Phụ huynh đồng hành cùng con mùa thi: Bí quyết giúp con vững vàng tâm lý

Cha mẹ là "người bạn" đồng hành

Theo ThS Trần Thị Thanh Trà, trong hành trình vượt vũ môn của con, vai trò của cha mẹ là vô cùng quan trọng. Thay vì trở thành người thúc ép, phụ huynh hãy là một người bạn đồng hành, thấu hiểu và sẻ chia cùng con. Giáo dục trong gia đình và cách cha mẹ truyền tải là yếu tố định hướng nhân cách và cách ứng xử của con là rất quan trọng. Những bài học về sự kiên trì, nỗ lực và thái độ sống tích cực sẽ là hành trang quý giá cho con trong tương lai.

Thay vì nói những câu vô tình tạo áp lực như "con cố gắng lên", cha mẹ nên hỏi "Con có gì lo lắng không, chia sẻ với ba mẹ đi, ba mẹ nghe nè". Cách nói này giúp con cảm thấy được đồng hành, tin tưởng và sẵn lòng chia sẻ những tâm tư, lo lắng của mình. Dù con có tự lập đến mấy, cha mẹ vẫn nên dành thời gian hỏi han về lịch thi, nhắc nhở việc chuẩn bị đồ dùng và thức dậy sớm. Sự quan tâm nhỏ này thể hiện sự chu đáo và giúp con cảm thấy an tâm hơn.

ThS Trần Thị Thanh Trà chia sẻ kinh nghiệm cho các phụ huynh đồng hành cùng con trong kỳ thi tốt nghiệp THPT.

Một điều tối kỵ là không so sánh con với con của đồng nghiệp hay bạn bè khác về kết quả bài thi. Điều này chỉ làm tăng thêm áp lực và tổn thương lòng tự trọng của con. Thay vào đó, hãy nói rằng "Ba/mẹ cũng hỏi thăm bạn đó, bạn cũng đã cố gắng rồi, ba/mẹ cũng rất mong con tập trung hết mình". Điều này vừa động viên con, vừa thể hiện sự thấu hiểu cho nỗ lực của bạn bè con.

Sau khi thi xong, nếu con buồn bã, hãy cho con chút thời gian. Sau đó, có thể ôm con hoặc nói những lời động viên đơn giản như "Thôi con tắm rửa đi ngủ sớm, mai đi thi tiếp". Cha mẹ cần tránh thể hiện sự buồn bã, thất vọng ngay lập tức vì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần của con cho các môn thi sau. ThS Trà nhấn mạnh, việc cha mẹ đồng hành sẽ là bài học quý giá cho con sau này và giúp con có trải nghiệm tích cực trong suốt kỳ thi.

Nhận diện sớm dấu hiệu căng thẳng quá mức ở con

Trong giai đoạn thi cử căng thẳng, việc nhận biết sớm những dấu hiệu con đang gặp áp lực quá mức là vô cùng cần thiết để cha mẹ có thể hỗ trợ tâm lý kịp thời.

Theo ThS Trần Thị Thanh Trà, một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy nhất là thay đổi hành vi: Con có thể trở nên trầm tính, ít nói hơn bình thường dù trước đây rất hoạt bát, hay ngồi thừ người ra. Cảm xúc cũng thất thường: con có thể thay đổi liên tục giữa thăng và trầm, dễ xúc động hoặc cáu gắt bất thường.

ThS Trần Thị Thanh Trà (ở giữa) cùng các chuyên gia tư vấn việc chuẩn bị tâm lý trước và trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Ngoài ra, thí sinh thay đổi giấc ngủ là điều phụ huynh dễ thấy: Con có thể ngủ quá nhiều nhưng vẫn cảm thấy mệt mỏi, hoặc ngược lại, bị mất ngủ triền miên. Thói quen ăn uống cũng có thể thay đổi: Con không còn thích ăn, chán ăn, hoặc đi vệ sinh liên tục do căng thẳng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.

Đáng lo ngại hơn, con có thể bắt đầu nói về việc thi lại, bày tỏ những suy nghĩ tiêu cực như "Hay là năm sau thi lại". Đây là dấu hiệu cho thấy con đang mất niềm tin vào bản thân và kỳ thi hiện tại. Ngoài ra, con cũng có thể có biểu hiện thể lý không rõ nguyên nhân như than đau đầu, buồn nôn nhưng không có bất kỳ dấu hiệu bệnh lý nào rõ ràng. Đây thường là biểu hiện của stress dồn nén.

ThS Trần Thị Thanh Trà khuyên phụ huynh nên quan sát kỹ những biểu hiện này để nhận diện kịp thời. Sau đó, hãy kết hợp với việc chia sẻ, làm chỗ dựa tinh thần cho con, giúp con vượt qua giai đoạn khó khăn này một cách nhẹ nhàng.

Ngọc Ánh