Quí kinh doanh 'bùng nổ' của các công ty chứng khoán

VPBankS có quí 3-2025 kinh doanh bùng nổ với doanh thu tăng 512%.

Quí kinh doanh “bùng nổ”

Theo báo cáo vừa công bố của SSI Research, ngành chứng khoán vừa trải qua một quí kinh doanh bùng nổ nhờ hoạt động giao dịch sôi động. Nhờ đó, doanh thu của 8 công ty chứng khoán tốp đầu tăng tới 123% so với cùng kỳ, phản ánh sự phục hồi toàn diện của cả hai trụ cột hoạt động môi giới lẫn cho vay ký quỹ.

Trong số các công ty niêm yết, VIX và VPBankS (mã dự kiến: VPX) nổi bật với doanh thu tăng lần lượt 481% và 512%. Động lực tăng trưởng của từng công ty khá khác nhau tùy theo định vị chiến lược. Chứng khoán VIX, Sài Gòn Hà Nội (HNX: SHS) và VPBankS hưởng lợi chủ yếu từ hoạt động tự doanh, trong khi Chứng khoán VPS (mã dự kiến HOSE: VCK) duy trì thế mạnh ở mảng môi giới khách hàng cá nhân, còn Chứng khoán Kỹ Thương (HOSE: TCX) và VPBankS ghi nhận bứt phá ở mảng ngân hàng đầu tư và cho vay ký quỹ.

Lợi nhuận trước thuế toàn ngành đã tăng vọt lên mức 460 triệu đô la Mỹ, tăng gấp 3 lần cùng kỳ và gấp đôi so quí trước nhờ ba yếu tố hợp lực, gồm thanh khoản thị trường duy trì cao, mức đòn bẩy của khách hàng mở rộng và kết quả tích cực từ danh mục tự doanh.

Quí 3-2025 cho thấy xu hướng tập trung thị phần rõ nét. Các “ông lớn” như VPS, SSI và TCX tiếp tục nới rộng thị phần, trong khi nhóm cuối tốp 10 bị thu hẹp. Trong một thị trường dựa nhiều vào nhà đầu tư cá nhân, sức mạnh tài chính trở thành điều kiện tiên quyết để duy trì dư nợ ký quỹ lớn và bắt kịp nhu cầu giao dịch tăng nhanh. Đáng chú ý, VPBankS đã tăng dư nợ margin gấp 3 lần so với đầu năm, qua đó đẩy thị phần lên 2,8% - áp sát mức 2,87% của KIS (đứng thứ 10). Sự vươn lên nhanh chóng này đã giúp một công ty mới nổi nhanh chóng khẳng định vị thế.

Đáng chú ý, tăng vốn đang trở thành một trong những trọng tâm của ngành chứng khoán. Để đón đầu cơ hội tăng trưởng khi được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi, các công ty buộc phải củng cố năng lực tài chính để kịp bắt nhịp làn sóng phát triển mới. Hệ quả là một cuộc “chạy đua” tăng vốn diễn ra mạnh mẽ và nhanh chóng trong toàn ngành, song hành với làn sóng IPO sôi động.

Ngày 21-10-2025, TCX - đơn vị dẫn đầu thị trường trái phiếu doanh nghiệp - đã niêm yết, mở màn cho chu kỳ IPO trong khối chứng khoán. Tiếp đó, VPBankS được phê duyệt chào bán lần đầu 375 triệu cổ phiếu (tương đương 25% lượng cổ phiếu lưu hành), thời gian chào bán từ ngày 6 đến 31-10-2025, dự kiến niêm yết tháng 12-2025. Trong khi đó, VPS - công ty dẫn đầu thị phần môi giới - công bố kế hoạch IPO trong giai đoạn quí 4-2025 - quí 1-2026, với thời gian đăng ký và nộp tiền từ ngày 16-10 đến ngày 6-11-2025.

Làn sóng tăng vốn này phản ánh chiến lược chủ động của các công ty chứng khoán hướng tới quy mô lớn hơn, bảng cân đối kế toán vững mạnh hơn và là tiền đề để đa dạng hóa sản phẩm.

Câu chuyện nào hấp dẫn trong năm 2026?

Tâm lý thị trường được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì trạng thái tích cực trong năm 2026, được hỗ trợ bởi yếu tố nâng hạng thị trường và đà phục hồi kinh tế dần rõ nét. Sau khi Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng, trọng tâm sẽ chuyển sang đợt rà soát giữa kỳ của tổ chức này và lộ trình nâng hạng theo chuẩn MSCI trong dài hạn. Nhiều cải cách trọng yếu đang được triển khai nhằm đưa thị trường tiệm cận chuẩn mực quốc tế, bao gồm cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP) và cơ chế tiếp cận thuận lợi hơn cho nhà đầu tư tổ chức nước ngoài.

Cơ quan quản lý cũng đang xây dựng khung pháp lý cho phép các công ty chứng khoán toàn cầu có thể thực hiện lệnh trực tiếp cho khách hàng, qua đó nâng cao niềm tin của nhà đầu tư và bảo đảm Việt Nam duy trì quỹ đạo cải cách hướng tới cải thiện cấu trúc thị trường. Nhìn xa hơn, Việt Nam được đánh giá sẽ tiếp tục thực hiện các cam kết nhằm hướng đến mục tiêu được MSCI nâng hạng lên nhóm thị trường mới nổi trong vòng 3-5 năm tới. Việc triển khai cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP) giúp Việt Nam tiệm cận chuẩn mực của MSCI và thu hút thêm dòng vốn của tổ chức, củng cố triển vọng tăng trưởng dài hạn của thị trường vốn.

Bên cạnh đó, hoạt động IPO và tăng vốn được nhận định sẽ tiếp tục là động lực hỗ trợ ngành chứng khoán trong năm 2026. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã đơn giản hóa quy trình IPO gắn với niêm yết bằng cách xem xét đồng thời hồ sơ chào bán và niêm yết. Cơ quan này cũng rút ngắn thời gian phê duyệt từ 90 ngày xuống chỉ còn 30 ngày. Cải cách này làm tăng sức hấp dẫn của IPO đối với cả nhà đầu tư trong và ngoài nước, qua đó thúc đẩy thanh khoản và số lượng thương vụ trên thị trường. Nhờ vậy, làn sóng IPO được kỳ vọng sẽ mở rộng ra ngoài lĩnh vực tài chính, lan sang cả các ngành thực phẩm và đồ uống, sản xuất và hạ tầng, qua đó hỗ trợ doanh thu từ mảng ngân hàng đầu tư và duy trì sự sôi động chung của thị trường trong năm 2026.

Ngoài ra, một hướng phát triển mới cho thị trường tài chính Việt Nam trong thời gian tới là tài sản số. Với việc ban hành Nghị quyết 05 về tài sản số, Việt Nam đã chính thức đặt nền móng cho khung pháp lý quản lý lĩnh vực này. Nghị quyết cũng quy định giới hạn tối đa năm giấy phép dành cho các nhà cung cấp dịch vụ tài sản số, thể hiện cách tiếp cận thận trọng và có kiểm soát trong giai đoạn đầu hình thành thị trường.

Bình An