Quản lý, nâng cao chất lượng các tổ chức hành nghề công chứng

Theo thống kê của Sở Tư pháp, toàn tỉnh có 2 phòng công chứng (trực thuộc Sở Tư pháp) và 9 văn phòng công chứng, với 19 công chứng viên hoạt động tại 3 huyện, thành phố. Các văn phòng công chứng được tổ chức, hoạt động theo loại hình công ty hợp danh, có 7/9 văn phòng công chứng có từ 2 công chứng viên trở lên.

Người dân thực hiện giao dịch tại Văn phòng công chứng Lường Diên (Thành phố).

Theo Luật Công chứng năm 2014, các tổ chức hành nghề công chứng được thực hiện công chứng các hợp đồng, giao dịch, như: Công chứng hợp đồng mua bán, vay, mượn, thế chấp, cầm cố tài sản; chuyển nhượng, tặng cho nhà ở và quyền sử dụng đất; di chúc, khai nhận di sản, thỏa thuận phân chia di sản, từ chối nhận di sản, nhận lưu giữ di chúc; hợp đồng ủy quyền, giấy ủy quyền; chứng thực bản sao các loại giấy tờ... Từ đầu năm đến nay, các tổ chức hành nghề công chứng đã thực hiện công chứng 8.936 việc; thu phí hơn 3 tỷ đồng, nộp ngân sách Nhà nước hơn 385 triệu đồng.

Có mặt tại Văn phòng công chứng Lường Diên, số 19, đường Lò Văn Giá, phường Chiềng Lề (Thành phố), đầu giờ sáng đã có nhiều người dân đến để công chứng giấy tờ. Ông Lường Văn Diên, Trưởng Văn phòng, thông tin: Được thành lập năm 2014, Văn phòng có 2 công chứng viên và 5 nhân viên. Tạo thuận lợi cho tổ chức, người dân đến giao dịch, Văn phòng đã niêm yết công khai, minh bạch mức thu phí công chứng; các công chứng viên thực hiện trình tự, thủ tục công chứng đảm bảo đúng quy định của Luật Công chứng và các văn bản hướng dẫn thi hành. Trung bình mỗi ngày, Văn phòng thực hiện chứng thực gần 50 giấy tờ, hồ sơ giao dịch về đất đai, chuyển nhượng.

Anh Nguyễn Văn Tuân, tổ 12, phường Chiềng Lề (Thành phố), đến chứng thực giấy tờ, cho biết: Tôi vừa mua được mảnh đất, để bảo đảm các thủ tục mua bán đúng quy định, tôi và bên bán đã đến văn phòng công chứng làm hợp đồng chuyển nhượng đất theo đúng quy định của pháp luật. Còn chị Lê Thị Kim Anh, tổ 9, phường Quyết Thắng (Thành phố) thông tin: Tôi đến để chứng thực bản sao giấy khai sinh cho con thi vào cấp 2. Các nhân viên ở văn phòng công chứng rất nhiệt tình, chu đáo. Việc chứng thực nhanh chóng, không phiền hà, tôi thấy rất hài lòng.

Thực tế, việc thành lập tổ chức hành nghề công chứng không chỉ tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí đi lại khi thực hiện các hợp đồng công chứng mà còn giảm áp lực cho phòng công chứng Nhà nước. Sự phát triển của các tổ chức hành nghề công chứng giúp người dân có quyền lựa chọn những đơn vị có uy tín, chất lượng công chứng để bảo đảm pháp lý, phòng ngừa tranh chấp, vi phạm pháp luật, khi tham gia hợp đồng, giao dịch dân sự, kinh tế, thương mại; giúp Nhà nước quản lý tốt các hoạt động công chứng, cung cấp chứng cứ cho hoạt động xét xử khi có tranh chấp xảy ra.

Bà Lò Thị Mường Pha, Trưởng phòng Hành chính tư pháp và Bổ trợ tư pháp (Sở Tư pháp), cho biết: Sở Tư pháp đã tham mưu giúp UBND tỉnh ban hành mức trần thù lao công chứng trên địa bàn tỉnh, ban hành tiêu chí xét duyệt hồ sơ đề nghị thành lập Văn phòng công chứng; rà soát các văn bản thực hiện các quy định của Luật Công chứng và các văn bản hướng dẫn thi hành... Giai đoạn 2015-2020, Sở Tư pháp đã thanh tra, kiểm tra các tổ chức hành nghề công chứng, xử phạt vi phạm hành chính 3 trường hợp, tổng số tiền 12 triệu đồng.

Bên cạnh kết quả đạt được, hoạt động công chứng trên địa bàn vẫn còn hạn chế, như: Việc phát triển nguồn công chứng viên ít, trong khi đó đa số công chứng viên là các thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, viên chức nghỉ hưu có độ tuổi cao. Các tổ chức hành nghề công chứng chỉ tập trung ở địa bàn có điều kiện kinh tế phát triển. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu công chứng và ban hành quy chế khai thác, sử dụng dữ liệu công chứng theo Điều 62 Luật Công chứng còn chậm.

Để nâng cao chất lượng hoạt động quản lý các tổ chức hành nghề công chứng, Sở Tư pháp đang tập trung xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu công chứng, kết nối liên thông với cơ sở dữ liệu thông tin về đất đai, bất động sản; ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tổ chức, hoạt động và thực hiện công chứng tại địa phương. Các ngành liên quan, các địa phương cũng cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, giúp người dân nâng cao nhận thức và trách nhiệm hơn khi tham gia thực hiện các giao dịch.

Trần Hiền