùng công cụ trực tuyến trong giao dịch hay quảng bá, đây là việc chuyển đổi toàn diện từ quản trị truyền thống sang quản trị số, giúp minh bạch hoạt động sản xuất kinh doanh, giảm chi phí, nâng cao hiệu quả quản lý, đồng thời vẫn giữ được sự linh hoạt của mô hình kinh doanh cá thể.

Hiện tỉnh ta có 353 HTX. Thời gian qua, tỉnh đã từng bước hỗ trợ chuyển đổi HTX sang mô hình điện tử. Các HTX được tập huấn kỹ năng số, hỗ trợ xây dựng website, fanpage, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, đồng thời kết nối với bưu điện, ngân hàng, doanh nghiệp logistics. Một số HTX đã hình thành sản xuất theo quy trình số hóa, ghi chép dữ liệu điện tử và minh bạch truy xuất nguồn gốc, nhờ đó nhiều đặc sản nông nghiệp của Điện Biên tiếp cận khách hàng trên cả nước, nâng cao doanh thu, thu nhập cho thành viên.

Từ mô hình sản xuất truyền thống, HTX Dịch vụ và sản xuất nông nghiệp Hà Ân (xã Nậm Kè) đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ điện tử trong quản lý, kết nối tiêu thụ, minh bạch quy trình sản xuất.

Ông Nguyễn Tiến Nghĩa, Giám đốc HTX cho biết: Nhờ quản lý và giám sát bằng hệ thống điện tử, toàn bộ quy trình canh tác, thu hoạch và tiêu thụ đều được cập nhật để kịp thời điều chỉnh. Qua đó giúp tăng năng suất bình quân từ 70 - 100 tấn/ha, sản lượng hằng năm khoảng 3.000 tấn. Không chỉ tiêu thụ trong tỉnh, sản phẩm bí xanh, bí đỏ của HTX còn mở rộng thị trường ngoài tỉnh.

Không chỉ trong lĩnh vực nông sản, một số HTX chế biến thực phẩm cũng đã mạnh dạn chuyển đổi số, mở rộng thị trường và nâng cao hiệu quả kinh doanh. HTX Hoa Ban Trắng, phường Mường Lay với sản phẩm bánh khẩu xén, chí chọp cũng đang chuyển dần từ quản trị truyền thống sang quản trị điện tử. Trước đây, sản lượng tiêu thụ truyền thống khoảng 1 - 2 tấn/năm, nay trung bình đạt 35 tấn/năm.

Bà Lò Chúc Chi, Giám đốc HTX nhấn mạnh: Chuyển sang HTX điện tử không chỉ ở khâu bán hàng mà xuyên suốt từ sản xuất, chế biến, đóng gói đến tiêu thụ. Ứng dụng nền tảng số giúp quản lý minh bạch, kiểm soát chất lượng, quảng bá sản phẩm rộng khắp và kết nối trực tiếp với người tiêu dùng, tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Một trong những thành công từ mô hình HTX điện tử chính là việc kết nối cung - cầu thông qua các sàn thương mại điện tử. Trước kia, sản phẩm của các HTX chủ yếu tiêu thụ trong phạm vi hẹp, phụ thuộc nhiều vào thương lái, giá cả thường bấp bênh. Nhưng khi áp dụng thương mại điện tử, HTX đã thay đổi tư duy, đưa sản phẩm lên các nền tảng trực tuyến như Postmart, Voso, Shopee, Lazada hay thông qua các website, fanpage riêng. Đồng thời, các HTX cũng chú trọng cải thiện quy trình sản xuất, áp dụng phần mềm quản lý, truy xuất nguồn gốc, gắn QR code cho từng lô hàng, nâng cao niềm tin và giá trị sản phẩm.

Mô hình HTX điện tử cũng thúc đẩy liên kết giữa các thành viên. Thay vì sản xuất nhỏ lẻ, các hộ nông dân tham gia chuỗi giá trị chung, được đào tạo kỹ năng số, bán hàng trực tuyến, nâng cao ý thức tập thể. Một số HTX đã chủ động tổ chức tập huấn, mời chuyên gia hướng dẫn cách livestream bán hàng, chụp ảnh, viết nội dung quảng bá sản phẩm.

Ông Phí Văn Dương, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: Để thúc đẩy phát triển HTX ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức tập huấn, nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý HTX về ứng dụng công nghệ số, thương mại điện tử; tập trung vào kỹ năng tiếp thị, xây dựng kế hoạch. Từ đó, HTX kinh doanh theo phương thức hiện đại, nâng cao thu nhập, góp phần thực hiện mục tiêu xóa đói giảm nghèo của tỉnh.

Một số HTX đã ứng dụng công nghệ thông tin vào sản xuất - kinh doanh như: Ký số và nộp thuế điện tử; hệ thống tưới tự động, chăn nuôi khép kín; quảng bá sản phẩm, kết nối khách hàng qua facebook, zalo, website, mã QR truy xuất nguồn gốc... đã mang lại hiệu quả rõ rệt, giúp giảm chi phí vận hành, tiếp cận khách hàng nhanh hơn, năng suất và hiệu quả kinh doanh tăng.

Tuy nhiên, phát triển HTX điện tử trên địa bàn còn gặp nhiều thách thức: Hạ tầng công nghệ thông tin ở vùng nông thôn, miền núi còn hạn chế; kỹ năng số của xã viên chưa đồng đều; vốn, nhân lực, chiến lược kinh doanh vẫn là rào cản; cạnh tranh trực tuyến ngày càng khốc liệt, đòi hỏi HTX thường xuyên đổi mới, nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu và dịch vụ hậu mãi.

Để triển khai hiệu quả cần giải pháp tổng thể: Đầu tư hạ tầng công nghệ, hỗ trợ tài chính, nhân lực và hoàn thiện hành lang pháp lý. Song song đó, tổ chức đào tạo kỹ năng số cho cán bộ quản lý HTX và xã viên theo nhu cầu thực tế. Các chính sách tín dụng, quỹ hỗ trợ HTX cũng cần linh hoạt để nâng cấp thiết bị, xây dựng thương hiệu và bao bì chuẩn. Đồng thời, tiêu chuẩn hóa quy trình sản xuất - kinh doanh trên môi trường số, kết nối HTX với doanh nghiệp công nghệ, ngân hàng và hệ thống phân phối để giúp HTX điện tử phát triển bền vững, khẳng định vai trò trong chuỗi giá trị nông sản hiện đại.

Bài, ảnh: Thành Đạt