Singapore đẩy mạnh chống rửa tiền

Một góc Singapore - Ảnh: Reuters.

Nỗ lực này diễn ra trong bối cảnh vụ việc gần đây liên quan đến Prince Group - một tổ chức bị cơ quan chức năng Mỹ và Anh cáo buộc là "đế chế tội phạm xuyên quốc gia" - làm dấy lên câu hỏi về khả năng của Singapore trong việc ngăn chặn dòng tiền bất hợp pháp.

Vào tháng trước, cảnh sát Singapore đã tiến hành một cuộc truy quét lớn, thu giữ hàng trăm triệu USD tài sản tài chính, một du thuyền và một loạt xe hơi sang trọng, tất cả đều được cho là có liên quan đến thế giới tội phạm lừa đảo trực tuyến từ Campuchia. Việc những tài sản mờ ám này bị đưa ra ánh sáng đã cho thấy vẫn có lỗ hổng trong hệ thống tài chính của Singapore, quốc gia nổi tiếng với luật pháp nghiêm ngặt và sạch tham nhũng.

Các vụ rửa tiền liên tiếp bị phanh phui đã cho thấy rằng bất chấp nhiều nỗ lực trấn áp tội phạm, các cơ quan chức năng Singapore vẫn đang trong một cuộc chiến không có hồi kết với những phần tử tội phạm luôn tìm kiếm những điểm yếu trong hệ thống pháp luật của nước này để khai thác. Ngoài ra, vị trí địa lý gần với các trung tâm lừa đảo ở Đông Nam Á cũng khiến Singapore trở thành một địa điểm lý tưởng cho hoạt động rửa tiền.

Ông Rory Doyle, người đứng đầu chính sách tội phạm tài chính tại công ty tư vấn tuân thủ Fenergo, nhận định với tờ báo Financial Times: "Vấn đề mà Singapore phải đối mặt nằm ở việc nước này là một quốc gia thương mại, phụ thuộc vào các dòng chảy vào và ra của vốn, tài sản và hàng hóa. Chính thành công của Singapore khiến nước này dễ bị lựa chọn cho hoạt động rửa tiền”.

Ông Chengyi Ong, người đứng đầu chính sách khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại Chainalysis, một công ty theo dõi dòng tiền kỹ thuật số, đưa ra nhận định tương tự: "Vị trí địa lý và danh tiếng của Singapore trong khu vực châu Á khiến nước này trở thành một địa chỉ dễ được lựa chọn cho các tổ chức tội phạm”.

Trong những năm gần đây, Đông Nam Á đã trở thành một trung tâm toàn cầu của các mạng lưới lừa đảo.

Vụ Prince Group nổi lên vào tháng trước khi cơ quan chức năng Mỹ và Anh áp biện pháp trừng phạt đối với 146 cá nhân và thực thể liên quan đến tổ chức lừa đảo này, bao gồm cả người cầm đầu là Chen Zhi, một công dân Campuchia gốc Trung Quốc 37 tuổi. Chính phủ Mỹ đã thu giữ số lượng bitcoin trị giá 15 tỷ USD liên quan đến Prince Group và buộc tội Chen âm mưu lừa đảo qua mạng và rửa tiền. Tung tích của Chen hiện vẫn chưa được xác định.

Nhà chức trách cáo buộc Chen và các đồng phạm điều hành một đế chế tội phạm quốc tế rộng lớn, ép buộc nạn nhân buôn người trong ổ nhóm lừa đảo ở Campuchia phải đánh cắp hàng tỷ USD từ các nạn nhân trên khắp thế giới, sau đó rửa tiền thông qua các thực thể trên khắp châu Á và các trung tâm tài chính ở nước ngoài.

Nhiều người dân Singapore trở thành nạn nhân trong các vụ lừa đảo trực tuyến - với hơn 1 tỷ đôla Singapore (tương đương 768 triệu đô la Mỹ) bị mất trong năm ngoái - nhưng đảo quốc này đồng thời cũng là một điểm đến hấp dẫn cho tội phạm muốn rửa tiền.

