Quân đội phát huy tốt vai trò, trách nhiệm trong bảo vệ môi trường biển, đảo

Bám biển để bảo vệ môi trường biển

Cuối tháng 5-2025, vượt qua hải trình hơn 600 hải lý, chúng tôi cùng đoàn kiểm tra liên ngành gồm lãnh đạo Cảnh sát biển (CSB) Việt Nam, Quân chủng Hải quân, Kiểm ngư và lãnh đạo UBND một số địa phương ven biển tới kiểm tra công tác ứng trực thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường sinh thái biển bền vững và chống khai thác hải sản bất hợp pháp tại vùng biển giáp ranh phía Tây Nam.

Tại thực địa, Thiếu tá Hoàng Văn Biên, Thuyền trưởng Tàu CSB 4031 thuộc Hải đội 301, Vùng CSB 3, cho biết: “Tính đến nay, cán bộ, chiến sĩ Tàu CSB 4031 đã liên tục bám trụ tại vùng biển giáp ranh phía Tây Nam được hai tháng. Mặc dù phải xa đất liền lâu ngày, điều kiện thời tiết trên biển thường xuyên có dông, lốc kèm sóng to, gió lớn nhưng với tinh thần hết lòng vì nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh, an toàn trên biển và chống khai thác hải sản bất hợp pháp, ngăn chặn, xua đuổi tàu cá nước ngoài vi phạm vùng biển Việt Nam, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, cán bộ, chiến sĩ Tàu CSB 4031 ngày đêm nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ...”.

Cán bộ, chiến sĩ Vùng Cảnh sát biển 1 phối hợp tổ chức làm sạch bãi biển trên đảo Cô Tô (Quảng Ninh).

Tại Quân chủng Hải quân, Đại tá Vũ Anh Tuấn, Chủ nhiệm Chính trị Quân chủng cho biết: Những năm qua, Quân chủng luôn quan tâm gắn kết công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên và môi trường biển, đảo với các nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Theo đó, các cơ quan, đơn vị của Quân chủng quán triệt sâu sắc các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Quân đội về bảo vệ tài nguyên, môi trường biển, đảo. Hằng năm, Quân chủng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tổ chức nhiều hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, Ngày Đại dương thế giới... Thực hiện hiệu quả hoạt động “Ngày thứ bảy tình nguyện”, “Ngày chủ nhật xanh”, ra quân xây dựng cảnh quan, môi trường đơn vị “xanh-sạch-đẹp”; phối hợp với các cơ quan, đoàn thể trên địa bàn đóng quân tổ chức Chương trình “Chung tay làm sạch biển”, ra quân thu gom rác thải, thu hút sự tham gia của quần chúng nhân dân, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường; tích cực tham gia các hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu.

“Cùng với đó, Quân chủng duy trì nghiêm lực lượng, phương tiện, tổ chức tuần tra, kiểm tra trên các vùng biển giáp ranh; nắm chắc tình hình, kịp thời tham mưu, đề xuất, xử trí hiệu quả các tình huống trên biển. Các tàu làm nhiệm vụ chống khai thác hải sản bất hợp pháp của các đơn vị trong Quân chủng luôn phát huy tốt vai trò nòng cốt trong đấu tranh bảo vệ môi trường biển, phòng, chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn trên biển, đảo. Với những hành động, việc làm cụ thể, cán bộ, chiến sĩ Hải quân quyết tâm cùng các đơn vị và địa phương bảo vệ tài nguyên biển, khắc phục hậu quả thiên tai, nâng cao chất lượng môi trường biển, góp phần giữ gìn biển, đảo Tổ quốc”, Đại tá Vũ Anh Tuấn chia sẻ.

Đại tá Phan Duy Cường, Phó tư lệnh Vùng CSB 4, người trực tiếp phụ trách chỉ huy các lực lượng ứng trực tại vùng biển tiếp giáp phía Tây Nam, cho biết: Thực hiện quyết tâm của Chính phủ về việc gỡ "thẻ vàng" trong xuất khẩu thủy sản của Việt Nam do Ủy ban châu Âu (EC) áp dụng, gần 4 năm qua, tại vùng biển tiếp giáp phía Tây Nam, các lực lượng của Quân đội luôn bảo đảm quân số, phương tiện ứng trực 24/24 giờ. Mặc dù thời tiết trên biển diễn biến phức tạp, bất thường nhưng cán bộ, chiến sĩ các đơn vị luôn vững vàng bám sát thực địa. Các lực lượng thực thi pháp luật trên biển của Bộ Quốc phòng đã tổ chức tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tại những vùng biển giáp ranh, chồng lấn giữa Việt Nam-Thái Lan và Việt Nam-Malaysia. Nhờ sự ngăn chặn, phát tín hiệu cảnh báo kịp thời từ các tàu Hải quân, CSB, Kiểm ngư và dân quân thường trực trên biển, thời gian qua, số lượng tàu cá của ngư dân có nguy cơ vi phạm trên tuyến biển Tây Nam đã giảm hẳn, số tàu nước ngoài vi phạm vùng biển Việt Nam cũng giảm đáng kể. Kết quả trên góp phần bảo vệ môi trường, hệ sinh thái biển, giữ vững môi trường hòa bình và vị thế, uy tín đất nước, con người Việt Nam trên trường quốc tế.

