Premier League và cơn sốt 'mua hàng kệ sẵn'

Wirtz cập bến Liverpool với giá chuyển nhượng khổng lồ.

Ngay khi thị trường mở cửa, các CLB lớn lập tức lao vào một vòng xoáy mua bán, nơi mỗi thương vụ đều được thổi phồng như một “mảnh ghép định mệnh” giúp định hình mùa giải mới. Nhưng thực tế, đây vẫn là giai đoạn của những câu chuyện mang tính giả tưởng - nơi mọi kịch bản đều lung linh trước khi bị thực tế phũ phàng dập tắt.

Giống như ngay sau lễ bốc thăm World Cup, ai cũng có thể mơ về những trận đấu hoàn hảo, chưa bị phá hỏng bởi chấn thương, phong độ tệ hại hay những cuộc chiến tiền thưởng trong phòng thay đồ.

Ảo tưởng về những bản hợp đồng “chuẩn công thức”

Ngày nay, người hâm mộ và giới truyền thông thường nhìn bóng đá qua một lăng kính hết sức cơ học. CLB A cần một cầu thủ chạy cánh trái biết cắt vào trong, ghi 6-8 bàn mỗi mùa và mở ra khoảng trống cho hậu vệ biên - và thế là cầu thủ B, người đáp ứng đúng mô tả, được mặc định sẽ “vừa khuôn” với hệ thống.

Nhưng bóng đá không vận hành đơn giản như thế. Một đội bóng là một thực thể phức tạp, nơi chỉ một sự xô lệch nhỏ trong cách di chuyển hay phối hợp cũng có thể gây hiệu ứng domino khôn lường.

Cầu thủ không phải những món hàng vô tri. Họ cần thời gian hòa nhập, cần cảm nhận sự tin tưởng, cần môi trường phù hợp để phát huy.

Bất kỳ bản hợp đồng nào - dù đắt giá đến đâu - cũng chứa đựng rủi ro. Thế nhưng, Premier League hiện đại lại bị cuốn vào một vòng xoáy mà ở đó “chiến thắng kỳ chuyển nhượng” được xem như một danh hiệu ảo, chẳng kém gì cúp bạc.

Khẩu hiệu “mua sắm từ thế thượng phong” được Liverpool áp dụng triệt để. Với 165 triệu bảng, họ nhanh chóng chốt Jeremie Frimpong, Milos Kerkez và Florian Wirtz. Hai hậu vệ biên mới đến như những sự thay thế logic cho Trent Alexander-Arnold (ra đi) và Andy Robertson (31 tuổi). Điều đó cũng cho thấy triết lý full-back tấn công vẫn là kim chỉ nam của “The Kop”.

Florian Wirtz đắt, nhưng có xắt ra miếng?

Florian Wirtz lại là câu chuyện khác, vừa đa năng vừa đòi hỏi tái cấu trúc chiến thuật. Anh có thể chơi như một “số 9 ảo” hoặc dạt cánh, nhưng có lẽ sẽ được ưu tiên ở vị trí tiền vệ công trung tâm, trong sơ đồ 4-2-3-1 thiên biến vạn hóa. Khi đó, Dominik Szoboszlai hoặc phải lùi sâu, hoặc giảm số phút để nhường chỗ cho sự sáng tạo.

Sự hoài nghi về Darwin Núnẽz cũng khiến Arne Slot phải tìm trung phong mới. Alexander Isak từng là lựa chọn số một, nhưng giờ Liverpool dồn sức cho Hugo Ekitike - mẫu tiền đạo giàu tốc độ, giỏi di chuyển khi có không gian, dù khả năng xoay xở trong thế trận chật hẹp vẫn là dấu hỏi.

Dù Bayern “nhòm ngó” Luis Díaz, tình hình tài chính và quy định PSR của Liverpool vẫn rất ổn định, giúp họ không cần bán trụ cột. Khi Salah, Gakpo, Elliott, Wirtz, Díaz và Ekitike cùng xoay vòng, hàng công của Liverpool hứa hẹn sẽ đa dạng và sắc bén hơn mùa trước.

Arsenal - nếu không phải bây giờ, thì bao giờ?

Ba mùa liền về nhì khiến Arsenal bước vào mùa giải mới với áp lực khủng khiếp. Christian Nørgaard không phải bản hợp đồng hào nhoáng, nhưng mang đến chiều sâu phòng ngự. Martín Zubimendi, nếu hòa nhập nhanh, sẽ là “lá chắn” thông minh để Declan Rice được tự do băng lên. Trong khi đó, 48,5 triệu bảng cho Noni Madueke được xem là khoản đầu tư hợp lý để giảm tải cho đôi cánh Saka - Martinelli.

Vấn đề nằm ở trung phong. Benjamin Sesko - phương án trẻ trung và lâu dài - đã bị bỏ qua để Arsenal tập trung vào Viktor Gyökeres, cầu thủ 26 tuổi nhưng bị nghi ngờ về khả năng xử lý trong không gian chật hẹp.

Chỉ vì tiết kiệm 10-15 triệu bảng, Arsenal có thể đánh đổi tính bền vững của hàng công. Nếu mùa này họ tiếp tục hụt hơi, quyết định này chắc chắn sẽ bị soi xét.

Đương kim vô địch Man City vẫn miệt mài tái cấu trúc. Sau bốn tân binh từ tháng 1, họ tiếp tục bổ sung Rayan Cherki, Tijjani Reijnders và Rayan Aït-Nouri. Dù thất bại 3-4 trước Al-Hilal ở FIFA Club World Cup 2025 khiến nhiều người lo lắng, giải đấu này chưa chắc đã phản ánh chính xác thực lực của Man City.

Man City hy vọng Rayan Cherki có thể thay thế Kevin de Bruyne.

Chelsea, ngược lại, vẫn là “điểm nóng” của sự hỗn loạn. Dù đứng thứ 4 Premier League và vừa hạ PSG tại Club World Cup, đội bóng của Enzo Maresca vẫn chưa cho thấy dấu hiệu ổn định.

João Pedro được kỳ vọng thay thế Nicolas Jackson ở vai trò trung phong, còn Jamie Gittens là mũi tấn công tiềm năng ở cánh. Nhưng cách Chelsea mua bán chẳng khác gì một chuyến “trolley dash” điên loạn - chất đầy giỏ hàng mà không chắc đã tìm được công thức chiến thắng.

Nỗi buồn lớn nhất của thị trường chuyển nhượng hiện nay chính là sự thương mại hóa thái quá. Các CLB dường như ít quan tâm đến việc đào tạo hoặc tinh chỉnh hệ thống, mà thay vào đó, họ săn lùng “giải pháp đóng gói” như những sản phẩm công nghiệp.

Không ai dám chắc những bản hợp đồng mùa này sẽ hiệu quả, nhưng không khí hiện tại khiến người ta nhớ đến mùa hè 2016, khi Leicester vô địch, Southampton và West Ham lọt top 7, buộc nhóm đại gia lao vào cơn “mua sắm điên loạn” để tái khẳng định vị thế.

Cuối cùng, bóng đá không phải trò chơi tiêu tiền. Mọi “chiến thắng trên thị trường chuyển nhượng” sẽ vô nghĩa nếu không được kiểm chứng trên sân cỏ. Lịch sử nhiều lần chứng minh, những bản hợp đồng bạc tỷ không đảm bảo danh hiệu.

Và trong cuộc đua Premier League khốc liệt, chỉ những đội biết kết hợp giữa mua sắm khôn ngoan và xây dựng lối chơi ổn định mới thực sự nắm lợi thế.

Di Cầm