Trong danh sách trừng phạt của Mỹ có 17 công ty đăng ký tại Singapore và 3 công dân Singapore là Chen Xiuling, một giám đốc doanh nghiệp; Alan Yeo Sin Huat, một trợ lý tài chính và chuyên gia quản lý tài sản; và Nigel Tang Wan Bao Nabil, một thuyền trưởng siêu du thuyền. Danh sách này cũng bao gồm DW Capital Holdings, văn phòng gia đình của Chen Zhi tại Singapore, thực thể đã nhận được các ưu đãi thuế từ cơ quan quản lý địa phương. Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) đã ngừng các ưu đãi đó và đang điều tra xem liệu DW Capital có hành vi sai phạm nào hay không.

Cơ quan chức năng Singapore bắt đầu thắt chặt các biện pháp kiểm soát tuân thủ sau một vụ bê bối rửa tiền lớn cách đây 2 năm. Các thành viên của một tổ chức tội phạm Trung Quốc đã sử dụng các ngân hàng và văn phòng gia đình ở Singapore để rửa hàng tỷ USD từ các trang web cờ bạc bất hợp pháp hoạt động ở Đông Nam Á.

Hiện nay, điểm yếu của Singapore nằm ở lĩnh vực tiền kỹ thuật số. Theo các nhà phân tích, Prince Group chuyển tiền điện tử qua các sàn giao dịch không được quản lý hoặc chỉ được giám sát một cách lỏng lẻo. "Đó là bộ vấn đề tiếp theo mà cơ quan quản lý đang phải đối mặt. Luôn có những kẻ xấu trong bất kỳ công nghệ mới nào…” ông Sopnendu Mohanty, Giám đốc điều hành công ty tư vấn Global Finance & Technology Network, nhận xét.

Vụ việc của Prince Group cũng gợi nhớ đến vụ bê bối xung quanh sự sụp đổ của công ty thanh toán Đức Wirecard, trong đó các công ty dịch vụ chuyên nghiệp ở Singapore đã được sử dụng để che giấu nguồn gốc của tiền. "Việc sử dụng các nhà cung cấp dịch vụ doanh nghiệp để thiết lập các cấu trúc kinh doanh phức tạp và các công ty vỏ bọc là một cách mà các tổ chức tội phạm thường tính đến. Tất cả những lỗ hổng này đã được phơi bày trong vụ Prince Group”, ông Ong nhận xét.

Ông Doyle cho rằng MAS có thể học theo Cơ quan Quản lý Tài chính của Anh trong việc chịu trách nhiệm hoàn toàn về việc ngăn chặn rửa tiền tại các công ty tài chính và các công ty dịch vụ chuyên nghiệp. "Nếu bạn đưa tất cả những ‘người gác cổng’ - gồm các công ty luật, công ty tín thác và nhà cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp - cùng chịu chung sự giám sát giống nhau, cách đó sẽ tốt hơn nhiều trong việc xác định sớm và ngăn chặn dòng tiền bẩn”, ông nói.

Phát biểu trước Quốc hội Singapore, Phó chủ tịch MAS kiêm Bộ trưởng Phát triển quốc gia Chee Hong Tat thừa nhận sự cân bằng khó khăn mà Singapore phải đối mặt khi trấn áp các dòng tiền bất hợp pháp. "Có một câu nói của người Trung Quốc rằng khi chúng ta mở cửa sổ, ruồi có thể bay vào. Giải pháp không phải là đóng cửa sổ và chặn ánh sáng mặt trời và không khí trong lành”, ông nói.

Ông Chee nhấn mạnh: "Điều quan trọng là chúng ta hành động nhanh chóng để xử lý những con ruồi bay vào, đồng thời cũng để ánh sáng mặt trời và không khí trong vào nhà. Đây là cách tiếp cận mà chúng tôi thực hiện ở Singapore: có tỷ lệ rủi ro, không phải không có rủi ro”.

Bình Minh