PHÓ CHỦ TỊCH QUỐC HỘI NGUYỄN KHẮC ĐỊNH: GIÁM SÁT THỰC CHẤT, HIỆU QUẢ, NHẬN DIỆN ĐẦY ĐỦ VẤN ĐỀ ĐỂ BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI VỪA CÓ LÝ, CÓ TÌNH

ĐOÀN GIÁM SÁT CHUYÊN ĐỀ CỦA QUỐC HỘI LÀM VIỆC VỚI CÁC BỘ, NGÀNH VỀ HUY ĐỘNG, QUẢN LÝ, SỬ DỤNG CÁC NGUỒN LỰC PHÒNG, CHỐNG DỊCH COVID-19

PHÓ CHỦ TỊCH QUỐC HỘI NGUYỄN KHẮC ĐỊNH CHỦ TRÌ LÀM VIỆC VỚI UBND HUYỆN ĐÔNG ANH

PHÓ CHỦ TỊCH QUỐC HỘI NGUYỄN KHẮC ĐỊNH CHỦ TRÌ LÀM VIỆC VỚI UBND TP. HỒ CHÍ MINH

Dự buổi làm việc về phía Đoàn giám sát có: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Trường Đoàn giám sát; Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát; Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh, Phó Trưởng đoàn giám sát; Trưởng ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội Dương Thanh Bình, Phó Trưởng đoàn giám sát; các thành viên và khách mời Đoàn giám sát. Về phía các bộ, ngành có lãnh đạo các Bộ: Y tế, Tài chính, Lao động Thương binh và Xã hội, Văn hóa Thể thao và Du lịch, Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam…

Toàn cảnh buổi làm việc.

Phát biểu khai mạc buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, theo chương trình trong hai ngày 13 và 14/3, Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội làm việc với các bộ ngành liên quan. Đây không phải là buổi làm việc mà là cuộc giám sát trực tiếp, vì vậy các thành viên Đoàn giám sát và các bộ ngành cần xác định những vấn đề chưa rõ, nêu lên các bất cập, kiến nghị các giải pháp tháo gỡ khó khăn trong thời gian tới. Trong ngày 13/3, Đoàn giám sát tập trung vào việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; ngày 14/3 tập trung giám sát nội dung về việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Thời gian qua, các đoàn công tác của Đoàn giám sát đã thực hiện giám sát trực tiếp tại 10 tỉnh, thành phố cho thấy bức tranh về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng; đồng thời phát hiện những vấn đề nổi lên, trong đó có nhiều nội dung được địa phương kiến nghị các bộ, ngành tháo gỡ vướng mắc. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị các thành viên Đoàn giám sát nêu những vấn đề địa phương phản ánh, đề nghị đại diện các bộ, ngành làm rõ, báo cáo bổ sung.

Quá trình giám sát cũng cần nêu rõ những việc đã làm được để biểu dương, công việc chưa làm tốt, làm rõ trách nhiệm, kiến nghị các giải pháp để đưa vào nghị quyết giám sát, tạo điều kiện cho ngành y tế hoạt động tốt hơn và hiệu quả hơn, trong đó có việc huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực phòng, chống dịch bệnh.

Kiến nghị nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực phục vụ phòng chống dịch bệnh.

Tại buổi làm việc, theo chức năng, nhiệm vụ được giao, đại diện lãnh đạo các Bộ Y tế, Tài chính, Lao động Thương binh và Xã hội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã báo cáo với Đoàn giám sát về “Việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng”.

Báo cáo của các Bộ, ngành đã nêu thực trạng việc huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; những thuận lợi, khó khăn; kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, yếu kém trong huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; đề xuất các nhóm giải pháp, kiến nghị cụ thể.

Báo cáo của Bộ Y tế nêu rõ, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và người dân đã tổ chức triển khai, thực hiện có hiệu quả công tác huy động, quản lý và sử dụng nguồn lực phòng, chống dịch COVID-19; cân đối và sử dụng các nguồn tài chính (trung ương và địa phương), huy động mọi nguồn lực của xã hội cho công tác phòng, chống dịch trong đó có sự hỗ trợ, đóng góp của Chính phủ các nước, các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước; ban hành các cơ chế, chính sách để phòng, chống dịch, tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân gặp khó khăn do tác động của dịch COVID -19.

