Sở Xây dựng Hà Nội: Lượng mưa vượt công suất thiết kế thoát nước, gây ngập diện rộng
Đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho biết lượng mưa đặc biệt lớn trong ngày 30-9 đã vượt xa công suất thiết kế của hệ thống thoát nước, gây ra tình trạng ngập úng nghiêm trọng trên diện rộng.
Trao đổi với PLO ngày 1-10, ông Lê Văn Du, Trưởng phòng Quản lý Hạ tầng cấp, thoát nước, Sở Xây dựng Hà Nội đã lý giải về nguyên nhân khiến TP Hà Nội ngập úng diện rộng khi hứng chịu trận mưa lớn vào ngày 30-9.
"Mong người dân chia sẻ, thông cảm"
“Trong ngày 30-9, Hà Nội hứng chịu lượng mưa cực lớn, liên tục và kéo dài, vượt quá năng lực thiết kế của hệ thống thoát nước đô thị. Đây là thiên tai ngoài mong muốn, đã ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt của người dân. Sở Xây dựng xin lỗi và mong người dân chia sẻ, thông cảm”, ông Du nói.
Ông Du dẫn số liệu về công suất thiết kế hệ thống thoát nước của Hà Nội là 310 mm/2 ngày, nhưng thực tế lượng mưa vừa qua đã vượt rất xa. Tại Ô Chợ Dừa ghi nhận tới 527,2 mm (vượt 170%), khu vực Hai Bà Trưng là 407,7 mm (vượt 131,5%).
“Lượng mưa quá lớn khiến hệ thống thoát nước bị quá tải. Nước mưa tiếp tục chảy tràn trên mặt đường, dồn về các điểm trũng thấp, gây ngập sâu”, đại diện Sở Xây dựng cho hay.
Cho đến sáng ngày 1-10, Hà Nội còn nhiều điểm ngập úng cục bộ dọc lưu vực sông Nhuệ, khiến giao thông ùn tắc. Ảnh: Trọng Phú
Ngoài nguyên nhân khách quan, ông Du cũng cũng thừa nhận thực tế hệ thống thoát nước của Hà Nội còn nhiều bất cập, chưa được đồng bộ, khớp nối với nhau. Trong đó nhiều công trình đầu mối, hồ điều hòa chưa được xây dựng kịp tiến độ; một số khu đô thị mới chưa khớp nối đồng bộ, nền thấp hơn khu vực xung quanh, khiến khi mưa lớn dễ phát sinh ngập cục bộ.
Theo tìm hiểu của PLO, tại Hà Nội có nhiều nhiều dự án thoát nước trọng điểm chưa hoàn thành, trong đó có trạm bơm Yên Nghĩa trị giá hơn 4.700 tỉ đồng (do Sở Nông nghiệp và Môi trường trước đây làm chủ đầu tư) vẫn chưa hoàn thiện hạng mục kênh dẫn nên chưa vận hành hết công suất.
Bên cạnh đó, hệ thống thoát nước của nhiều khu đô thị, chung cư mới cũng chưa được khớp nối với hệ thống thoát nước của TP dẫn đến tình trạng “gặp mưa là ngập”.
Giải pháp nào chống ngập cho Thủ đô?
Sở Xây dựng cho biết, trước ảnh hưởng của bão số 10 (Bualoi), Sở đã chỉ đạo duy trì 100% lực lượng ứng trực với hơn 2.479 nhân sự và trên 500 máy móc, thiết bị. Các đơn vị vận hành tối đa công suất các công trình thoát nước, hạ mực nước đệm tại sông, hồ nội đô, ưu tiên tiêu thoát nước cho lưu vực sông Tô Lịch qua trạm bơm Yên Sở.
Đến chiều 14 giờ ngày 1-10, phần lớn điểm ngập tại nội thành cơ bản đã rút, nhưng nhiều khu vực tả, hữu sông Nhuệ vẫn ngập do mực nước sông dâng cao. Sở Xây dựng đã cho mở đập Thanh Liệt, đưa nước từ sông Nhuệ về trạm bơm Yên Sở để thoát ra sông Hồng, nhằm giảm ngập tại Đại lộ Thăng Long, Mỹ Đình, Cầu Giấy và các khu vực hữu sông Nhuệ.
Trận mưa ngày 30-9, khiến Hà Nội ngập úng diện rộng với 82 điểm úng ngập được ghi nhận, đến sáng ngày 1-10, vẫn còn nhiều điểm úng ngập dọc lưu vực sông Nhuệ. Ảnh: Trọng Phú
Tuy nhiên, theo dự báo trong vài giờ tới Hà Nội có thể tiếp tục mưa to, kèm dông lốc. Khi đó, việc vận hành thoát nước sẽ phải điều chỉnh linh hoạt để tránh ngập sâu nội thành.
Để xử lý căn cơ tình trạng ngập úng trong tương lai, Sở Xây dựng kiến nghị UBND TP Hà Nội triển khai thêm các công trình chứa nước tạm tại khu vực đất công, công viên, vườn hoa, kết hợp trạm bơm chuyển bậc để tăng khả năng tiêu thoát.
