'Siêu đô thị' TP Hồ Chí Minh: Tầm nhìn quốc tế và những việc cần làm ngay
Ngày 30-6-2025, lễ công bố các nghị quyết, quyết định về sáp nhập các đơn vị hành chính sẽ diễn ra trong cả nước. Không gian phát triển vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đứng trước cuộc chuyển hóa, chuyển đổi cơ cấu kinh tế mang tính bước ngoặt, khi 3 địa phương TP Hồ Chí Minh, Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu chính thức sáp nhập, trở thành một 'siêu đô thị'...
Cơ hội lớn, quyết tâm chính trị cao
Ngày 23-6, đồng chí Nguyễn Văn Được, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh chủ trì hội nghị với đại diện các cơ quan báo chí Trung ương và TP Hồ Chí Minh thông báo những nội dung cơ bản về công tác sáp nhập 3 địa phương trở thành một “siêu đô thị”, những định hướng lớn của lãnh đạo Đảng, Nhà nước trong chuyến thăm và làm việc của Tổng Bí thư Tô Lâm tại TP Hồ Chí Minh vào ngày 18-6 vừa qua. Nói về tầm quan trọng mang tính bước ngoặt, đột phá để “siêu đô thị” TP Hồ Chí Minh khai mở tiềm năng, tận dụng cơ hội bứt phá, phát triển, đồng chí Nguyễn Văn Được nhấn mạnh: “Việc sáp nhập không chỉ kiến tạo một đô thị lớn, mà là một cấu trúc phát triển tiên phong, có khả năng dẫn dắt kinh tế quốc gia và tham gia trực tiếp vào mạng lưới đô thị khu vực và toàn cầu”.

Phát triển mạng lưới giao thông hiện đại, thông minh là một trong những trụ cột tạo đột phá phát triển “siêu đô thị” TP Hồ Chí Minh. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Theo đó, việc hợp nhất không gian phát triển của 3 địa phương có nền tảng kinh tế, hạ tầng và thể chế vượt trội không phải là sự cộng gộp cơ học, mà là bước tái cấu trúc chiến lược, nhằm hình thành một cực tăng trưởng mang tính đột phá. Sau sáp nhập, TP Hồ Chí Minh (mới) có diện tích hơn 6.772km², dân số trên 14 triệu người, với 168 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 113 phường, 54 xã và 1 đặc khu. “Siêu đô thị” mới được định vị phát triển trở thành trung tâm tài chính-công nghiệp-logistics-công nghệ cao hàng đầu cả nước, vươn tầm khu vực và châu lục.
Tập trung các chỉ số vượt trội về chuyển đổi số, cải cách hành chính, môi trường đầu tư và năng lực logistics, “siêu đô thị” TP Hồ Chí Minh hội tụ những điều kiện lý tưởng để định hình một mô hình phát triển tiên tiến. Đây là cơ sở để chuyển từ mô hình đô thị truyền thống sang mô hình đô thị tích hợp, vận hành theo logic của chuỗi giá trị, tương tác liên vùng và công nghệ số hóa...
Tại cuộc làm việc với lãnh đạo TP Hồ Chí Minh ngày 18-6, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: TP Hồ Chí Minh mới phải là đô thị quốc tế, thông minh, sáng tạo, xanh và có sức lan tỏa văn hóa, kinh tế, công nghệ trong khu vực và châu lục. Đồng chí Nguyễn Văn Được khẳng định: Những định hướng chiến lược phát triển "siêu đô thị" TP Hồ Chí Minh của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, được Tổng Bí thư Tô Lâm trực tiếp chỉ đạo, thể hiện sâu sắc niềm tin, kỳ vọng của cả nước đối với đầu tàu kinh tế. Cùng với các nghị quyết, quyết định, chỉ thị, kết luận... của Trung ương, những ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư là căn cứ để thành phố hoạch định chương trình, đề án, kế hoạch, cụ thể hóa chủ trương, chiến lược phát triển thành phố.
Những việc cần làm ngay
Thách thức đặt ra cho thành phố mới là biến tầm nhìn chiến lược thành các cấu trúc vận hành thực tiễn. Trả lời câu hỏi của phóng viên Báo Quân đội nhân dân về vấn đề này, đồng chí Nguyễn Văn Được nêu rõ: Không thể điều hành một đại đô thị bằng mô hình hành chính cũ kỹ. Phải có tư duy quản trị vùng, công cụ điều phối đa tầng và thể chế linh hoạt, đủ sức hấp thụ năng lượng tăng trưởng và điều tiết sự phát triển hài hòa. Ngay sau khi sắp xếp, sáp nhập, hệ thống chính trị các cấp của thành phố sẽ nhanh chóng đi vào vận hành, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phục vụ tốt nhất cho người dân và doanh nghiệp.
