Phó Thủ tướng yêu cầu làm rõ nguyên nhân mưa lũ gây hậu quả nặng nề ở miền Trung

Văn phòng Chính phủ vừa phát đi Thông báo số 646 ngày 27-11 kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại cuộc họp về ứng phó cơn bão số 15 và tiếp tục khắc phục hậu quả mưa lũ tại các tỉnh miền Trung.

Thông báo nêu, dự báo bão Koto có thời gian lưu gió trên biển lâu (5-6 ngày), cường độ gió mạnh trên biển cấp 8-9, giật cấp 11 (có thể lên cấp 10-11, giật cấp 14 ở Bắc Trường Sa); có khả năng gây mưa lớn trở lại cho các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng.

Trong bối cảnh các địa phương này đang chịu hậu quả nặng nề của đợt lũ lịch sử, nguy cơ "lũ chồng lũ, bão chồng lũ" là rất hiện hữu, đòi hỏi sự sẵn sàng cao độ để ứng phó thiên tai "kép".

Miền núi phải duy trì kịch bản ứng phó sạt lở đất ở mức rủi ro thiên tai cấp 4

Để ứng phó kịp thời với cơn bão số 15, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các Bộ, cơ quan và các địa phương tiếp tục phát huy tinh thần "4 tại chỗ", triển khai thực hiện các kịch bản ứng phó thiên tai trên địa bàn.

Một số nhiệm vụ trọng tâm được Phó Thủ tướng yêu cầu chú trọng:

Trên biển: Các Bộ, ngành, địa phương liên quan phải kích hoạt ngay các quy định về quản lý tàu thuyền, bằng mọi biện pháp, kiên quyết kêu gọi, hướng dẫn tàu thuyền thoát ra khỏi vùng nguy hiểm.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia chủ trì cuộc họp với các bộ ngành, địa phương về ứng phó cơn bão số 15 (bão KOTO). Ảnh: VGP

Trên đất liền: Các địa phương rà soát, xây dựng kịch bản ứng phó, tính toán kỹ nguy cơ lũ, lụt, sạt lở đất do mưa hoàn lưu bão trong bối cảnh đất đã bão hòa nước, lũ trên một số sông còn ở mức cao sau các đợt mưa lũ kéo dài vừa qua. Do vậy, tại các khu vực miền núi phải duy trì kịch bản ứng phó sạt lở đất ở mức rủi ro thiên tai cấp độ 4.

Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ: Quốc phòng, Công an chủ động phối hợp với địa phương bố trí, triển khai lực lượng ứng trực tại những nơi xung yếu; chỉ đạo, tổ chức việc luân chuyển lực lượng thường trực để đảm bảo năng lực ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai liên tục trong thời gian dài.

Cơ quan dự báo khí tượng thủy văn cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến cơn bão để có phương án dự báo chính xác mức độ tác động của gió, mưa, lũ, ngập lụt, sạt lở đất, làm cơ sở cho công tác chỉ đạo, điều hành, chủ động ứng phó.

Huy động tối đa nguồn lực để khắc phục hậu quả mưa lũ

Cùng với ứng phó cơn bão số 15, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung khắc phục hậu quả, phục hồi sản xuất tại các địa phương khu vực miền Trung theo Kết luận số 99 của Bộ Chính trị; Nghị quyết 380, các công điện, chỉ đạo của Chính phủ, ưu tiên cao nhất là bảo vệ tính mạng, bảo đảm không để người dân đói, rét, thiếu nước sạch, thiếu thuốc men, huy động tối đa nguồn lực, phương tiện để hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả.

Trong đó, Các Bộ Quốc phòng, Công an và các địa phương tiếp tục khẩn trương tìm kiếm 10 người còn mất tích (Đắk Lắk 08, Đà Nẵng 02). Huy động lực lượng hỗ trợ dân sửa chữa nhà bị hư hỏng; xây mới nhà sập để bà con có nhà đón Tết.

