Rút ngắn thời gian cấp phép, nâng cao hiệu quả quản trị đầu tư xây dựng

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: VGP

Sáng 12/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo, cho ý kiến về sửa đổi Luật Xây dựng (Dự thảo Luật), với sự tham gia của nhiều bộ, ngành, địa phương, chuyên gia, hiệp hội trong ngành xây dựng.

Mỗi công trình, dự án chỉ thực hiện một thủ tục

Theo báo cáo, dự thảo Luật dự kiến sửa đổi, điều chỉnh 141/168 điều, sắp xếp lại thành 8 chương, 96 điều, tập trung vào 4 nhóm vấn đề lớn.

Một là đổi mới phương thức, nâng cao hiệu quả quản trị trong đầu tư xây dựng. Hai là cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư, kinh doanh. Ba là phân cấp quản lý từ Trung ương đến địa phương, đồng thời gắn trách nhiệm rõ ràng cho các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng, bảo đảm minh bạch, hiệu quả, trách nhiệm giải trình. Bốn là chỉ quy định những vấn đề khung, nguyên tắc thuộc thẩm quyền Quốc hội; các quy định chi tiết giao Chính phủ quyết định.

Sau khi nghe các ý kiến tại cuộc họp, phát biểu kết luận, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh, Bộ Xây dựng phải bám sát cơ sở chính trị, chỉ đạo của Bộ Chính trị và Chính phủ; coi việc sửa đổi Luật Xây dựng là nhiệm vụ cấp bách, nhằm thể chế hóa chủ trương phân cấp, phân quyền, sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức lại chính quyền địa phương 2 cấp.

Luật cần đồng bộ, thống nhất với các luật liên quan như Đất đai, Quy hoạch, Đầu tư, tạo thuận lợi cho địa phương thực thi. Theo Phó Thủ tướng, các điều, khoản trong Dự thảo Luật cần phân loại thành 4 nhóm.

Thứ nhất là nhóm chỉnh sửa kỹ thuật, câu chữ để bảo đảm tính thống nhất với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Thứ hai là nhóm thay đổi chính sách, cần tập trung phân tích sâu, nhất là các vấn đề phân cấp, thẩm quyền và kỹ thuật quản lý. Thứ ba là nhóm đơn giản hóa thủ tục hành chính, có thể cắt giảm 50% công đoạn, áp dụng cơ chế "một cửa, một bộ hồ sơ". Thứ tư là nhóm về ứng dụng công nghệ thông tin và dữ liệu số trong quản lý xây dựng. "Chúng ta phải loại bỏ khỏi dự thảo những quy định trùng lặp với luật khác", Phó Thủ tướng nói.

Cho ý kiến về một số vấn đề cụ thể, Phó Thủ tướng đề nghị cách phân loại dự án phải dựa trên tính chất công trình, mức độ phức tạp về công nghệ, ảnh hưởng đến an toàn, môi trường và xã hội. Một khu đô thị vốn lớn nhưng kỹ thuật quen thuộc thì khác hẳn một cây cầu công nghệ mới lần đầu áp dụng. Cách phân loại phải sát thực tế hơn.

Từ đó, theo Phó Thủ tướng, việc xác định đối tượng quản lý cần tập trung vào ba nhóm: Chủ đầu tư và chủ quản đầu tư; tư vấn thiết kế, giám sát, thẩm định; nhà thầu chính và phụ. Ngay cả hộ gia đình, tổ chức nhỏ khi tham gia xây dựng cũng là chủ thể phải được điều chỉnh, gắn với trách nhiệm hợp đồng, thanh toán, bảo hành và bảo vệ quyền lợi các bên.

Về thủ tục cấp phép xây dựng, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đây là công cụ quản lý cuối cùng, bảo đảm công trình đáp ứng quy hoạch, thiết kế, phòng cháy chữa cháy, môi trường. Tuy nhiên, cần rút ngắn thời gian, tránh chồng chéo, đồng thời phân cấp nhưng vẫn giữ tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế về năng lực cán bộ, đơn vị tư vấn, giám sát, nhà thầu.

