Sở Nông nghiệp – Môi trường TPHCM nêu lý do thành phố đang lún nhanh
Theo thông tin gửi về Ban Tổ chức buổi họp báo chiều 13-11, Sở NN-MT cho biết, TPHCM đang đối diện với nguy cơ sụt lún và ngập lụt trên diện rộng, thuộc nhóm thành phố có nguy cơ thứ 2 trong nhóm 10 'thành phố đang chìm' (Sinking City) nhanh nhất trên thế giới.
Quang cảnh họp báo
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sụt lún như địa chất yếu, lưu lượng xe lưu thông quá nhiều. Cùng với đó là tốc độ đô thị hóa nhanh, tình hình khai thác nước ngầm quá giới hạn cho phép, hoặc do bị bê tông hóa làm cho khả năng bổ cập nước mưa cho nước ngầm giảm đi, làm mực nước ngầm bị hạ thấp gây nên hiện tượng lún nền đất.
Nhằm ngăn ngừa nguy cơ sụt lún đất, Thành phố đã có sự quan tâm từ rất sớm. Năm 2010, Thành phố đã triển khai dự án “Quan trắc biến dạng mặt đất khu vực TPHCM bằng kỹ thuật INSAR vi phân” (phân tích ảnh vệ tinh quang học SPOT-5 và ảnh vệ tinh RADA).
Vết lún xuất hiện nhiều ở các nhà dân trên địa bàn phường An Lạc
Kết quả dự án, Thành phố đã lập được Bản đồ phân vùng lún đất khu vực TPHCM và xây dựng 2 trạm quan trắc lâu dài về lún mặt đất.
Cuối năm 2019, khu vực Thành phố tiếp tục có hiện tượng sụt lún bề mặt đất, khu vực bị sụt lún lớn nhất với mức lún đo được là 31 mm.
Bên cạnh đó, theo khảo sát của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) mới đây cho thấy, tình trạng sụt lún nền đất ở TPHCM diễn ra liên tục từ năm 1990 đến nay, với độ lún tích lũy đến nay ước tính khoảng 100cm. Tốc độ lún hiện nay khoảng 2-5cm mỗi năm.
Riêng những khu vực tập trung các công trình thương mại, tốc độ lún khoảng 7-8cm mỗi năm. Tốc độ lún nền đất cao gấp khoảng 2 lần mực nước biển dâng (khoảng 1cm mỗi năm). Sụt lún đất kết hợp với triều cường và mực nước biển dâng làm cho nguy cơ TPHCM ngày càng "chìm dần" và ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển lâu dài của TPHCM trong bối cảnh thích nghi với biến đổi khí hậu.
Một vị trí vết lún tại Trung tâm Văn hóa - Thể thao phường An Lạc
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang triển khai dự án “Hiện đại hóa hệ thống độ cao quốc gia”, nhằm xây dựng hệ thống Tốc độ cao ổn định lâu dài và xác định độ cao trung bình của mặt nước biển. Dự án triển khai từ 2022 - 2025, với việc xây dựng 4 mốc độ cao thế kỷ tại Đại học Quốc gia TPHCM, UBND xã Nhuận Đức, Khu văn hóa Láng Le và nhà thiếu nhi tại xã Cần Giờ, cùng 2 mốc giáp ranh tại tỉnh Đồng Nai và Long An. Công tác đo thủy chuẩn đã hoàn thành năm 2023, các chu kỳ đo quan trắc tiếp theo diễn ra vào 2024 và 2025, sau đó bàn giao dữ liệu cho địa phương khai thác, sử dụng.
Đại diện Sở NN-MT cho biết, Sở KH-CN cũng đang triển khai thực hiện nhiệm vụ “Mô phỏng dự báo biến dạng mặt đất khu vực TPHCM”, cùng với “Dự án hỗ trợ kỹ thuật thúc đẩy các giải pháp ứng phó với vấn đề sụt lún nền tại TPHCM”, được triển khai thực hiện sẽ đánh giá toàn diện và xác định được những nguyên nhân chủ yếu gây sụt lún nền tại thành phố, từ đó sẽ có giải pháp tổng thể để giảm sụt lún nền tại thành phố.
Trong giai đoạn hiện nay, để theo dõi, đánh giá và hạn chế sụt lún nền, Thành phố đang thực hiện các nhóm giải pháp như: Tiếp tục thực hiện quan trắc biến dạng mặt đất tại 2 trạm thuộc Khu Công nghiệp Tân Tạo và xã Bình Hưng kết hợp sử dụng kỹ thuật INSAR vi phân. Đồng thời, thực hiện giảm khai thác nước dưới đất trên địa bàn thành phố.
Thành phố đã ban hành danh mục, bản đồ phân vùng hạn chế khai thác nước dưới đất, đây là cơ sở pháp lý quan trọng để thành phố xem xét, cấp phép khai thác nước dưới đất hiệu quả gắn với công tác bảo vệ sụt lún mặt đất trong những năm tới.
Để ứng phó hiệu quả với sụt lún, Thành phố cần xây dựng hệ thống giám sát và dự báo sụt lún nền đất một cách thường xuyên, áp dụng công nghệ hiện đại, nhằm hỗ trợ chính quyền đưa ra quyết sách phù hợp với điều kiện tự nhiên và phát triển bền vững.