Nhiều trường học thiệt hại nặng do mưa lũ vừa qua. Ảnh: TIẾN THOẠI

Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát, tham mưu cấp có thẩm quyền việc sử dụng các Quỹ Phòng chống thiên tai, Bảo vệ Môi trường để bổ sung nguồn lực, hỗ trợ nhân dân các địa phương bị thiệt hại nặng khắc phục hậu quả thiên tai.

Bộ Tài chính, Bộ Quốc phòng tiếp tục vận chuyển, cấp phát 8.000 tấn gạo và hàng cứu trợ đến các địa phương để kịp thời cấp phát cho nhân dân.

Các Bộ Giáo dục và Đào tạo, Y tế khẩn trương thống kê, kịp thời hỗ trợ các địa phương khắc phục hậu quả đối với trường lớp, cơ sở y tế. Bộ Y tế chỉ đạo xử lý vệ sinh môi trường, tiêu độc khử trùng ngay khi nước rút, đặc biệt là xử lý xác gia súc, gia cầm chết để phòng dịch bệnh bùng phát.

Bộ Xây dựng tập trung xử lý dứt điểm 12 vị trí còn bị ách tắc trên các Quốc lộ, hỗ trợ các địa phương khắc phục các điểm còn ách tắc trên các tuyến giao thông do địa phương quản lý theo phân cấp, đảm bảo giao thông thông suốt, góp phần đẩy nhanh tiến độ công tác khắc phục hậu quả, chuẩn bị ứng phó cơn bão số 15.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam khẩn trương khôi phục cấp điện cho hơn 50.000 khách hàng vẫn đang bị mất điện, ưu tiên các cơ sở y tế, trạm bơm, trạm viễn thông. Các tập đoàn viễn thông VNPT, Viettel, Mobifone khẩn trương khắc phục sự cố, khôi phục và đảm bảo thông tin liên lạc cho nhân dân.

Xác định rõ nguyên nhân mưa lũ gây hậu quả nặng nề

Để đảm bảo ứng phó một cách chủ động, hiệu quả với thiên tai trong thời gian tới, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ NN&MT chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, nhà khoa học thành lập các đoàn công tác đánh giá toàn diện, kỹ lưỡng, khoa học nguyên nhân thiên tai vừa qua, xác định rõ nguyên nhân khách quan (mưa đặc biệt lớn gây lũ lịch sử), nguyên nhân chủ quan nếu có (trong công tác chỉ đạo, tổ chức ứng phó, phòng tránh thiên tai; trong vận hành hồ chứa; do tác động của công trình xây dựng…).

Từ đó xác định rõ trách nhiệm của các bên liên quan, kiên quyết xử lý nghiêm theo thẩm quyền và quy định pháp luật đối với các vi phạm (nếu có). Kiến nghị các giải pháp hoàn thiện hệ thống pháp luật để khắc phục, giảm thiểu rủi ro thiên tai.

Bộ Xây dựng khẩn trương làm rõ nguyên nhân gây sạt lở trên các tuyến giao thông, đặc biệt là các tuyến thường xuyên xảy ra sạt lở do mưa lũ, trong đó xác định rõ các nguyên nhân do địa chất, việc đầu tư xây dựng công trình; đánh giá tác động ảnh hưởng của các công trình hạ tầng giao thông đến khả năng tiêu thoát lũ trên các lưu vực sông; kiến nghị các giải pháp khắc phục.

Hàng trăm nghìn ngôi nhà của người dân ngập sâu trong lũ, đã có 108 người chết và mất tích trong đợt mưa lũ vừa qua ở miền Trung. Ảnh: PLO

Phó thủ tướng cũng yêu cầu Bộ NN&MT chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan và các địa phương khẩn trương rà soát, báo cáo hiện trạng hệ thống bản đồ ngập lụt, bản đồ sạt lở, lũ ống, lũ quét và tai biến địa chất tại 34 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Khắc phục tình trạng thiếu hụt dữ liệu bản đồ nền dẫn đến khó khăn trong công tác dự báo, triển khai các biện pháp ứng phó thiên tai.

