Phú Thọ tăng cường phòng, chống, khắc phục thiệt hại do thiên tai gây ra trong mùa mưa bão

Thời gian qua, Ủy ban nhân dân 3 tỉnh (Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình trước khi sáp nhập) đã có nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai. Tuy nhiên, trước tình hình thiên tai diễn ra rất phức tạp, bất thường trong thời gian qua; đặc biệt đã xuất hiện nhiều hiện tượng, hình thái thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét, lũ, ngập úng, sạt lở... và mưa to đến rất to trên diện rộng với lượng mưa trung bình từ 500mm đến 1.500mm (cao nhất tại trạm Vạn Mai – xã Mai Hạ 1.524mm; trạm Đại Phạm – xã Đan Thượng 1.274mm; trạm Xuân Đài 2 – xã Xuân Đài 1.264mm và nhiều nơi lượng mưa đã vượt trên 1.000mm) đã gây ra những thiệt hại nhất định về người và tài sản tại các địa phương trên địa bàn tỉnh.

Theo nhận định tình hình thời tiết năm 2025 của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, từ tháng 7, bão và áp thấp nhiệt đới bắt đầu hoạt động ở khu vực biển Đông; tổng lượng mưa ở hầu hết các khu vực trên địa bàn tỉnh được dự báo tương đương hoặc cao hơn trung bình nhiều năm gây ngập úng, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất... gây nguy cơ mất an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân trên địa bàn tỉnh.

Để tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai trên địa bàn tỉnh; hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản của nhân dân trong thời gian tới, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu thủ trưởng các sở, ban, ngành, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các xã, phường, chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện một số nội dung sau:

I. Nhiệm vụ chung:

1. Khẩn trương củng cố, kiện toàn, phân công nhiệm vụ cho các thành viên Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự -phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn và ở các ngành, các cấp, cơ quan đơn vị theo phương châm “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thời gian hoàn thành”; đảm bảo hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với quy định hiện hành. Rà soát các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ cần hoàn thành của năm 2025 và giai đoạn 2021 - 2025; kịp thời xây dựng, phê duyệt, sẵn sàng triển khai các phương án ứng phó thiên tai theo phương châm “bốn tại chỗ”; tổ chức xây dựng Kế hoạch phòng, chống thiên tai đến năm 2030 theo quy định.

2. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc và chủ động tổ chức triển khai thực hiện kịp thời, hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai và cứu hộ cứu nạn theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền; không để bị động, bất ngờ, không để xảy ra gián đoạn trong lãnh đạo, chỉ đạo khi sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, sắp xếp lại đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và thực hiện đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương.

3. Tiếp tục phổ biến, quán triệt và chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, Nghị quyết số 102/NQ-CP ngày 29/6/2024 của Chính phủ về bảo đảm công tác chỉ đạo, điều hành phòng, chống thiên tai trong thời gian kiện toàn cơ quan chỉ đạo, chỉ huy phòng thủ dân sự các cấp.

4. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, tập huấn, diễn tập nâng cao nhận thức, năng lực, kiến thức, kỹ năng phòng ngừa, ứng phó cho cán bộ chính quyền các cấp, các lực lượng trực tiếp làm công tác phòng chống thiên tai và người dân về phòng chống thiên tai. Phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng quân đội, công an, lực lượng xung kích phòng chống thiên tai... để chủ động triển khai thực hiện công tác phòng, chống và cứu hộ, cứu nạn.

5. Theo dõi chặt chẽ diễn biến từng tình huống thời tiết, thiên tai, sự cố; duy trì thực hiện nghiêm túc công tác thường trực phòng chống thiên tai và báo cáo theo đúng quy định; đảm bảo mạng lưới thông tin liên lạc thông suốt, truyền tải thông tin kịp thời, nhanh chóng; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, áp dụng trí tuệ nhân tạo để triển khai vào công tác phòng chống thiên tai. Nâng cao chất lượng thông tin, dự báo, cảnh báo thời tiết, thiên tai.

