Sẽ kiểm tra thuế trong lĩnh vực kinh doanh vàng

Ban Kiểm tra, Cục thuế cho biết với chuyên đề kiểm tra doanh nghiệp (DN) kinh doanh vàng qua công tác rà soát cho thấy nhiều dấu hiệu rủi ro trong việc mua bán vàng qua cá nhân không xuất hóa đơn, ủy quyền không đúng quy định và việc kê khai doanh thu chưa phù hợp thực tế.

Theo đó, Ban Kiểm tra đề xuất giao các địa phương triển khai kiểm tra theo danh sách xác định rủi ro và đồng thời yêu cầu chủ động rà soát toàn bộ DN hoạt động trong lĩnh vực này. Theo đó, Thuế tỉnh, thành phố đặc biệt chú trọng tập trung nguồn lực hoàn thành công tác kiểm tra, rà soát toàn bộ các DN, hộ, cá nhân, cơ sở có hoạt động kinh doanh vàng, bạc, đá quý trên địa bàn quản lý trong việc chấp hành pháp luật, việc lập, sử dụng hóa đơn, chứng từ,… theo đúng quy định của pháp luật đề kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về thuế, hóa đơn.

Cơ quan thuế sẽ tiến hành kiểm tra 3 chuyên đề từ nay tới cuối năm 2025. Ảnh: GDT.

Hiện nay số lượng DN khai lỗ nhiều năm liên tiếp chiếm tỷ lệ đáng kể, đặc biệt trong nhóm DN nhỏ và vừa. Một bộ phận DN có dấu hiệu bất thường như doanh thu không phát sinh nhưng vẫn liên tục kê khai lỗ; chi phí không phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh; trích lập dự phòng chưa đúng quy định; hoặc có giao dịch liên kết nhưng không tuân thủ nguyên tắc so sánh độc lập.

Các Tổ kiểm tra đã tiến hành kiểm tra một số DN có rủi ro cao, bước đầu ghi nhận nhiều tồn tại và sai phạm. Ban Kiểm tra kiến nghị các đơn vị tiếp tục rà soát tình hình kê khai thuế của các DN, thực hiện đánh giá rủi ro và chỉ đạo Thuế tỉnh, thành phố trong việc lựa chọn xây dựng kế hoạch kiểm tra năm 2026 đối với các DN kinh doanh lỗ có rủi ro cao về thuế.

Song song với đó, cơ quan thuế chủ động rà soát cơ sở dữ liệu từ các DN trên địa bàn, nghiên cứu và đưa ra các tiêu chí chọn lọc phù hợp, đánh giá rủi ro và tăng cường công tác kiểm tra. Qua đó, tổng hợp các hành vi vi phạm, đúc rút kinh nghiệm, đánh giá hiệu quả, những khó khăn vướng mắc trong công tác kiểm tra thuế đối với DN thua lỗ nhiều năm, tỷ suất lợi nhuận thấp hơn trung bình ngành; đồng thời tăng cường bồi dưỡng nghiệp vụ để nâng cao năng lực phát hiện hành vi gian lận thuế trong mô hình DN thua lỗ nhiều năm và đẩy mạnh tuyên truyền hỗ trợ, truyền thông dưới nhiều hình thức để giúp người nộp thuế nắm bắt chính sách pháp luật tốt, tăng cường tính tự giác tuân thủ.

Ban Kiểm tra cũng báo cáo tiến độ triển khai chuyên đề chống gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT). Trong năm 2025, Cục Thuế đã ban hành nhiều văn bản yêu cầu địa phương tập trung nguồn lực cho công tác kiểm tra sau hoàn thuế, đặc biệt đối với các nhóm mặt hàng rủi ro cao như điện thoại, kim loại màu, dầu ăn qua sử dụng và các hồ sơ hoàn thuế có giá trị lớn.

Quá trình kiểm tra tại các địa phương cho thấy nhiều hành vi thiếu tuân thủ như: DN thuê trụ sở “ảo”, không có hoạt động sản xuất kinh doanh thực tế; thanh toán không qua ngân hàng; lập hóa đơn sai thời điểm; hàng hóa xuất khẩu có dấu hiệu bất thường về nguồn gốc hoặc tình trạng sử dụng.

Trên cơ sở kết quả triển khai thực hiện của Thuế các tỉnh, thành phố, Ban Kiểm tra đề xuất triển khai thực hiện một số nội dung để tăng cường công tác chống thất đối với hoàn thuế VAT: Tiếp tục ban hành Công văn chỉ đạo Thuế các tỉnh, thành phố tập trung nguồn lực, khẩn trương hoàn thành công tác kiểm tra hoàn thuế VAT ngay trong 2 tháng cuối năm 2025; Tăng cường công tác chống gian lận mua bán hóa đơn.

Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành yêu cầu Thủ trưởng các đơn vị tập trung tối đa nguồn lực để hoàn thành ba chuyên đề trọng điểm trong thời gian còn lại của năm. Tại những địa phương chịu thiệt hại do thiên tai, cơ quan thuế phải vừa hỗ trợ DN và hộ kinh doanh bị ảnh hưởng, vừa chủ động khoanh vùng khu vực thiệt hại và đánh giá mức độ phục hồi.

Ông Thành nhấn mạnh yêu cầu cơ quan thuế các cấp tăng cường phối hợp giữa ngành Thuế, Công an và các đơn vị liên quan để xử lý dấu hiệu gian lận, trốn thuế; đồng thời đẩy mạnh ứng dụng dữ liệu số, phân tích rủi ro và giải pháp AI nhằm nâng cao hiệu quả giám sát.

Cần tiếp tục đẩy mạnh truyền thông và hỗ trợ người nộp thuế để nâng cao tuân thủ pháp luật. Việc hoàn thành hiệu quả ba chuyên đề sẽ góp phần chống thất thu ngân sách, tạo môi trường kinh doanh minh bạch và củng cố niềm tin của người dân, DN.

H.H