Việc xây dựng bản đồ cần phân cấp rõ ràng: Trung ương đảm nhiệm bản đồ quy hoạch tổng thể trên lưu vực lớn, địa phương xây dựng bản đồ chi tiết đến cấp xã, phường. Bộ cũng được yêu cầu tổ chức hướng dẫn, các địa phương, đặc biệt là 4 tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng khẩn trương triển khai cập nhật số liệu mức nước lũ lịch sử vừa qua để hoàn thiện hoặc xây dựng mới bản đồ ngập lụt sát thực tế, làm cơ sở cho việc bố trí dân cư, xây dựng các kịch bản và triển khai công tác ứng phó một cách hiệu quả trong thời gian tới.

Bộ NN&MT chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các địa phương liên quan khẩn trương rà soát đánh giá lại toàn bộ quy trình vận hành đơn hồ và liên hồ chứa.

Chủ động hoặc tham mưu cấp thẩm quyền sửa đổi, bổ sung quy định theo hướng chặt chẽ, khoa học, quy định rõ trách nhiệm của chủ hồ và phương thức bắt buộc thông báo đến hạ du khi xả lũ khẩn cấp (đặc biệt trong điều kiện mất thông tin liên lạc). Đề xuất các giải pháp xử lý hồ chứa nhỏ, không đảm bảo an toàn, gây nguy hiểm cho tính mạng người dân.

Phó Thủ tướng yêu cầu khẩn trương rà soát để cập nhật, đổi mới phương thức truyền tin cảnh báo thiên tai tại các khu vực chịu ảnh hưởng xả lũ của các hồ chứa.

Trước mắt, khẩn trương rà soát để cập nhật, đổi mới phương thức truyền tin cảnh báo thiên tai tại các khu vực chịu ảnh hưởng xả lũ của các hồ chứa. Nghiên cứu sử dụng các phương tiện đặc thù như còi hú, kẻng báo động theo quy ước thời gian xả lũ để người dân kịp thời sơ tán, khắc phục hạn chế của truyền thông đại chúng khi mất điện, mất sóng.

Bộ khẩn trương hoàn thiện, trình Chính phủ trong tháng 12 năm 2025 Nghị định thay thế Nghị định số 114/2018 về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng tại công văn số 404/TB-VPCP ngày 06 tháng 8 năm 2025.

Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng rà soát, chỉ rõ những điểm còn bị động

Với các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Phó Thủ tướng yêu cầu khẩn trương rà soát, nghiêm túc, thẳng thắn chỉ rõ những điểm còn bị động, bất ngờ, chưa thực hiện tốt phương châm "bốn tại chỗ" trong ứng phó đợt mưa lũ vừa qua.

Chủ động xây dựng, triển khai các phương án, kịch bản ứng phó phù hợp để khắc phục có hiệu quả những tồn tại, bất cập; kiến nghị cấp có thẩm quyền những nhiệm vụ, giải pháp phù hợp.

Chủ động rà soát kịch bản, đảm bảo khả năng ứng phó tại chỗ theo từng cấp độ rủi ro thiên tai (đặc biệt là cấp độ 4), đánh giá hiệu quả của phương án bố trí dân cư và di dời dân khi có tình huống thiên tai khẩn cấp.

Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì khẩn trương chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông triển khai ngay các giải pháp khôi phục, đảm bảo thông tin thông suốt trong các tình huống thiên tai.

Các Bộ Quốc phòng, Công an khẩn trương rà soát, đề xuất các dự án tăng cường năng lực, phương tiện tìm kiếm cứu nạn, đảm bảo phù hợp với các loại hình thiên tai thường xuyên xảy ra tại Việt Nam như mưa lũ, ngập lụt, sạt lở đất.

Văn phòng Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương xây dựng khung quy định về kịch bản, phương án ứng phó cho từng cấp độ thiên tai để các địa phương cụ thể hóa, hoàn thiện kịch bản đến cấp xã. Yêu cầu tổ chức diễn tập hằng năm thực chất, tập trung vào các tình huống lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các khu vực xung yếu.

AN HIỀN