6. Thường xuyên kiểm tra, rà soát, đánh giá hiện trạng các khu vực nguy hiểm, các trọng điểm xung yếu, các công trình đê điều, thủy lợi, cơ sở hạ tầng và công trình phòng chống thiên tai; theo dõi chặt chẽ khu vực, công trình có nguy cơ sạt lở đất, lũ quét, ngập lụt,... nhất là sau các đợt mưa lũ để kịp thời phát hiện hư hỏng, sự cố, nguy cơ mất an toàn; chủ động sơ tán, di dời, có biện pháp bảo đảm an toàn về người và tài sản. Điều chỉnh, bổ sung các phương án bảo vệ trọng điểm xung yếu đã được phê duyệt; triển khai các giải pháp đảm bảo an toàn hồ đập theo quy định và hoàn thành công tác duy tu, sửa chữa, bảo dưỡng các công trình thủy lợi, đê điều xong trước ngày 15/7/2025.

7. Triển khai thực hiện tốt công tác chỉ huy ứng phó khi có tình huống thiên tai, sự cố xảy ra; chủ động huy động các nguồn lực để thực hiện công tác phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đảm bảo nhanh chóng kịp thời, giảm thiểu thấp nhất thiệt hại và ổn định đời sống, sản xuất của nhân dân. Thực hiện nghiêm túc việc thu, nộp, quản lý và sử dụng Quỹ phòng, chống thiên tai theo đúng quy định hiện hành.

8. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về đê điều, thủy lợi, phòng chống thiên tai trên địa bàn tỉnh; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm vi phạm theo quy định.

9. Chủ động lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai khi xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, kinh tế - xã hội hằng năm và giai đoạn 2026 - 2030, nhất là các quy hoạch, dự án phát triển khu đô thị, nông thôn, kết cấu hạ tầng giao thông. Rà soát quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, bố trí, sắp xếp dân cư phù hợp với đặc điểm thiên tai từng vùng, chú trọng các loại hình thiên tai ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất.

II. Nhiệm vụ cụ thể:

1. Sở Nông nghiệp và Môi trường:

- Chỉ đạo, tổ chức theo dõi, giám sát chặt chẽ cảnh báo, dự báo, cung cấp thông tin kịp thời về tình hình thời tiết, thiên tai cho các sở, ngành, địa phương và nhân dân biết để chủ động triển khai công tác ứng phó, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai. Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ, xã hội hóa trong công tác quan trắc, dự báo, cảnh báo, phòng, chống thiên tai, tập trung đầu tư nâng cao chất lượng nguồn lực, cơ sở hạ tầng, bảo đảm thông tin dữ liệu từ trạm quan trắc được kết nối ổn định, liên tục về trung tâm dự báo, phục vụ công tác chỉ huy phòng, chống thiên tai.

- Chủ động chỉ đạo các địa phương triển khai các biện pháp cụ thể phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai phù hợp với diễn biến, tình huống thiên tai theo chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền được giao; kịp thời báo cáo, tham mưu đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo đối với những vấn đề vượt thẩm quyền.

- Chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các địa phương khẩn trương chỉ đạo rà soát, sửa chữa, khắc phục dứt điểm các sự cố đê điều do bão, lũ năm 2024 gây ra (đặc biệt là những điểm xung yếu chưa được xử lý triệt để) để chủ động phương án ứng phó lũ, bão; đồng thời, rà soát, xác định các trọng điểm đê điều xung yếu; xây dựng, phê duyệt và triển khai trên thực tế phương án hộ đê, bảo vệ trọng điểm theo phương châm “bốn tại chỗ” để sẵn sàng, chủ động ứng phó khi có lũ, bão.

- Chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc các địa phương rà soát, cập nhật, hoàn thiện phương án phòng, chống thiên tai, nhất là kiểm tra, đôn đốc công tác bảo đảm “bốn tại chỗ” phù hợp với tình hình cụ thể của địa phương và vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp.

