Số hóa báo cáo thống kê xuất, nhập khẩu thúc đẩy hiện đại hóa ngành Hải quan

Giao diện ứng dụng "Vietnam Customs Data".

Cập nhật trực tuyến liên tục

Số liệu thống kê xuất, nhập khẩu có vai trò rất quan trọng để các bộ, ngành tính toán tổng sản phẩm trong nước, GDP, cán cân thương mại quốc tế, đàm phán, giám sát thực hiện các hiệp định thương mại tự do và giải quyết các tranh chấp thương mại quốc tế.

Hàng tháng, cơ quan hải quan đều phải có những báo cáo giấy phục vụ cho Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, trong đó có những chỉ tiêu thông tin chính. Ngoài ra, hàng tuần, hàng ngày, Cục Hải quan cũng phải xây dựng biểu mẫu báo cáo phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của Cục Hải quan, Bộ Tài chính và lãnh đạo Chính phủ, lãnh đạo Đảng, lãnh đạo Nhà nước.

Trước đây, các báo cáo thống kê vẫn được thực hiện dưới dạng giấy, gây hạn chế về tính kịp thời, khó khăn trong lưu trữ và sử dụng. Với quyết tâm thực hiện Nghị quyết 57 về chuyển đổi số, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Cục Hải quan số hóa báo cáo xuất, nhập khẩu qua ứng dụng di động “Vietnam Customs Data” thay thế báo cáo giấy truyền thống.

Theo ông Nguyễn Trung Tiến - Phó Cục trưởng Cục Thống kê (Bộ Tài chính), số liệu xuất, nhập khẩu do Cục Hải quan cung cấp hàng ngày, tuần, tháng rất quan trọng đối với công tác thống kê và phát triển kinh tế - xã hội. Trước đây, cơ quan thống kê phải liên tục xin số liệu từ Hải quan để phân tích, đánh giá. Nay, với ứng dụng “Vietnam Customs Data”, số liệu được cập nhật trực tuyến liên tục theo nhiều kỳ, giúp nâng cao hiệu quả quản lý và thống kê, đáp ứng kịp thời nhu cầu của các cơ quan quản lý nhà nước.

Chia sẻ thêm, ông Phạm Duyên Phương - Phó trưởng Ban Công nghệ thông tin và thống kê hải quan (Cục Hải quan) cho biết, cùng với sự phát triển của công nghệ và kho dữ liệu của Hải quan, ý tưởng đầu tiên là xây dựng một công cụ báo cáo thay thế các báo cáo giấy, phục vụ lãnh đạo các cấp mọi lúc, mọi nơi, trên mọi phương tiện. Quan trọng hơn, các số liệu ở đây phục vụ cho việc điều hành, xây dựng hoạch định chính sách vĩ mô, ngay cả công tác điều hành chung của ngành Tài chính, cơ quan hải quan đến từng địa bàn, từng cửa khẩu.

Qua đó, lãnh đạo các cấp có thể phát hiện những điểm nghẽn về mặt thủ tục, các điểm nghẽn về thể chế, xác định những việc bất thường trong số liệu hoạt động xuất, nhập khẩu, từ đó đưa ra các hoạch định chính sách và phương án kịp thời, vừa phục vụ điều hành chung, vừa phục vụ phát triển kinh tế. Mặt khác, ứng dụng cũng góp phần tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa.

Cơ chế phân quyền linh hoạt

Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ khẳng định, ứng dụng điện tử về thống kê hàng hóa xuất nhập khẩu “Vietnam Customs Data” được đưa vào hoạt động sẽ thay đổi cách thức cung cấp, sử dụng số liệu thống kê hải quan, hướng đến đối tượng là lãnh đạo, quản lý từ trung ương đến địa phương có nhu cầu sử dụng thông tin thống kê xuất nhập khẩu để phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành và hoạch định chính sách.

Ứng dụng “Vietnam Customs Data” là bước tiến quan trọng trong chuyển đổi số ngành Hải quan, giúp hiển thị dữ liệu xuất nhập khẩu một cách trực quan và sinh động qua các biểu đồ cập nhật hàng ngày. Người dùng có thể dễ dàng theo dõi, phân tích và nắm bắt thông tin chính xác mọi lúc, mọi nơi, từ đó hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý và hoạch định chính sách ở các cấp lãnh đạo.

Hệ thống tài khoản của ứng dụng được thiết kế rõ ràng với cơ chế phân quyền linh hoạt, cho phép truy cập dữ liệu theo từng cấp độ và nhu cầu sử dụng, đồng thời đảm bảo tuân thủ đúng thẩm quyền và bảo mật thông tin. Ban đầu, tài khoản truy cập do cơ quan hải quan cấp phát, sau đó sẽ được tích hợp với hệ thống tài khoản ngành Tài chính và cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, xác thực qua định danh điện tử VNeID nhằm đảm bảo truy cập đúng người, đúng quyền và đúng mục đích.

Ứng dụng hiện được phát triển trên hai nền tảng phổ biến là Android và iOS, mỗi người dùng được cấp tài khoản riêng với phân quyền linh hoạt, giúp bảo đảm an toàn và bảo mật thông tin. “Vietnam Customs Data” cung cấp 6 loại báo cáo chính, bao gồm: báo cáo nhanh hàng ngày về tình hình xuất nhập khẩu, báo cáo tuần, báo cáo chi tiết về các nhóm mặt hàng xuất nhập khẩu chủ yếu, cũng như báo cáo theo từng thị trường xuất, nhập khẩu quan trọng của Việt Nam. Các báo cáo này cung cấp số liệu tổng hợp, so sánh tỷ lệ tăng giảm theo các kỳ trước, giúp lãnh đạo dễ dàng phát hiện xu hướng, điểm nghẽn và các bất thường trong hoạt động xuất nhập khẩu. Không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý và điều hành, ứng dụng còn góp phần thúc đẩy minh bạch và hiện đại hóa công tác thống kê, đồng thời tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp trong quá trình giao dịch.

Tới đây, ứng dụng sẽ được điều chỉnh và hoàn thiện theo định hướng quản lý vĩ mô của từng thời kỳ nhằm phục vụ sát nhất các yêu cầu quản lý, điều hành xuất nhập khẩu, góp phần cải cách các thủ tục hành chính, hướng tới mục tiêu hải quan số, hải quan phi giấy tờ, tạo thuận lợi tối đa cho các doanh nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Hồng Vân