Qua số liệu tổng hợp từ các cơ quan, đơn vị, chúng tôi được biết, từ đầu năm 2025 đến nay, các lực lượng chức năng của Quân đội đã phát hiện, tuyên truyền, nhắc nhở gần 28.300 lượt tàu mất tín hiệu giám sát hành trình tàu cá trên biển; yêu cầu gần 7.200 lượt tàu hoạt động gần ranh giới với các nước không xâm phạm vùng biển nước ngoài; tuyên truyền, xua đuổi hơn 3.500 lượt tàu nước ngoài vi phạm vùng biển Việt Nam. Phát hiện, đấu tranh, xử lý 318 vụ vi phạm môi trường biển, ra quyết định xử phạt hành chính tổng số tiền hơn 60 tỷ đồng.

Khẳng định vai trò nòng cốt

Theo Thiếu tướng Phạm Văn Tỵ, Phó cục trưởng Cục Cứu hộ-Cứu nạn (Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam), thực tiễn những năm qua cho thấy, việc tham gia khắc phục ô nhiễm môi trường biển và sự cố trên biển là một trong những nhiệm vụ quan trọng của các đơn vị Quân đội, đặc biệt là các đơn vị đóng quân trên địa bàn ven biển, hải đảo, nhà giàn DK1. Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã xác định mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể, giao các đơn vị liên quan trong bảo vệ tài nguyên, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và khắc phục sự cố môi trường biển, hải đảo Việt Nam; tăng cường phối hợp với các bộ, ngành, chủ động ứng phó với mọi tình huống.

Đồng thời, trong quá trình học tập, công tác, cán bộ, chiến sĩ các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã tích cực nghiên cứu nhiều sáng kiến bảo vệ môi trường biển, như: Đê mềm bằng ống địa kỹ thuật của Viện Khoa học và Công nghệ Quân sự (Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam); chế tạo tấm tái sinh không khí KK-64 cho tàu ngầm Kilo 636 của Quân chủng Hải quân; công nghệ nhiệt đới hóa vũ khí, trang bị kỹ thuật... Phối hợp với cấp ủy, chính quyền các địa phương tổ chức thu gom rác thải, làm sạch bờ biển, trồng cây, trồng rừng; tổ chức cho bộ đội trồng rau xanh ở nhà giàn DK1; xanh hóa các đảo, điểm đảo; củng cố cảnh quan đơn vị xanh, sạch, đẹp; không xả rác trực tiếp xuống biển; phát động Phong trào “Nói không với túi ni lông và đồ nhựa dùng một lần”... Cùng với đó, mỗi năm, cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân đã thu gom, xử lý hàng chục nghìn tấn rác thải trong những chiến dịch bảo vệ môi trường biển; làm sạch hàng nghìn ki-lô-mét bờ biển...

Khẳng định vai trò của Quân đội trong nhiệm vụ tham gia bảo vệ môi trường, khắc phục sự cố trên biển, tại Tọa đàm “Huy động nguồn lực, tạo thế vươn ra biển lớn” do Báo Quân đội nhân dân tổ chức, PGS, TS, đại biểu Quốc hội Nguyễn Chu Hồi, Chủ tịch Hội Bảo vệ môi trường biển, Phó chủ tịch Thường trực Hội Nghề cá Việt Nam, khẳng định: Quân đội là lực lượng nòng cốt trong ứng phó sự cố thiên tai, thảm họa môi trường, cứu hộ, cứu nạn. Bằng những việc làm cụ thể, cán bộ, chiến sĩ LLVT đã góp phần không nhỏ giữ gìn môi trường biển, hải đảo Việt Nam, giảm nguy cơ ô nhiễm.

Với bờ biển dài hơn 3.260km cùng hơn 3.000 đảo lớn, nhỏ, vùng biển nước ta được đánh giá là giàu tài nguyên thiên nhiên, có vị thế kinh tế, địa chính trị quan trọng trong khu vực và trên thế giới. Tài nguyên môi trường biển và hải đảo là nền tảng và nguồn lực quan trọng để phát triển đất nước. “Chúng tôi tin tưởng rằng, với vai trò nòng cốt của mình, các đơn vị Quân đội sẽ tiếp tục chủ trì và phối hợp tốt với các cơ quan, tổ chức xã hội trong và ngoài nước trong quản lý, bảo vệ, ngăn ngừa và xử lý tốt các tình huống, sự cố ảnh hưởng đến môi trường biển. Góp phần phát huy hiệu quả, bền vững và bảo vệ tài nguyên, môi trường biển, bảo tồn đa dạng sinh học, ứng phó với biến đổi khí hậu tác động xấu tới biển, đảo của Tổ quốc...”, PGS, TS Nguyễn Chu Hồi cho biết.

Bài và ảnh: MAI CHU ANH