Phối hợp hiệu quả với INTERPOL và ASEANAPOL trong đấu tranh phòng, chống tội phạm

Bên cạnh đó, cơ chế phối hợp trong phòng, chống tội phạm qua kênh INTERPOL, ASEANAPOL ngày càng được quan tâm bảo đảm và triển khai toàn diện trên các lĩnh vực hợp tác.

Xác minh, thực hiện nhiều yêu cầu trong công tác điều tra

Theo Thiếu tướng Lê Văn Tân, Phó Chánh Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an, Phó Chánh Văn phòng INTERPOL Việt Nam, căn cứ đề xuất của Văn phòng INTERPOL Việt Nam, vào ngày 14/6/2023, Bộ trưởng Bộ Công an đã ban hành Thông tư số 19/2023/TT-BCA quy định cơ chế phối hợp thực hiện hợp tác quốc tế phòng, chống tội phạm qua kênh INTERPOL, ASEANAPOL trong CAND, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ để thực hiện công tác trao đổi thông tin, phối hợp điều tra, xác minh các vụ việc, vụ án có tổ chức, xuyên quốc gia, truy bắt đối tượng truy nã qua kênh INTERPOL, ASEANAPOL giữa các đơn vị trong CAND.

Đại diện Văn phòng Cơ quan CSĐT và Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an bàn giao đối tượng truy nã quốc tế Song Seungun (thứ 3 từ trái sang) cho Cảnh sát Hàn Quốc.

Hoạt động trao đổi, phối hợp điều tra, xác minh các vụ án, vụ việc liên đến tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm có yếu tố nước ngoài qua kênh INTERPOL, ASEANAPOL ngày càng có hiệu quả. Trung bình hàng năm, Văn phòng INTERPOL Việt Nam tiếp nhận và xử lý khoảng 3.000 lượt thông tin tội phạm từ INTERPOL, ASEANAPOL, Cảnh sát các nước thành viên và Công an các đơn vị, địa phương trong nước. Chỉ tính riêng năm 2023, Văn phòng INTERPOL Việt Nam đã phối hợp với Cảnh sát nước ngoài xác minh, thực hiện 175 yêu cầu phục vụ công tác điều tra các vụ án, giải quyết nguồn tin tội phạm của Cơ quan điều tra các cấp, tạo điều kiện cho việc kết luận, xử lý vụ án, vụ việc một các chính xác, khách quan và đúng quy định pháp luật; tiếp nhận, xác minh, thực hiện 465 yêu cầu của Cảnh sát nước ngoài liên quan đến các tổ chức, cá nhân người Việt Nam ở nước ngoài hoặc tại Việt Nam. Qua việc thực hiện các yêu cầu của Cảnh sát nước ngoài, Văn phòng INTERPOL đã phát hiện và chuyển nhiều vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật Việt Nam cho Cơ quan điều tra các cấp để điều tra, mở rộng theo thẩm quyền.

Đồng thời, hoạt động trao đổi thông tin qua kênh INTERPOL, ASEANAPOL đã và đang hỗ trợ rất hiệu quả cho việc thực hiện các yêu cầu tương trợ tư pháp về hình sự của Việt Nam, dẫn độ tội phạm, đặc biệt là việc thu hồi tài sản ở nước ngoài. Điển hình, trong năm 2021, Cảnh sát Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Cảnh sát Singapore thu hồi tổng số tiền 2.652.164,35 USD và 126.749,80 SGD từ tài khoản của Phan Sào Nam và vợ là Nguyễn Thị Tâm Chuyên tại Ngân hàng DBS, Singapore. Hay như trong vụ việc hack tài khoản email của Công ty Cổ phần kỹ thuật thiết bị Âu Việt (tại TP Hồ Chí Minh) để lừa công ty chuyển khoản số tiền 12.363 EUR thanh toán mua máy móc thiết bị sang 1 tài khoản nhận tiền lừa đảo tại OTP Bank Nyrt, Hungary, Cảnh sát Việt Nam đã phối hợp với Cảnh sát Hungary phát hiện, điều tra, xác minh giúp Công ty Âu Việt nhận lại được số tiền 12.363 EUR bị lừa đảo…

Việc khai thác, sử dụng hệ thống cơ sở dữ liệu, các công cụ của INTERPOL, ASEANAPOL ngày càng được thực hiện thường xuyên để phục vụ công tác phòng, chống tội phạm trong nước. Hiện nay, INTERPOL đang có 19 loại Cơ sở dữ liệu (CSDL) về tội phạm xuyên quốc gia như một công cụ hữu hiệu điều tra xử lý tội phạm. Chỉ tính riêng trong năm 2023, thông qua việc kết nối và sử dụng các CSDL này, Việt Nam đã thẩm định và đề nghị Ban Tổng thư ký INTERPOL ban hành 382 truy nã quốc tế đối với các đối tượng truy nã của Việt Nam nghi lẩn trốn ra nước ngoài để đề nghị Cảnh sát các nước hỗ trợ xác minh, truy bắt; tổ chức xác minh và trao đổi với Cảnh sát các nước thông tin về 192 đối tượng truy nã của các nước nghi trốn vào Việt Nam. Qua đó, đã xác minh, truy bắt và dẫn giải thành công 12 đối tượng truy nã của Việt Nam trốn tại Myanmar, Indonesia, UAE, Tanzannia, Nga, Singapore, Thổ Nhĩ Kỳ về Việt Nam và bàn giao cho Công an các đơn vị, địa phương xử lý, trong đó có đối tượng truy nã đặc biệt quan trọng. Ở chiều ngược lại, trong năm 2023, Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã xác minh, truy bắt và bàn giao cho Cảnh sát Hàn Quốc 5 đối tượng truy nã của Hàn Quốc lẩn trốn tại Việt Nam.