Các lực lượng được huy động tham gia chống dịch trong ngành Y tế, Quân đội, Công an đã cùng với lực lượng tại chỗ phối hợp chặt chẽ, triển khai đồng bộ các biện pháp phòng, chống dịch, hỗ trợ công tác an sinh xã hội, bảo đảm an ninh trật tự. Các lực lượng hỗ trợ đã làm việc không quản khó khăn, gian khổ, chấp nhận các rủi ro, thậm chí đã có sự hy sinh trong lúc làm nhiệm vụ và cùng với lực lượng tại chỗ phối hợp chặt chẽ, triển khai đồng bộ các biện pháp phòng, chống dịch.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương báo cáo tại buổi làm việc với Đoàn giám sát

Bộ Y tế cũng đề xuất giải pháp hoàn thiện thể chế, như nghiên cứu ban hành tiêu chuẩn, định mức vật tư, hóa chất, trang thiết bị y tế phục vụ cho công tác phòng, chống dịch, bảo đảm đủ dự phòng và phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất, nhân lực hiện có. Hướng dẫn cụ thể để áp dụng biện pháp bình ổn giá đối với mặt hàng trang thiết bị y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch. Nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm; Luật Dược; Luật Đấu thầu liên quan đến việc đăng ký lưu hành thuốc điều trị; chứng nhận lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc; có cơ chế đặc thù trong mua sắm, huy động nguồn lực trong ứng phó tình trạng khẩn cấp như: đại dịch, thiên tai, thảm họa.

Bên cạnh đó, kiến nghị Chính phủ hỗ trợ kịp thời, bảo đảm nguồn tài chính cho phòng, chống dịch. Thực hiện các chính sách hỗ trợ tài chính bảo đảm an sinh xã hội; hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh. Ngân sách nhà nước hỗ trợ chi phí y tế cho đối tượng chính sách, người nghèo, người yếu thế. Tổng kết thi hành và xây dựng các dự án luật quan trọng để trình Quốc hội ban hành nhằm khắc phục các vướng mắc, khó khăn, bất cập về thể chế.

Cho phép các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được điều chuyển được điều chuyển thuốc, vật tư, sinh phẩm đã mua từ nguồn ngân sách nhà nước để phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19 sang nguồn thu dịch vụ khám, chữa bệnh. Cho phép tiếp tục thực hiện cơ chế hỗ trợ chi thường xuyên cho các đơn vị sự nghiệp y tế công lập thu không đủ chi do tác động của dịch COVID-19 trong năm 2022…

Bộ Tài chính kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục cho phép chuyển nguồn nguồn số kinh phí đã phân bổ cho công tác phòng, chống dịch của NSNN sang các năm tiếp theo như Chính phủ đã báo cáo tại Báo cáo số 353/BC-CP ngày 28/9/2022, để thực hiện đến khi công bố hết dịch, đối với các nhiệm vụ: Các hoạt động phòng, chống dịch COVID-19 và chế độ chính sách đối với người được điều động tham gia phòng, chống dịch COVID-19 đã thực hiện trước ngày 31/12/2022 theo các quy định của Nghị quyết số 30 và các văn bản hướng dẫn mà chưa thanh toán xong thì được tiếp tục thực hiện thanh toán theo các quy định tại Nghị quyết số 30 và các văn bản hướng dẫn cho đến khi hoàn thành. Việc thanh toán chi phí phòng, chống dịch COVID-19 cho cơ sở y tế và chi phí khám bệnh, chữa bệnh cho người bệnh COVID-19 đang thực hiện theo Nghị quyết số 30/2021/QH15 được hướng dẫn bởi Nghị quyết số 268/NQ-UBTVQH15 và Nghị quyết số 12/2021/UBTVQH15.

Đối với Chính phủ, Bộ Tài chính kiến nghị tiếp tục chỉ đạo rà soát, đánh giá các chính sách, văn bản, tổng kết 03 năm công tác phòng, chống dịch để tiếp tục duy trì các chính sách còn phù hợp, bãi bỏ các chính sách không còn phù hợp, ban hành theo thẩm quyền các chính sách cần thiết để đáp ứng yêu cầu của phòng, chống dịch tình hình mới...

Bộ Tài chính kiến nghị các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh thực hiện các chính sách an sinh xã hội. Quan tâm chăm sóc sức khỏe người dân, giải quyết các vấn đề hậu COVID-19; chú ý trẻ mồ côi, người mất việc, mất thu nhập do đại dịch, đối tượng thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số. Có giải pháp bảo đảm nguồn lực lao động phục vụ phục hồi sản xuất, kinh doanh. Tập trung rà soát, quyết toán các khoản NSNN đã chi cho công tác phòng, chống COVID-19 theo quy định.

