Phú Quốc siết chặt tàu '3 không', lập lại trật tự nghề cá
Phú Quốc (tỉnh An Giang) đang triển khai nhiều biện pháp nhằm xử lý dứt điểm tình trạng tàu cá '3 không' (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác) - một trong những nguyên nhân khiến công tác chống khai thác IUU gặp nhiều khó khăn. Chính quyền đặc khu quyết tâm lập lại trật tự nghề cá, hướng tới mục tiêu gỡ 'thẻ vàng' của Ủy ban Châu Âu.
QUYẾT LIỆT TRUY TÀU CÁ "3 KHÔNG”
Trên địa bàn đặc khu Phú Quốc hiện có 2.473 tàu cá, trong đó cơ quan chức năng của tỉnh quản lý 463 tàu (255 tàu từ 12m đến dưới 15m; 208 tàu từ 15m trở lên đã lắp VMS, đạt 100%). Đặc khu Phú Quốc quản lý 2.010 tàu (nhóm từ 6m đến dưới 12m), có 1.997 tàu còn hạn giấy phép, đạt 99,35%; 13 tàu hết hạn thuộc diện mất tích đã thông báo xóa đăng ký.
Hiện, bàn giao và quản lý tại địa phương 28 tàu “3 không”, trong đó 7 tàu bỏ xác, 1 tàu đã bán ra ngoài tỉnh, 1 tàu có chủ tàu ngoài địa bàn; 19 tàu bị chụp ảnh, ghi tọa độ, buộc nằm bờ, không để ngư lưới cụ trên tàu.
Ông Huỳnh Văn Định, Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường đặc khu Phú Quốc, cho biết: “Phần lớn tàu nhỏ được bán qua lại không làm thủ tục sang tên, không đăng ký, không xin cấp phép, dẫn đến rơi vào diện "3 không". Chúng tôi đã phối hợp công an, biên phòng và các tổ địa bàn xác minh, lập biên bản với 19/28 tàu, yêu cầu chủ tàu cam kết không để ngư cụ trên tàu, không ra khơi khi chưa hợp pháp hóa hồ sơ”.
Tàu cá neo đậu tại An Thới, đặc khu Phú Quốc.
Tại cơ sở, các khu phố lập danh sách, phân công đảng viên "giữ tàu theo địa chỉ", chụp tọa độ vị trí neo đậu từng phương tiện. Tàu "3 không" bị gắn bảng, không cho cất và chứa ngư cụ, nếu manh nha xuất bến sẽ báo ngay lực lượng chức năng xử lý.
Qua rà soát, có 7 tàu đã hư hỏng, 1 tàu được bán ra ngoài tỉnh, 1 tàu chưa hợp tác làm việc. Các lực lượng đang tiếp tục kiểm tra, chụp ảnh tọa độ neo đậu, đảm bảo không để “tàu ma” hoạt động trở lại. Bên cạnh đó, công tác vận động ngư dân tuân thủ quy định được triển khai sâu rộng, từng bước hình thành thói quen quản lý tàu cá có trách nhiệm.
HƯỚNG ĐẾN NGHỀ CÁ CÓ TRÁCH NHIỆM
Không chỉ xử lý nghiêm vi phạm, đặc khu Phú Quốc còn tăng cường đồng bộ các giải pháp để kiểm soát toàn diện đội tàu, từ đăng kiểm, cấp phép đến lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS). Hiện toàn đặc khu có 206/208 tàu dài trên 15m đã lắp thiết bị VMS, đạt 99,04%; đồng thời, 412/460 tàu trên 12m còn hạn giấy phép khai thác.
Ban Chỉ đạo IUU đặc khu Phú Quốc triển khai tháng cao điểm (từ ngày 5/11 đến 30/11/2025) theo tinh thần “4 rõ” với các tàu không đủ điều kiện (rõ hiện trạng; rõ vị trí neo đậu; rõ người theo dõi; rõ chủ sở hữu), đồng thời chặn đứt các mắt xích tiêu thụ hải sản trái phép ngoài cảng chỉ định.
Lực lượng chức năng tuần tra, kiểm soát tàu cá neo đậu tại sông Dương Đông.
Lực lượng biên phòng huy động tàu, ca nô kiểm soát ven bờ, khi phát hiện tàu "3 không” sẽ đóng bảng “tàu cá không đủ điều kiện hoạt động”, lai dắt về các khu tiếp nhận: Rạch Đầm (An Thới, Hàm Ninh, Dương Tơ), sông Dương Đông (Dương Đông, Cửa Cạn), cảng Gành Dầu (Bãi Thơm, Gành Dầu). Cấm neo đậu tàu "3 không”, tàu không đủ điều kiện tại cảng An Thới và Bãi Vòng; kiểm tra, xử lý tàu nhỏ chuyển tải hải sản ngoài biển trước khi vào cảng chỉ định.
Công an đặc khu chủ trì tiếp nhận và quản lý phương tiện vi phạm, nắm nhân thân thuyền trưởng, thuyền viên, ngăn chặn hành vi đưa người - tàu vi phạm vùng biển nước ngoài; phối hợp khu phố, tổ công tác không cho xuất bến khi chưa đủ điều kiện. Phòng Nông nghiệp và Môi trường rà soát nhóm tàu 6m đến dưới 12m, cập nhật cấp phép, gắn bảng nhận diện, thống kê bến cá nhỏ lẻ.
Ông Nguyễn Lê Quốc Toàn, Phó Chủ tịch UBND đặc khu Phú Quốc, khẳng định: “Chúng tôi kiên quyết không cho tàu cá ra khơi khi chưa đủ điều kiện pháp lý. Các chủ tàu và thuyền trưởng phải ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài, đồng thời thực hiện đầy đủ quy định về đăng kiểm, cấp phép và giám sát hành trình. Chống khai thác IUU không chỉ là trách nhiệm của chính quyền mà còn là sự sống còn của nghề cá Phú Quốc nói riêng và nghề cá của tỉnh, của cả nước nói chung”.
Tàu cá neo đậu tại cảng An Thới.
UBND đặc khu Phú Quốc phối hợp Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể, chính trị - xã hội của đặc khu triển khai các buổi tuyên truyền, tập huấn về IUU; gửi thư kêu gọi cho ngư dân; xử phạt hàng chục trường hợp vi phạm trong lĩnh vực thủy sản, với tổng số tiền hơn 420 triệu đồng. Các mô hình truyền thông trực tiếp qua mạng xã hội, hệ thống truyền thanh, pano tại cảng cá An Thới và Dương Đông đã phát huy hiệu quả rõ rệt.
Với tinh thần chủ động, kiên quyết và đồng bộ, cả hệ thống chính trị của đặc khu Phú Quốc đang từng bước lập lại trật tự trong quản lý nghề cá, hướng tới mục tiêu gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban Châu Âu, khẳng định vị thế của đảo ngọc không chỉ đẹp về cảnh quan, mà còn vững vàng trên mặt trận bảo vệ nguồn lợi thủy sản và chủ quyền biển, đảo.