Trước mắt, TP Hồ Chí Minh tập trung hoàn thiện quy hoạch phân khu và chi tiết, triển khai đồng bộ hệ thống hạ tầng kết nối, từ hành lang đổi mới sáng tạo (TP Thủ Đức-Dĩ An-Bến Cát-Phú Mỹ...) đến cụm cảng và logistics thông minh Cái Mép-Cần Giờ cùng các tuyến giao thông công cộng kết nối liên vùng. Bên cạnh đó, thành phố khẩn trương thúc đẩy mô hình quản trị số tích hợp, đưa hoạt động điều hành, cấp phép, giám sát và tương tác với người dân, doanh nghiệp... vào các nền tảng dữ liệu số, minh bạch và tiện ích. Đặc biệt, chủ trương cho phép người dân đăng ký xây dựng mà không phải xin phép khi quy hoạch phân khu đã rõ, là bước đột phá tư duy phát triển, chuyển đổi từ cơ chế “xin-cho” sang phục vụ chủ động. Đây là chỉ dấu của một chính quyền kiến tạo, đồng hành với khát vọng phát triển hợp pháp của người dân và doanh nghiệp.
Với "siêu đô thị" mới, khát vọng vươn tầm quốc tế phải bắt đầu từ việc xác lập những trụ cột năng lực cạnh tranh chiến lược: Tài chính, công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục, du lịch chất lượng cao và môi trường sống bền vững. Đồng chí Nguyễn Văn Được khẳng định: "Chúng ta không chỉ xây dựng thành phố có quy mô lớn hơn, mà phải tập trung xây dựng thành phố thông minh hơn, năng động hơn, nơi tích hợp được cả kinh tế tri thức, bản sắc văn hóa và tốc độ phát triển".

Phát triển mạng lưới giao thông hiện đại, thông minh là một trong những trụ cột tạo đột phá phát triển “siêu đô thị” TP Hồ Chí Minh. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Trong tầm nhìn hội nhập, khu vực Thủ Thiêm được định hướng phát triển trở thành trung tâm tài chính quốc tế, thiết chế điều phối vốn toàn cầu của thành phố và nền kinh tế quốc gia. Hành lang sáng tạo từ Thủ Đức đến Bà Rịa là hệ sinh thái khởi nghiệp số, kết nối mạng lưới đào tạo, khởi nghiệp, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Tuyến kinh tế biển Cần Giờ-Vũng Tàu phát triển gắn liền với các mô hình du lịch thông minh, mang đặc trưng văn hóa biển, văn hóa sông nước. Đặc biệt, Chủ tịch UBND thành phố nhấn mạnh, phát triển con người là chiến lược lõi. Đô thị mới phải là nơi nâng tầm chỉ số hạnh phúc con người, bảo đảm sự phát triển toàn diện cả về thể chất, trí tuệ, nhân cách và cơ hội phát triển, cống hiến, thụ hưởng các tiện ích cho mọi người dân. Tư duy quy hoạch không chỉ dừng lại ở tầm nhìn, mà phải trở thành cam kết chính trị và hành động quản trị. Đại hội XII của Đảng bộ TP Hồ Chí Minh sắp tới là nơi kết tinh trí tuệ phát triển. "Siêu đô thị" TP Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế-chính trị-văn hóa-khoa học-công nghệ... tạo động lực dẫn dắt, thúc đẩy nền kinh tế quốc gia phát triển trong kỷ nguyên mới.
Trong hành trình ổn định và phát triển với khối lượng công việc khổng lồ của một “siêu đô thị” mới, Chủ tịch UBND thành phố bày tỏ tin tưởng, đánh giá cao và mong muốn có sự đồng hành, vào cuộc nhanh chóng, mạnh mẽ, đồng bộ của hệ thống báo chí. Lãnh đạo thành phố đề cao vai trò truyền thông chính sách của các cơ quan báo chí. Trong môi trường số, công tác tuyên truyền cần chuyển đổi từ tư duy phản ánh sang tư duy kiến tạo, hiến kế, phản biện xây dựng. Báo chí là những kênh thông tin vô cùng quan trọng, góp phần xây dựng niềm tin, động lực, tạo sự đồng thuận xã hội, hiến kế cho thành phố những giải pháp, mô hình để khơi thông điểm nghẽn, tháo gỡ bất cập, thúc đẩy phát triển trên tinh thần chủ động, sáng tạo, bứt phá, thượng tôn pháp luật...