Thay mặt lãnh đạo Bộ Lao động Thương Binh và Xã hội, Thứ trưởng Nguyễn Văn Hồi đề xuất các nhóm giải pháp như tiếp tục nghiên cứu, đánh giá toàn diện về các chính sách hỗ trợ đối tượng chịu ảnh hưởng của đại dịch COVID-19; tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các chính sách hỗ trợ mới phù hợp tình hình thực tiễn, quan điểm, mục tiêu phục hồi, phát triển kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội; Thực hiện hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải; tiếp tục ưu tiên hỗ trợ các đối tượng người lao động gặp khó khăn, giảm sâu thu nhập, không đảm bảo mức sống tối thiểu; Tăng cường “hậu kiểm” song song với việc quy định các điều kiện, quy trình, thủ tục thuận lợi để đối tượng dễ tiếp cận chính sách…

Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cũng kiến nghị Quốc hội giao các Ủy ban của Quốc hội tiếp tục thực hiện chức năng giám sát những vấn đề liên quan tới công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật để phát hiện những nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, không còn phù hợp với thực tiễn, qua đó yêu cầu xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật, tháo gỡ những điểm nghẽn, góp phần phục hồi kinh tế - xã hội sau đại dịch…

Nhận diện đầy đủ vấn đề để ban hành nghị quyết của Quốc hội vừa có lý vừa có tình.

Phát biểu gợi ý nội dung thảo luận về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị đại biểu tập trung cho ý kiến đối với 3 nội dung: huy động, quản lý và sử dụng, có thể nghiên cứu thêm việc “hậu sử dụng” nguồn lực, điển hình như việc lập bệnh viện dã chiến, xây dựng hàng rào, trang bị camera giám sát... Bởi thực tế có quy định về thành lập, tổ chức, nhưng không có quy định về giải thể, bàn giao tài sản, nếu không tiến hành cẩn thận dễ biến người có công thành người có tội. Bên cạnh đó, báo cáo giám sát của Quốc hội cũng cần nhắc đến nguồn lực Nhân dân – đây là nguồn lực không thể cân đo đong đếm được. Đây chính là ý thức, là truyền thống tốt đẹp của dân tộc được trỗi dậy mỗi khi đất nước nguy nan. Có người tham gia chống dịch đem cả tài sản, công sức, thậm chí tính mạng để chống dịch… cần được nêu rõ trong báo cáo giám sát đọc trước quốc dân đồng bào, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu gợi ý một số nội dung thảo luận.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, cần làm rõ việc huy động, quản lý và sử dụng nguồn lực, nhận định rõ chính sách nào phù hợp, chính sách nào chưa phù hợp; có hay không tình trạng chậm ban hành văn bản hướng dẫn, chậm triển khai thực hiện, nguyên nhân, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương; tình trạng thiếu chính sách, chính sách thiếu quy định cụ thể dẫn tới việc thực hiện thiếu thống nhất, tùy tiện, lợi dụng sơ hở của chính sách để trục lợi dẫn tới nhiều cán bộ vi phạm phải xử lý; các bộ ngành báo cáo thêm đối với phản ánh của địa phương về tình trạng thanh tra, kiểm tra quá nhiều… Các thành vên đoàn giám sát làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, chuyên môn sâu, đi vào kết quả cụ thể để giám sát thực chất, hiệu quả, nhận diện đầy đủ vấn đề để ban hành nghị quyết của Quốc hội vừa có lý có tình.

Tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn giám sát đã đánh giá cao trách nhiệm, sự tích cực của các bộ, ngành trong việc huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; đồng thời đề nghị đại diện các bộ, ngành tiếp tục làm rõ một số nội dung.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Phạm Thúy Chinh, thành viên Đoàn giám sát chia sẻ với khó khăn mà Bộ Y tế và Bộ Tài chính là 2 cơ quan được giao tổng hợp thông tin, số liệu báo cáo từ các bộ ngành, địa phương. Do chưa nhận được đầy đủ thông tin nên báo cáo vẫn chưa thể hiện rõ nguồn lực huy động tài chính ngoài ngân sách, như Quỹ phát triển khoa học công nghệ, Quỹ hỗ trợ phát triển du lịch…

Về huy động nguồn lực, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Phạm Thúy Chinh cho biết, khó khăn của những địa phương chưa tự cân đối ngân sách nên thiếu chủ động trong công tác phòng, chống dịch bệnh. Đối với việc huy động nguồn lực xã hội hóa cũng bộc lộ nhiều bài học cần rút kinh nghiệm như chất lượng, nguồn gốc, giá trị, xác lập quyền sở hữu tài sản… Nhiều cơ quan, tổ chức, nhiều cấp, nhiều ngành huy động xã hội nhưng liệu việc huy động đã gắn với nhu cầu thực sự hay chưa, nguồn lực huy động đã đến tay các đối tượng cần hỗ trợ, chất lượng của các sản phẩm được hỗ trợ như thế nào?. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Phạm Thúy Chinh đề nghị trong báo cáo của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị xã hội làm nổi bật nội dung này để báo cáo Quốc hội tôn vinh, biểu dương việc huy động đóng góp của Nhân dân trong phòng chống dịch bệnh.

