Quân đội Mỹ phát triển đội hình robot tác chiến không cần GPS

Trong chiến tranh hiện đại, sự phụ thuộc vào hệ thống định vị vệ tinh GPS đang trở thành một "gót chân Achilles" đối với các phương tiện tác chiến không người lái. Khi tín hiệu định vị bị gây nhiễu hoặc vô hiệu hóa, các thiết bị này thường mất phương hướng, dễ bị đối phương chiếm quyền kiểm soát hoặc bị tiêu diệt. Nhằm giải quyết lỗ hổng này, một kỷ nguyên mới của robot chiến trường sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để thay thế vệ tinh đang được hình thành.

Dự án chiến lược của Quân đội Mỹ

Bộ Tư lệnh Phát triển Khả năng Chiến đấu của Quân đội Mỹ (DEVCOM ARL) đã chính thức ký kết thỏa thuận hợp tác nghiên cứu kéo dài 5 năm với Đại học Purdue. Dự án có tổng kinh phí 1,5 triệu USD, tập trung vào việc chế tạo các hệ thống tự hành không chỉ có khả năng cơ động độc lập mà còn sở hữu năng lực nhận thức tình huống cao để vận hành trong môi trường khắc nghiệt.

Đại học Purdue (Mỹ) vừa chính thức khởi động dự án phát triển các đội hình robot tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) có khả năng tự tác chiến mà không cần đến GPS - Ảnh: MTG

Khả năng tác chiến độc lập trong vùng mù tín hiệu

Dự án do giáo sư Aniket Bera tại Đại học Purdue dẫn dắt, tập trung vào việc xây dựng các đội hình robot phối hợp giữa trên không và mặt đất. Điểm cốt lõi của công nghệ này là mức độ tự chủ hoàn toàn. Thay vì dựa vào bản đồ lập trình sẵn hoặc GPS, các robot được trang bị khả năng tự cảm nhận và thích ứng với môi trường theo thời gian thực.

Giáo sư Bera nhấn mạnh, mục tiêu tối thượng là giúp robot hiểu rõ vị trí bản thân và bối cảnh xung quanh để duy trì phối hợp đơn vị mà không cần điều khiển từ xa hay hạ tầng định vị bên ngoài. Đây là yếu tố then chốt để duy trì ưu thế chiến thuật khi việc gây nhiễu GPS trở thành điều kiện thường trực trên chiến trường.

Hệ thần kinh chung giữa UAV và robot bộ binh

Đột phá của nghiên cứu nằm ở việc hợp nhất dữ liệu từ nhiều tầng không gian. Hệ thống kết nối góc quan sát rộng từ máy bay không người lái (UAV) với dữ liệu chi tiết cự ly gần từ các phương tiện mặt đất (UGV). Các UAV đảm nhiệm vai trò trinh sát từ trên cao, phát hiện chướng ngại vật xa, trong khi robot mặt đất xử lý địa hình phức tạp mà cảm biến trên không bỏ lỡ.

Trung tâm của mô hình này là một hệ thống AI đóng vai trò như "hệ thần kinh chung", liên tục thu nhận và xử lý thông tin từ mọi cảm biến để đưa ra quyết định thống nhất cho cả đội hình. Cách tiếp cận này giúp nâng cao tốc độ và độ chính xác trong nhận thức tình huống, đồng thời giảm thiểu rủi ro cho binh sĩ khi robot có thể đi trước thu thập dữ liệu tại các điểm nóng.

Mỹ phát triển robot có thể vô hiệu hóa drone chỉ trong vài giây

Công nghệ AI hiện thân và thử nghiệm thực địa

Dự án được triển khai tại Phòng thí nghiệm Thiết kế Thông minh cho Khám phá và Hệ thống Tăng cường (IDEAS) của Đại học Purdue. Tại đây, các nhà khoa học theo đuổi hướng tiếp cận "AI hiện thân" (embodied AI) — phát triển hệ thống có khả năng cảm nhận và suy luận trực tiếp trong môi trường vật lý thay vì chỉ xử lý dữ liệu số.

Các hoạt động thử nghiệm diễn ra tại thao trường Robot và Tự hành Hicks rộng hơn 1.200m². Tại đây, các robot hình người, robot bốn chân và UAV phải vượt qua các kịch bản mô phỏng chiến trường với địa hình gồ ghề và vật cản dày đặc. Hệ thống sử dụng cơ chế "học tập thích ứng" để tự rút kinh nghiệm sau mỗi va chạm, từ đó điều chỉnh hành vi phù hợp với các điều kiện mới không dự đoán trước.

Doanh nghiệp Mỹ xây dựng ‘quân đoàn’ robot hình người phục vụ quốc phòng

Tương lai của robot vũ trang

Việc đưa các tiến bộ về học máy quy mô lớn vào nền tảng robot hoạt động ngoài hiện trường đang mở ra tiềm năng lớn cho các nhiệm vụ trinh sát, hậu cần và giám sát chiến thuật. Những mạng lưới robot phối hợp linh hoạt sẽ trở thành lực lượng quan trọng tại các khu vực nguy hiểm, nơi sự hiện diện của con người tiềm ẩn rủi ro cao.

Thực tế chiến trường tại các khu vực xung đột như Ukraine đã cho thấy sự xuất hiện ngày càng nhiều của các loại robot vũ trang, minh chứng cho việc chuyển đổi sang tác chiến tự động hóa là xu hướng không thể đảo ngược trong quân sự hiện đại.

Ukraine đưa robot vũ trang ra chiến trường

Tuệ Nhân