SBI - vũ khí bí mật giúp Mỹ 'ra tay tức khắc' khi phát hiện bị tấn công

Đây là sáng kiến được khởi động bằng sắc lệnh hành pháp vào đầu năm nay bởi chính quyền Tổng thống Donald Trump và được xem là một phần trong kiến trúc phòng thủ tên lửa tích hợp của thế kỷ 21, có khả năng đối phó với cả tên lửa đạn đạo và siêu vượt âm.

Minh họa hệ thống vệ tinh đánh chặn tên lửa - Ảnh: Aviation Week

Đánh chặn từ không gian

Theo Breaking Defense, SBI là các thiết bị đánh chặn được triển khai từ các vệ tinh quay quanh Trái đất. Khác với các hệ thống đánh chặn hiện tại vốn đặt trên mặt đất, tàu chiến hoặc được phóng từ máy bay, SBI hoạt động trực tiếp từ quỹ đạo, cho phép tiêu diệt tên lửa đối phương ngay từ giai đoạn đầu của hành trình bay, khi chúng vừa rời bệ phóng.

Bà Michelle Mathieson, lãnh đạo chương trình SBI tại Northrop Grumman cho biết SBI sẽ trở thành “lớp phòng thủ đầu tiên” trong mạng lưới phòng thủ nhiều tầng mà Golden Dome thiết lập. Khi một vụ phóng tên lửa được phát hiện, các cảm biến không gian sẽ nhanh chóng gửi tín hiệu cảnh báo sớm, phối hợp với hệ thống chỉ huy và điều khiển để xác định mục tiêu và xây dựng kế hoạch đánh chặn. Chỉ trong vài giây, dữ liệu này được truyền đến các SBI đang hoạt động trên quỹ đạo để triển khai đánh chặn tức thời, nếu cần.

Điểm mạnh lớn nhất của SBI là khả năng can thiệp sớm hơn bất kỳ hệ thống đánh chặn nào hiện có. Việc phá hủy tên lửa ở giai đoạn đầu sẽ ngăn chúng tiếp tục hành trình và hạn chế khả năng mang theo mồi nhử hoặc đầu đạn bổ sung, điều thường xảy ra ở các pha giữa hoặc cuối của đường bay.

Về mặt vật lý, do hoạt động trong môi trường không trọng lực, SBI không cần vượt qua sức cản của trọng lực như các tên lửa phóng từ mặt đất, giúp tiết kiệm năng lượng và cho phép thiết kế nhỏ gọn, linh hoạt hơn. Nhờ đó, chúng có thể được triển khai với số lượng lớn và phân tán ở nhiều vị trí chiến lược trên quỹ đạo, tối ưu khả năng đánh chặn từ nhiều hướng.

Minh họa tên lửa được phóng trong không gian - Ảnh: TWZ

Golden Dome không dựa vào một giải pháp đơn lẻ mà là hệ thống nhiều tầng tích hợp, trong đó mỗi lớp đóng vai trò xử lý các mối đe dọa tại các giai đoạn khác nhau của hành trình bay tên lửa.

SBI là lớp đầu tiên, hoạt động chủ yếu trong giai đoạn "boost phase", tức khi tên lửa mới rời bệ phóng và còn dễ bị tổn thương. Nếu một loạt tên lửa được phóng đi cùng lúc, SBI sẽ ưu tiên tiêu diệt càng nhiều mục tiêu càng sớm càng tốt.

Tiếp theo, các hệ thống đánh chặn từ mặt đất hoặc hải quân, chẳng hạn như Glide Phase Interceptor (GPI), sẽ xử lý các mối đe dọa còn lại trong pha giữa hành trình. Cuối cùng, các hệ thống phòng thủ khu vực sẽ đảm nhiệm vai trò đánh chặn các đầu đạn còn sót lại khi chúng tiếp cận mục tiêu. Như vậy, không có một khoảng trống nào trong chuỗi phòng thủ, bảo đảm an toàn cho lãnh thổ nước Mỹ trước các cuộc tấn công tên lửa phức tạp.

Công nghệ nền tảng cho SBI

Để triển khai SBIs hiệu quả, một trong những yếu tố quan trọng nhất là dữ liệu cảm biến chính xác và thời gian thực. SBI sẽ nhận thông tin từ các hệ thống cảnh báo và theo dõi tên lửa thế hệ mới như Next-Gen OPIR Polar và hệ thống Tracking Layer của Cơ quan phát triển không gian Mỹ (SDA), cả hai đều do tập đoàn Northrop Grumman phát triển.

Minh họa đánh chặn tên lửa trong không gian - Ảnh: Northrop Grumman

Bên cạnh đó, SBI cần có động cơ đẩy tin cậy, vì khả năng đánh chặn phụ thuộc vào thời gian phản ứng và khả năng cơ động trong không gian. Northrop Grumman, nhà sản xuất động cơ tên lửa rắn (SRM) hàng đầu thế giới, đã đầu tư hơn 1 tỉ USD vào năng lực sản xuất SRM từ năm 2018 và cam kết đáp ứng nhu cầu cho mọi nền tảng đánh chặn từ đất liền, biển cả, bầu trời cho đến không gian.

Không kém phần quan trọng là kiến thức và kinh nghiệm vận hành. Với lịch sử phát triển SBI từ những năm 1980 trong chương trình Phòng thủ chiến lược (SDI) của cố Tổng thống Ronald Reagan, Northrop Grumman (thông qua công ty tiền thân TRW) là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực này. Trong hơn 40 năm qua, công ty đã tích lũy kiến thức toàn diện từ giai đoạn chuẩn bị trước khi phóng (left of launch) cho tới khi tiêu diệt mục tiêu (terminal phase), nền tảng quan trọng để hiện thực hóa Golden Dome.

Việc đưa SBI vào hoạt động thực tế không chỉ đòi hỏi công nghệ tiên tiến mà còn cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị quốc phòng, cơ quan không gian và hệ thống chỉ huy chiến lược. Khác với các hệ thống truyền thống, SBI hoạt động trong môi trường hoàn toàn khác biệt: không khí loãng, không trọng lực và yêu cầu truyền dẫn dữ liệu gần như tức thì.

Tuy nhiên, lợi ích mà hệ thống này mang lại là rất rõ ràng. Với khả năng phát hiện sớm, phản ứng nhanh và đánh chặn ngay từ khi tên lửa còn ở gần điểm xuất phát, SBI có tiềm năng thay đổi hoàn toàn cách Mỹ phòng thủ trước các mối đe dọa tên lửa hiện đại, bao gồm cả các loại vũ khí siêu vượt âm, vốn rất khó ngăn chặn bằng các phương tiện hiện tại.

Golden Dome là bước tiếp theo trong hành trình phòng thủ tên lửa hiện đại của Mỹ. Việc tích hợp đánh chặn từ không gian vào mạng lưới phòng thủ cho thấy xu hướng chuyển dịch từ các giải pháp phản ứng sang các giải pháp ngăn chặn chủ động và sớm, trong bối cảnh công nghệ tên lửa toàn cầu ngày càng khó lường.

Trong cấu trúc này, SBI không chỉ là công nghệ cao mà còn là biểu tượng cho sự đổi mới trong tư duy chiến lược quốc phòng, giúp Mỹ duy trì lợi thế trước các đối thủ tiềm năng trong không gian và trên mặt đất.

Hoàng Vũ