Ý kiến của thành viên Đoàn giám sát của Quốc hội cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam báo cáo rõ hơn về việc thực hiện một số chính sách nêu trong Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội (cho vay hỗ trợ trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất và hỗ trợ 2% lãi suất ngân hàng), trong đó làm rõ hơn khó khăn, vướng mắc cụ thể; các giải pháp nêu ra chưa gắn với chức năng của Ngân hàng Nhà nước…

Đối với trách nhiệm của Bộ Thông tin và Truyền thông, thành viên Đoàn giám sát cho rằng, báo cáo vẫn chưa nêu cụ thể kết quả đạt được theo Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội; đề nghị làm rõ hiệu quả của Chương trình Sóng và máy tính cho em; kết quả việc phủ sóng các vùng lõm về viễn thông vì có thực tế cấp máy tính bảng nhưng không có mạng internet để sử dụng.

Một số ý kiến thành viên Đoàn giám sát băn khoăn về nguồn lực huy động trên 186 nghìn tỷ đồng từ tăng thu, tiết kiệm chi phục vụ phòng, chống dịch COVID-19 là rất lớn nhưng chưa báo cáo rõ việc chuyển nguồn đối với số tiền chưa sử dụng. Đại biểu cũng đề nghị thống nhất số liệu kinh phí đã bố trí cho các địa phương, hiện vẫn có sự chênh lệch từ tổng hợp các địa phương với kết quả của kiểm toán; làm rõ tiến độ chi hỗ trợ cho lực lượng cán bộ y tế, lực lượng tuyến đầu chống dịch.

Thành viên Đoàn giám sát cũng đề nghị Bộ Y tế báo cáo về việc sử dụng nguồn vật tư, y tế hóa chất, thuốc chuyển sang chữa bệnh thông thường đã có sự chỉ đạo thống nhất trong cả nước hay chưa. Mặc dù nội dung này đã được quy định trong Nghị quyết số 80/2023/QH15 của Quốc hội: Về việc tiếp tục thực hiện một số chính sách trong phòng, chống dịch COVID-19 và sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 01/01/2023 đến ngày 31/12/2024 của qh, nếu chậm trễ có thể sẽ hết hạn.

Quan tâm đến Quỹ vaccine, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Hoàng Mai cho rằng, việc chi từ Quỹ này tại một số địa phương chưa rõ bởi về nguyên tắc, quỹ vaccine chỉ chi mua vaccin. Cũng liên quan đến vaccine, đại biểu đề nghị Bộ Y tế làm rõ thời điểm tuyên bố hết dịch vì qua giám sát, các địa phương phản ánh những khó khăn trong việc kêu gọi người dân tiêm vaccine phòng COVID-19. Câu hỏi đặt ra hiện nay là đã đến lúc đạt miễn dịch cộng đồng hay chưa, thời điểm nào Bộ Y tế công bố hoàn thành việc tiêm vaccine. Việc chuyển quỹ vaccine này sang Chương trình tiêm chủng mở rộng là phù hợp và cần thiết trong điều kiện Chương trình này đang gặp khó khăn…

Cổng Thông tin điện tử Quốc hội trân trọng giới thiệu một số hình ảnh:

Toàn cảnh Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội về “Việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng” làm việc với các Bộ, ngành và cơ quan liên quan.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu khai mạc buổi làm việc.

Các đại biểu tham dự buổi làm việc.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường, Phó Trưởng Đoàn thường trực Đoàn giám sát điều hành nội dung thảo luận.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng báo cáo tại buổi làm việc với Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội về tình hình ban hành chính sách, thực hiện huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực tài chính - NSNN phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Thứ trưởng Bộ Lao động, thương binh và Xã hội Nguyễn Văn Hồi báo cáo việc huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam báo cáo tại buổi làm việc với Đoàn giám sát.

Các thành viên Đoàn giám sát của Quốc hội phát biểu tại buổi làm việc.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Hoàng Mai đề nghị Bộ Y tế làm rõ thời điểm tuyên bố hết dịch vì qua giám sát, các địa phương phản ánh những khó khăn trong việc kêu gọi người dân tiêm vaccine phòng COVID-19.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Phạm Thúy Chinh, thành viên Đoàn giám sát đề nghị trong báo cáo của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị xã hội làm nổi bật nội dung này để báo cáo Quốc hội tôn vinh, biểu dương việc huy động đóng góp của Nhân dân trong phòng chống dịch bệnh.

Lan Hương - Nghĩa Đức