Phê duyệt Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Mục tiêu tổng quát của đề án là góp phần thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước trong việc phát triển thị trường chứng khoán thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế; đồng thời hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước và tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế.

Trong ngắn hạn, mục tiêu đặt ra là đáp ứng đầy đủ tiêu chí để nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE Russell trong năm 2025, duy trì xếp hạng này trong thời gian tới.

Về dài hạn, Đề án hướng đến việc đáp ứng các tiêu chí để thị trường chứng khoán Việt được nâng lên nhóm thị trường mới nổi của MSCI và thị trường mới nổi bậc cao của FTSE Russell từ nay đến năm 2030.

Nhóm giải pháp duy trì hạng trong ngắn hạn, cụ thể để đáp ứng tiêu chí nâng hạng thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE Russell, đề án nêu rõ cần giải quyết vấn đề "Yêu cầu ứng trước tiền mua chứng khoán" nhằm tháo gỡ rào cản yêu cầu ký quỹ trước khi giao dịch đối với nhà đầu tư nước ngoài trong thời gian chưa triển khai cơ chế Đối tác bù trừ trung tâm (CCP) cho thị trường chứng khoán cơ sở Việt Nam.

Minh bạch thông tin về tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa trong các lĩnh vực, tạo điều kiện tiếp cận thông tin bình đẳng cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Bên cạnh đó, cần có các giải pháp duy trì xếp hạng trong ngắn hạn bao gồm đơn giản hóa thủ tục đăng ký và mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài; giảm hồ sơ hành chính trong mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp; tăng cường kết nối hệ thống thông tin giữa ngân hàng lưu ký và công ty chứng khoán phục vụ giao dịch (STP); triển khai cơ chế tài khoản giao dịch tổng (OTA); và ổn định thị trường ngoại hối nhằm ứng phó biến động dòng vốn quốc tế.

Tăng cường năng lực hệ thống giao dịch, thanh toán để đáp ứng khối lượng giao dịch lớn; củng cố năng lực giám sát của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thông qua nâng cấp nhân sự và công nghệ; đồng thời đẩy mạnh phối hợp liên ngành giữa Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Công an nhằm giám sát, phòng ngừa rủi ro và đảm bảo an ninh, an toàn.

Nhóm các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện mục tiêu dài hạn, để hướng tới tiêu chuẩn thị trường mới nổi bậc cao của FTSE Russell và thị trường mới nổi của MSCI, nhà điều hành sẽ rà soát quy định để nới "room" và đưa ra khỏi danh mục những ngành nghề không cần thiết hạn chế tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài. Hạ tầng thanh toán - bù trừ tiên tiến được phát triển, nhằm đáp ứng cơ chế thanh toán giao dịch không yêu cầu ký quỹ 100%, cơ chế Đối tác Bù trừ Trung tâm (CCP).

Đồng thời, cơ chế vay, cho vay chứng khoán, bán khống có kiểm soát sẽ được nghiên cứu, có lộ trình áp dụng. Cơ quan quản lý sẽ phát triển thị trường ngoại hối, với các công cụ phòng ngừa rủi ro cho hoạt động đầu tư gián tiếp, ổn định kinh tế vĩ mô thông qua phối hợp chặt chẽ chính sách tài khóa, tiền tệ.

Cũng theo Đề án, nhiệm vụ duy trì xếp hạng tập trung vào việc tăng cường phối hợp giữa các cơ quan quản lý trong việc giám sát thường xuyên tình hình luân chuyển dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài. Nhà điều hành cũng đặt mục tiêu hiện đại hóa hệ thống giao dịch - thanh toán, tăng năng lực để đáp ứng khối lượng giao dịch lớn, từng bước ứng dụng công nghệ mới hoạt động trên thị trường, hoàn thiện cơ chế, chính sách.

Song song, các giải pháp hỗ trợ cũng được chú trọng như tăng thanh khoản với các loại lệnh, cơ chế giao dịch mới, phát triển hệ thống các nhà tạo lập thị trường, nâng tính minh bạch thông qua áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS), quản trị công ty theo chuẩn Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho các công ty đại chúng.

Các giải pháp nhằm đa dạng hóa nhà đầu tư cũng được triển khai, gồm khuyến khích nhà đầu tư cá nhân đầu tư qua các quỹ đầu tư chuyên nghiệp; mở rộng hàng hóa cho thị trường với sản phẩm mới như trái phiếu hạ tầng, trái phiếu xanh, sản phẩm phái sinh, chứng chỉ quỹ, công cụ tài chính xanh... Chất lượng chỉ số hiện hành sẽ được cải tiến, đồng thời đa dạng, phát triển thêm các chỉ số cơ sở làm tài sản cơ sở cho thị trường chứng khoán phái sinh.

Kiều Chinh