Ngoài ra, trong quy hoạch cao độ nền thoát nước thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn 2065, thành phố sẽ tính toán kịch bản ứng phó với biến đổi khí hậu, dự phòng cho các trận mưa có cường độ vượt xa mức 310 mm/2 ngày.
Hình ảnh mưa ngập tại Hà Nội 2 ngày qua khiến nhiều người liên tưởng đến trận mưa lớn và lụt lịch sử năm 2008. Tuy nhiên, trao đổi với PLO, một chuyên gia của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, trận mưa lớn ở Hà Nội ngày hôm qua không bằng trận mưa lịch sử năm 2008.
Năm 2008, vào cuối tháng 10, trong thời gian ba ngày từ 30-10 đến 1-11, một đợt mưa lớn diện rộng đã xảy ra trên phần lớn khu vực Bắc Bộ, gây ngập úng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến giao thông, nông nghiệp và cuộc sống của nhân dân, đặc biệt là tại Hà Nội và một số tỉnh lân cận.
Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia thời điểm đó đã đánh giá trận mưa năm 2008 là trận mưa lịch sử xuất hiện lần thứ hai tại Hà Nội sau gần một phần tư thế kỷ vào thời kỳ đầu mùa đông. Vào tháng 11-1984, tại Hà Nội cũng xảy ra mưa lịch sử xấp xỉ với lượng mưa năm 2008.
Lượng mưa khổng lồ đo được trong thời gian trên tại Hà Nội đạt xấp xỉ 500mm và tại Hà Đông (Hà Nội) hơn 800mm. Chỉ trong vòng 24 giờ, lượng mưa quan trắc tại Hà Đông lên tới 514mm.
Đợt mưa tháng 10-2008 đã làm ngập lụt nghiêm trọng thành phố Hà Nội và một số tỉnh lân cận, làm chết 17 người cũng như gây thiệt hại không nhỏ cho giao thông và nông nghiệp.
Phân tích về đợt mưa đặc biệt năm 2008, TS. Phạm Thị Thanh Ngà (nay là PGS.TS Phạm Thị Thanh Ngà, Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu); ThS. Đỗ Lệ Thủy, ThS. Võ Văn Hòa, chỉ ra rằng sự hội tụ ẩm tại các tầng thấp trong điều kiện đối lưu bất ổn định là yếu tố quan trọng của việc hình thành, phát triển của hệ thống mưa này.
Một đới gió Đông - Nam (SE) có cường độ, thịnh hành từ mặt đất đến độ cao 5km, thổi liên tục từ Biển Đông vào đất liền, cung cấp một lượng ẩm dồi dào cho khu vực Bắc Bộ, đặc biệt là đồng bằng Bắc Bộ và Thanh Hóa.
Về lượng mưa tại Hà Nội ngày 30-9, theo Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội, từ 11h30 đến 17h30, lượng mưa phổ biến 250-350 mm, cục bộ một số nơi có lượng mưa cao hơn tại phường Hai Bà Trưng 420 mm, Ô Chợ Dừa 510 mm. AN HIỀN
Nhanh chóng khắc phục hậu quả thiên tai
Ngày 1-10, UBND TP Hà Nội cũng đã công điện yêu cầu chính quyền các phường, xã tập trung rà soát, thống kê đầy đủ và chính xác những thiệt hại, ảnh hưởng do thiên tai, sự cố gây ra.
Đồng thời kịp thời huy động và sử dụng nguồn lực theo phương châm “4 tại chỗ” nhằm ứng phó, khắc phục hậu quả, cứu trợ và bảo đảm đời sống nhân dân theo quy định. Đặc biệt, cần chú trọng đến các khu vực ngập úng, chia cắt, sạt lở trong thời gian qua.
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp khắc phục, khôi phục sản xuất nông nghiệp, nhất là việc thu hoạch kịp thời đối với lúa và hoa màu dễ hư hỏng do ngập lụt.
Giám đốc Sở Xây dựng phối hợp với Công an Thành phố và các đơn vị liên quan nhanh chóng giải quyết những điểm úng ngập cục bộ, bảo đảm giao thông thông suốt. Ngành giáo dục cũng được giao nhiệm vụ tổ chức đưa học sinh tại các trường bị ngập về nhà an toàn; trong trường hợp buộc phải ở lại trường, cần thống nhất với gia đình, bảo đảm điều kiện ăn ở, sinh hoạt, đồng thời điều chỉnh chương trình học phù hợp.
Tổng Công ty Điện lực Hà Nội phải kịp thời khắc phục sự cố, bảo đảm cấp điện an toàn, ưu tiên cho các trạm bơm tiêu úng. Ngành y tế chuẩn bị đầy đủ phương án ứng cứu, điều trị khẩn cấp, đồng thời huy động lực lượng tham gia tiêu độc, khử trùng, dọn vệ sinh môi trường sau thiên tai, nhằm nhanh chóng ổn định đời sống người dân.