- Chỉ đạo các Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước; đánh giá an toàn công trình, khả năng chống lũ, năng lực xả lũ của hồ chứa có cửa van điều tiết để có giải pháp bảo đảm an toàn công trình và vùng hạ du trong mùa mưa, lũ và các biện pháp bảo đảm an toàn ở hạ du khi hồ xả lũ.

- Chủ trì phối hợp với các Sở, cơ quan, địa phương có liên quan tiếp tục nghiên cứu, rà soát quy hoạch phòng, chống lũ, các quy định liên quan đến công tác phòng, chống thiên tai, quản lý an toàn đập, vận hành hồ chứa, để đề xuất điều chỉnh, bổ sung theo hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tiến tới vận hành hồ chứa theo thời gian thực.

- Thường xuyên cập nhật, tham mưu triển khai thực hiện các văn bản pháp luật về lĩnh vực phòng, chống thiên tai đảm bảo kịp thời. Thực hiện nghiêm túc công tác trực ban, tổng hợp, báo cáo theo quy định; tăng cường công tác kiểm tra, theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn việc thực hiện các quy định của pháp luật về đê điều, thủy lợi, phòng chống thiên tai và các yêu cầu của Chỉ thị này trên địa bàn tỉnh.

2. Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh:

- Chủ trì phối hợp với các sở, ngành, cơ quan có liên quan tham mưu, hướng dẫn kiện toàn, phân công nhiệm vụ bộ máy chỉ đạo điều hành công tác phòng thủ dân sự, phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp theo quy định của Luật Phòng thủ dân sự.

- Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao theo dõi chặt chẽ tình hình sự cố, thiên tai, chỉ đạo xây dựng phương án cứu hộ, cứu nạn trong các tình huống thiên tai; chủ động huy động lực lượng, phương tiện, trang thiết bị để ứng phó kịp thời, hiệu quả sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; chỉ đạo, điều phối, hỗ trợ các địa phương triển khai công tác ứng phó, tìm kiếm cứu nạn kịp thời, hiệu quả khi có tình huống thiên tai.

3. Công an tỉnh: Sẵn sàng phương án đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội trước, trong và sau thiên tai; chủ động huy động lực lượng tham gia công tác cứu hộ, cứu nạn, sơ tán dân, khắc phục hậu quả thiên tai. Chỉ đạo công an các địa phương, nhất là lực lượng công an ở cơ sở xây dựng kế hoạch, chủ động triển khai hỗ trợ nhân dân phòng, chống, úng ngập, khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố, tìm kiếm cứu nạn khi có tình huống thiên tai; phối hợp với các địa phương, đơn vị liên quan xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về đê điều, thủy lợi, phòng chống thiên tai.

4. Sở Tài chính: Chỉ đạo bảo đảm kinh phí phục vụ công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai; phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường rà soát tham mưu, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định nhằm đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính trong việc xem xét, hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai bảo đảm kịp thời, hiệu quả; kịp thời phối hợp với các cơ quan, địa phương báo cáo, đề xuất Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai theo quy định của pháp luật.

5. Sở Xây dựng:

- Tiếp tục chỉ đạo rà soát, kiểm tra các tuyến giao thông; kịp thời phát hiện khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở, ngập lụt sâu để có phương án chủ động bảo đảm an toàn giao thông, đặc biệt là trên các tuyến cao tốc, quốc lộ và các trục giao thông chính; phối hợp Công an tỉnh xây dựng, tổ chức thực hiện phương án phân luồng giao thông khi có thiên tai xảy ra.

- Đảm bảo bố trí lực lượng, phương tiện, vật tư, thiết bị tại những khu vực trọng yếu để đảm bảo an toàn giao thông và sẵn sàng khắc phục khi xảy ra sự cố, thiên tai; phối hợp, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình giao thông trọng điểm liên quan đến đê điều, thủy lợi và phòng, chống thiên tai.