Góp phần đấu tranh, phòng ngừa các loại tội phạm tại Việt Nam

Trong những năm gần đây, Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an thường xuyên khai thác hệ thống CSDL của INTERPOL cập nhật tình hình tội phạm trên thế giới thông qua kênh INTERPOL, ASEANAPOL, báo cáo lãnh đạo Bộ Công an, cũng như chia sẻ thông tin cho các đơn vị nghiệp vụ trong Bộ Công an để thực hiện công tác phòng ngừa tội phạm. Ngoài ra, với sự hỗ trợ của INTERPOL, Việt Nam đã triển khai, lắp đặt kết nối, mở rộng quyền truy cập một số CSDL của INTERPOL đến 11 cửa khẩu quốc tế và 3 đơn vị nghiệp vụ để hỗ trợ các cơ quan chức năng chủ động phát hiện tội phạm cũng như hành vi vi phạm pháp luật. Hiện tại, Văn phòng INTERPOL đang nghiên cứu tiếp tục mở rộng hệ thống CSDL của INTERPOL đến Công an các đơn vị, địa phương, trước mắt là kết nối CSDL về tư liệu xâm hại tình dục trẻ em (ICSE) với Cục Cảnh sát hình sự; các CSDL về kỹ thuật hình sự như dấu vân tay, mã gen di truyền với Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an.

Bên cạnh đó, Văn phòng INTERPOL Việt Nam còn phối hợp INTERPOL, ASEANAPOL, Cảnh sát các nước, các đơn vị trong và ngoài ngành tổ chức triển khai nhiều chiến dịch, dự án, chuyên án điều tra chung… Qua đó, đã giúp các cơ quan chức năng của Việt Nam có được nhiều thông tin chung và nắm bắt được tình hình tội phạm xuyên quốc gia liên quan đến Việt Nam, giúp lực lượng Cảnh sát Việt Nam nâng cao năng lực trong phòng, chống tội phạm, góp phần đấu tranh, phòng ngừa các loại tội phạm tại Việt Nam; thiết lập mối quan hệ chặt chẽ với lực lượng thực thi pháp luật các nước thành viên INTERPOL.

Cũng theo Thiếu tướng Lê Văn Tân, trong thời gian tới, hòa bình, hợp tác vẫn là xu thế chủ đạo. Tuy nhiên, cùng với quá trình toàn cầu hóa, tình hình tội phạm xuyên quốc gia sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp và ngày càng gia tăng… Do vậy, để nâng cao hiệu quả cơ chế phối hợp phòng, chống tội phạm qua kênh INTERPOL, ASEANAPOL, Văn phòng INTERPOL Việt Nam tiếp tục tham mưu lãnh đạo các cấp hoàn thiện các quy định pháp lý liên quan đến hợp tác INTERPOL, ASEANAPOL để nâng cao tính pháp lý và hiệu quả hoạt động này trong công tác phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia…

Chủ động phối hợp với Ban Tổng Thư ký INTERPOL, Ban Thư ký ASEANAPOL, các đơn vị nghiệp vụ và các quốc gia thành viên tham gia vào quá trình hoạch định chương trình, kế hoạch hành động của INTERPOL, ASEANAPOL về hợp tác phòng, chống tội phạm; tăng cường công tác phối hợp, trao đổi, chia sẻ thông tin về tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm có yếu tố nước ngoài giữa các đơn vị của Bộ Công an với các bộ, ngành liên quan và với cơ quan thực thi pháp luật của nước ngoài qua các kênh hợp tác khác nhau nhất là kênh INTERPOL, ASEANAPOL.

Ngoài ra, kết hợp với kênh tương trợ tư pháp về hình sự, dẫn độ theo quy định pháp luật Việt Nam, các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam là thành viên, đặc biệt là Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia và Nghị định thư về phòng ngừa, trừng trị, trấn áp tội buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em. Qua đó, chủ động nắm, nghiên cứu, phân tích, tổng hợp, dự báo tình hình hoạt động của các loại tội phạm xuyên quốc gia trên thế giới và liên quan đến Việt Nam, kịp thời tham mưu đề xuất với lãnh đạo Bộ Công an, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT ban hành các chương trình, kế hoạch, chỉ đạo phòng ngừa, điều tra, xử lý các loại tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia.

Hương Hiền