Được biết, trước đó hồi đầu tháng 9/2025, trong dự thảo luật Xây dựng sửa đổi đang lấy ý kiến, Bộ Xây dựng đề xuất áp dụng nguyên tắc: từ giai đoạn chuẩn bị đến khi khởi công công trình xây dựng hoặc dự án, cơ quan quản lý chỉ kiểm soát một lần.

Nâng cao trách nhiệm của đơn vị tư vấn thiết kế trong việc đảm bảo an toàn công trình, cơ quan cấp phép chỉ thực hiện kiểm tra kết quả thực hiện của tư vấn. Thủ tục xin phép xây dựng sẽ được thực hiện trực tuyến toàn trình. Thời gian xin cấp phép xây dựng tối đa 7 ngày làm việc.

Hiện nay, để xin được một giấy phép xây dựng, doanh nghiệp thường phải chờ cả tháng, thậm chí nửa năm vẫn chưa xong. Ảnh: Shutterstock

Doanh nghiệp kỳ vọng sẽ chuyển biến tích cực

Đề xuất này nhận được sự quan tâm hưởng ứng rất lớn từ các doanh nghiệp, bởi hiện nay dù luật quy định 20 ngày làm việc đối với dự án bất động sản, nhưng để xin được một giấy phép xây dựng, doanh nghiệp thường phải chờ cả tháng, thậm chí nửa năm vẫn chưa xong.

Trong khi dự án trễ một ngày đồng nghĩa với chi phí đội lên, tiến độ thi công bị kéo dài, dòng vốn đầu tư bị tắc nghẽn, không có sản phẩm đưa ra thị trường... Chính vì vậy, việc rút ngắn thời gian xin cấp phép xây dựng xuống chỉ còn tối đa 7 ngày mang lại nhiều kỳ vọng cho doanh nghiệp như tiết kiệm chi phí cơ hội, đồng thời nâng sức cạnh tranh trong thu hút đầu tư.

Bà Giang Huỳnh, Giám đốc Bộ phận Nghiên cứu & S22M, Savills TP.HCM - khẳng định, việc cải cách thủ tục cấp giấy phép xây dựng là một động thái tích cực, đặc biệt đối với các doanh nghiệp phát triển bất động sản trong bối cảnh hiện nay.

Trên thực tế, quá trình xin giấy phép xây dựng thường kéo dài từ 3 - 6 tháng, thậm chí lâu hơn nếu dự án phải điều chỉnh quy hoạch hoặc xin ý kiến từ nhiều cơ quan chức năng. Việc thủ tục kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ triển khai mà còn làm gia tăng chi phí tài chính, gây áp lực lên dòng vốn và khả năng xoay vòng của doanh nghiệp.

“Việc rút ngắn thủ tục sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa vận hành, đưa sản phẩm ra thị trường đúng thời điểm và sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn. Về tổng thể, đây là một cải cách có thể góp phần cải thiện môi trường đầu tư và thúc đẩy nguồn cung cho thị trường bất động sản”, bà Giang Huỳnh chia sẻ.

Tuy nhiên, bà Giang Huỳnh nhấn mạnh rằng, chính sách này cần được triển khai đồng thời với một hệ thống hậu kiểm nghiêm ngặt.

Đồng thời, cải cách thủ tục xây dựng cần được thực hiện song song với việc tháo gỡ những vướng mắc lớn hơn về đất đai, quy hoạch và định giá tiền sử dụng đất. Những vướng mắc vốn là “điểm nghẽn” cốt lõi đối với sự phát triển của các dự án bất động sản thời gian qua.

Đồng quan điểm, ông Vũ Kim Giang, Chủ tịch HĐQT SGO Group cho rằng việc cắt giảm thủ tục hành chính, đặc biệt là cấp giấy phép xây dựng, sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án.

Với dự án nhà ở, doanh nghiệp hiện phải trải qua hàng loạt thủ tục sau khi được giao đất, từ lập báo cáo nghiên cứu khả thi đến thiết kế bản vẽ thi công và xin cấp phép xây dựng lên tới hàng năm trời, do đó nếu giảm được thời gian này, doanh nghiệp sẽ chủ động hơn. Tuy nhiên, đi kèm là trách nhiệm lớn hơn khi hậu kiểm.

Việt Dương