6. Sở Công thương: Tập trung chỉ đạo công tác bảo đảm an toàn hồ đập thủy điện, hệ thống truyền tải điện và bảo đảm an toàn cung cấp điện trong mùa mưa bão; phối hợp với Ủy ban nhân dân các xã, phường, các chủ hồ chứa thủy điện, chỉ đạo vận hành an toàn hồ thủy điện, sử dụng hiệu quả nguồn nước.

7. Sở Giáo dục và Đào tạo: Chỉ đạo rà soát, triển khai các biện pháp chủ động bảo đảm an toàn cho giáo viên, học sinh và cơ sở vật chất, trang thiết bị và đồ dùng học tập, nhất là tại các khu vực hàng năm bị ảnh hưởng của mưa lũ.

8. Báo và phát thanh, truyền hình tỉnh: Tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức, hướng dẫn kỹ năng phòng, chống thiên tai cho nhân dân; cập nhật thông tin dự báo, đưa tin kịp thời, chính xác về diễn biến thiên tai để nhân dân biết, chủ động ứng phó phù hợp.

9. Các ngành: Bưu chính viễn thông, Điện lực: Tập chung chỉ đạo, chủ động kiểm tra, khắc phục những vấn đề bất cập đối với hệ thống viễn thông, điện đã được nhận diện sau cơn bão số 3 năm 2024; bảo đảm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác chỉ đạo điều hành phòng, chống thiên tai trong mọi tình huống. 10. Chủ tịch Ủy ban nhân dân các xã, phường:

- Tuyệt đối không được để xảy ra gián đoạn trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo ứng phó với thiên tai khi thực hiện sắp xếp lại đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn liên quan không được lơ là, chủ quan trong lãnh đạo, chỉ đạo. Đồng thời căn cứ các quy định tại Nghị định số 131/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Nông nghiệp và Môi trường để tiếp tục thực hiện đầy đủ, nghiêm túc chức trách, nhiệm vụ được phân công với tinh thần trách nhiệm cao nhất.

- Tập trung theo dõi sát tình hình, triển khai thực hiện kịp thời, hiệu quả công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai và cứu hộ, cứu nạn trên địa bàn theo phương châm “bốn tại chỗ”, phù hợp thực tế địa phương hạn chế thấp nhất thiệt hại, nhất là tính mạng người dân do thiên tai gây ra. Chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh về công tác phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn trên địa bàn. Đặc biệt với các khu vực có nguy cơ sạt lở cao yêu cầu rà soát, kiểm tra, chủ động sơ tán, di dời dân ra khỏi khu vực nguy hiểm; những địa điểm thường xuyên bị xảy ra ngập úng cục bộ, yêu cầu rà soát, kiểm tra toàn diện hệ thống tiêu thoát, kiểm tra vận hành, duy tu, bảo dưỡng hệ thống thoát nước, trang thiết bị của các đơn vị được giao nhiệm vụ. Các địa phương có các tuyến đê sông, đê ngòi trực tiếp chống lũ, tuyên truyền, cảnh báo sớm cho các hộ dân chủ động ứng phó, di dời đảm bảo an toàn khi lũ có chiều hướng lên cao. Xử lý nghiêm trách nhiệm tập thể, cá nhân, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu nếu chủ quan, không thực hiện đầy đủ chức trách, nhiệm vụ trong công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai và cứu hộ cứu nạn.

- Chỉ đạo xây dựng phương án kiện toàn bộ máy cơ quan chỉ đạo, chỉ huy và thực hiện nhiệm vụ phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn ở cấp xã, phân công rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân để sẵn sàng hoạt động, bảo đảm công tác phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn được vận hành thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, không bị ảnh hưởng sau khi thực hiện sáp nhập.

- Chỉ đạo, sử dụng hiệu quả các nguồn lực đã được hỗ trợ, đồng thời chủ động bố trí ngân sách địa phương và huy động nguồn lực hợp pháp khác để đầu tư khắc phục dứt điểm những vấn đề còn bất cập trong mùa mưa bão năm 2025, nhất là các sự cố đê điều, hồ đập, hạ tầng viễn thông, điện, tiêu thoát nước và vị trí trọng điểm đã được nhận diện qua cơn bão số 3 năm 2024; bảo đảm thông tin liên lạc, nguồn điện phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành phòng, chống thiên tai ở địa phương trong mọi tình huống, khắc phục tình trạng ngập úng, nhất là tại khu đô thị khi mưa lớn.

