Số hóa đến với từng lĩnh vực đời sống người dân Hải Phòng

Từ phong trào "Bình dân học vụ số"...

Nhìn vào báo cáo tổng kết năm 2025 của Sở Khoa học và Công nghệ Hải Phòng, từ các triển khai thực tế cúa các địa phương trên địa bàn Hải Phòng, một trong những điểm nhấn ấn tượng nhất chính là phong trào "Bình dân học vụ số". Cái tên gợi nhắc về một thời kỳ xóa mù chữ hào hùng của dân tộc, nhưng nay mang một sứ mệnh mới: xóa "mù công nghệ" cho mọi tầng lớp công chức, viên chức và nhân dân.

Tại nhiều địa phương như Đường An, Lê Chân, Hải An hay Tiên Lãng, không khó để bắt gặp hình ảnh các bạn trẻ trong màu áo xanh tình nguyện kiên trì hướng dẫn những người cao tuổi cách sử dụng dịch vụ công trực tuyến hay cài đặt các ứng dụng thanh toán không tiền mặt.

Với hơn 3.790 "Tổ công nghệ số cộng đồng" được thành lập trên khắp các thôn, khu dân cư, phương châm "cầm tay chỉ việc" đã giúp hơn 17.000 thành viên trở thành những "hạt nhân" lan tỏa kỹ năng số đến từng hộ gia đình.

Chính nhờ những nỗ lực từ gốc này, nhận thức xã hội về KHCN và đổi mới sáng tạo tại Hải Phòng đã có sự chuyển biến mạnh mẽ. Người dân không còn e ngại với "trợ lý ảo" hay "kho dữ liệu dùng chung". Thay vào đó, tinh thần "học tập số" đang trở thành một nét văn hóa mới, giúp người dân tự tin hơn trong kỷ nguyên số.

Đến những "đột phá" trong điều hành địa phương

Sức mạnh của chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở phong trào quần chúng mà còn thấm sâu vào bộ máy chính quyền. Năm 2025 ghi dấu ấn quan trọng khi Hải Phòng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sau sáp nhập. Tại phường Lê Chân hay phường An Hải, xã Tiên Lãng… Việc vận hành chính quyền mới được hỗ trợ đắc lực bởi hạ tầng số đồng bộ.

Đặc biệt, sự kiện "Đại hội số" đã trở thành bước đi tiên phong, minh chứng cho khả năng ứng dụng công nghệ vào công tác xây dựng Đảng một cách nhuần nhuyễn. Tại các trung tâm điều hành thông minh (IOC), dữ liệu từ 62 camera thông minh tại các nút giao thông trọng điểm được đổ về theo thời gian thực, giúp điều phối đèn tín hiệu linh hoạt và hỗ trợ xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông một cách chính xác, minh bạch.

Không chỉ ở trung tâm, các xã, phường cũng được đầu tư trang thiết bị CNTT hiện đại cho Trung tâm phục vụ hành chính công. Những mô hình "Tiếp công dân trực tuyến" đang dần xóa bỏ rào cản về khoảng cách, giúp tiếng nói của người dân đến với chính quyền nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Khát vọng trung tâm đổi mới sáng tạo vùng

Sự nỗ lực của Hải Phòng đã được đền đáp bằng những con số cụ thể: Chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2025 của thành phố đạt 58,09 điểm, xếp thứ 4 toàn quốc. Trong đó, trụ cột "Thể chế" dẫn đầu cả nước, phản ánh sự năng động và quyết liệt của chính quyền địa phương trong việc tạo dựng môi trường kinh doanh số.

Để duy trì vị thế này, Hải Phòng đã ban hành hàng loạt chính sách đặc thù mang tính đột phá. Có thể kể đến các Nghị quyết về hỗ trợ nguồn nhân lực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) hay các ưu đãi về thuế và đất đai cho doanh nghiệp KHCN. Thành phố cũng đã phê duyệt đề án thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm để tiếp sức cho các dự án khởi nghiệp sáng tạo.

Tại các trường đại học trên địa bàn, 3 trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đã được hình thành, tạo nên một hệ sinh thái kết nối chặt chẽ giữa "Viện - Trường - Doanh nghiệp". Những buổi "Cà phê khởi nghiệp" giữa lãnh đạo thành phố, chuyên gia và sinh viên không chỉ là nơi trao đổi kiến thức mà còn là nơi thắp lên khát vọng làm giàu bằng công nghệ cho thế hệ trẻ.

Chặng đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức, nhất là trong việc nâng cao chi ngân sách cho nghiên cứu và phát triển hay thu hút chuyên gia đầu ngành. Tuy nhiên, với quyết tâm chính trị cao và sự đồng lòng của người dân, Hải Phòng đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm quốc tế về đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ biển.

Huy Nam