- Rà soát, cập nhật phương án ứng phó từng loại thiên tai trên địa bàn trong tình hình mới, trong đó tập trung triển khai quyết liệt các biện pháp bảo đảm an toàn tính mạng cho nhân dân, nhất là giảm thiệt hại về người khi xảy ra sạt lở đất, lũ quét, lũ; xây dựng kịch bản sẵn sàng ứng phó, bảo vệ các trọng điểm xung yếu, không để bị động, bất ngờ khi có tình huống thiên tai.

- Tổ chức cập nhật đầy đủ, thông tin kịp thời về tình hình thiên tai đến người dân để chủ động ứng phó bảo đảm an toàn. Tuyên truyền, hướng dẫn cho người dân các biện pháp, kỹ năng phòng, chống thiên tai, nhất là ngập lụt, sạt lở đất, lũ quét. Huy động lực lượng tổ chức sơ tán, di dời ngay các hộ dân tại các khu vực nguy hiểm, nhất là người già, trẻ em, các đối tượng yếu thế tại các khu vực có nguy cơ cao; đồng thời lưu ý hỗ trợ thực phẩm, nhu yếu phẩm, bảo đảm đời sống cho người dân.

- Tổ chức trực ban, triển khai công tác phòng, chống lũ, bảo đảm an toàn đê điều, hồ đập theo cấp báo động; chủ động bố trí lực lượng kiểm soát, hướng dẫn, hỗ trợ bảo đảm an toàn giao thông tại các trục giao thông chính khi xảy ra mưa lớn.

11. Đài khí tượng thủy văn tỉnh Phú Thọ: Tăng cường công tác quan trắc khí tượng thủy văn, theo dõi diễn biến của thiên tai và thực hiện các bản tin dự báo, cảnh báo đến các cơ quan, đơn vị có liên quan để phục vụ kịp thời công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; phối hợp với Báo và Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh thông tin kịp thời về tình hình diễn biến thiên tai đến toàn thể nhân dân trên địa bàn tỉnh.

12. Công ty Thủy điện Hòa Bình: Phối hợp chặt chẽ với Sở Nông nghiệp và Môi trường, Ủy ban nhân dân các xã, phường để có phương án chống lũ, bảo đảm an toàn hồ đập và hạ du khi xả lũ hồ thủy điện.

13. Công ty TNHH NN MTV khai thác công trình thủy lợi Phú Thọ; Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Hòa Bình; Công ty TNHH MTV thủy lợi Vĩnh Phúc (gồm: Liễn Sơn, Phúc Yên, Tam Đảo, Lập Thạch):

Tập trung rà soát các hồ chứa có nguy cơ mất an toàn; thực hiện công tác quan trắc, kiểm tra các hạng mục công trình đầu mối trong mùa mưa lũ; thường xuyên theo dõi tình hình thời tiết, tổ chức trực ban, kiểm tra công trình trong và sau mùa mưa lũ nhằm sớm phát hiện những nguy cơ gây mất an toàn và có biện pháp xử lý kịp thời, tránh để xảy ra sự cố.

Phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện vận hành hồ chứa đảm bảo tiêu thoát lũ an toàn trong mùa mưa bão năm 2025.

14. Các sở, ban, ngành khác: Theo chức năng nhiệm vụ được phân công chủ động chỉ đạo, tổ chức triển khai công tác phòng, chống thiên tai thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước được giao, kịp thời hỗ trợ địa phương ứng phó, khắc phục khi có tình huống xảy ra.

Yêu cầu Thủ trưởng các sở, ngành, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các xã, phường và các cơ quan, đơn svị có liên quan nghiêm túc triển khai thực hiện.