Sớm hình thành các tổ hợp công nghiệp kỹ thuật số quy mô lớn

Tại Diễn đàn quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số lần thứ ba diễn ra ngày 20/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết thời gian qua, kinh tế số, xã hội số và hạ tầng số của Việt Nam đã đạt được những kết quả rõ rệt.

Theo Thủ tướng, hạ tầng số có nhiều bước tiến về năng lực, công nghệ và chất lượng. Đến nay, Việt Nam đã lắp đặt gần 24.000 trạm BTS 5G, phủ sóng hầu hết các đô thị, với tỷ lệ tiếp cận đạt khoảng 58,9% dân số.

Tốc độ Internet di động tăng 50 bậc, đưa Việt Nam vào Top 20 thế giới năm 2025. Dự án Trung tâm dữ liệu quốc gia số 1 đã đi vào vận hành trong năm 2025. Cùng với đó, ba tuyến cáp quang biển và trên đất liền đã được đưa vào khai thác, giúp năng lực kết nối quốc tế tăng hơn 2 lần so với cuối năm 2020.

Số lượng doanh nghiệp công nghệ số tăng từ khoảng 58.000 doanh nghiệp của năm 2020 lên gần 80.000 vào năm 2025. Kim ngạch xuất khẩu sản phẩm công nghệ số năm 2025 ước đạt 172 tỷ USD, tăng hơn 1,7 lần so với năm 2020. Thương mại điện tử đạt quy mô khoảng 36 tỷ USD, gấp 3 lần so với năm 2020, duy trì tốc độ tăng trưởng 22 - 25% mỗi năm, thuộc nhóm cao nhất khu vực.

Tính đến cuối năm 2025, giá trị thanh toán không dùng tiền mặt ước gấp 26 lần GDP, với hơn 20,2 tỷ giao dịch mỗi năm. Trong quản lý thuế và hóa đơn điện tử, hệ thống đã xử lý 8,5 tỷ hóa đơn điện tử, tăng 3,4 lần so với năm 2022. Có khoảng 368.000 doanh nghiệp và hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, với 4,8 tỷ hóa đơn đã phát hành. Thu thuế từ thương mại điện tử đạt 208,8 nghìn tỷ đồng, tăng 2,5 lần so với năm 2022.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tới dự và chủ trì Diễn đàn quốc gia phát triển Kinh tế số và xã hội số lần thứ ba với chủ đề “Phát triển kinh tế số, xã hội số toàn diện, bao trùm - Đạt mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số giai đoạn 2026 - 2030” tổ chức ngày 20/12. Ảnh: VGP.

Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, nhiều nền tảng đào tạo trực tuyến được triển khai, trong đó phong trào “Bình dân học vụ số” đã thu hút gần 40 triệu lượt người tham gia.

Về y tế, 100% cơ sở y tế đã triển khai khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế bằng căn cước công dân; gần 900 bệnh viện áp dụng bệnh án điện tử; nhiều dữ liệu y tế được kết nối, chia sẻ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Về bảo đảm an sinh xã hội, việc chi trả trợ cấp qua tài khoản ngân hàng được triển khai cho khoảng 3 triệu người thuộc diện bảo trợ xã hội và người có công với cách mạng, với tổng kinh phí trên 40 nghìn tỷ đồng. Đồng thời, hơn 17 triệu tài khoản an sinh xã hội đã được tích hợp trên nền tảng VNeID, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người dân.

Bên cạnh kết quả đạt được, Thủ tướng cho rằng phát triển kinh tế số, xã hội số vẫn còn nhiều hạn chế, như thể chế và chính sách chưa đồng bộ, hạ tầng số phát triển chưa đều, nhất là tại miền núi, hải đảo; triển khai 5G và Internet vệ tinh chưa đạt mục tiêu; nguồn nhân lực số thiếu và yếu, năng lực đổi mới sáng tạo còn hạn chế. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong chuyển đổi số về tài chính, nhân lực và công nghệ, trong khi an ninh mạng chưa được chú trọng đúng mức, khiến lừa đảo trực tuyến và rò rỉ dữ liệu cá nhân vẫn diễn biến phức tạp…

Một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm

Thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương, cơ quan đẩy mạnh chuyển đổi số ở tất cả các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế và thúc đẩy phát triển xã hội số theo hướng bao trùm.

Trong lĩnh vực công nghiệp, cần tăng tốc số hóa và tái cấu trúc, đặc biệt với các ngành nền tảng và mũi nhọn, dựa trên khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tiến tới hình thành các tổ hợp công nghiệp kỹ thuật số quy mô lớn.

Với nông nghiệp, định hướng phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với nông dân số và nông thôn thông minh, kết nối chặt chẽ xây dựng nông thôn mới với phát triển làng, xã số, đồng thời hình thành các sản phẩm nông nghiệp mang thương hiệu Việt Nam, đạt tiêu chuẩn cao, ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi xanh.

Trong lĩnh vực dịch vụ và thương mại, trọng tâm là xây dựng các hệ sinh thái dịch vụ số thông minh, lấy tài chính, logistics và du lịch làm khâu đột phá; thúc đẩy tiêu dùng trên môi trường số, phát triển thương mại điện tử và thanh toán không dùng tiền mặt, cùng với việc triển khai hiệu quả chương trình “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam trên không gian số”.

Về thể chế, Thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình phát triển kinh tế số, xã hội số giai đoạn 2026 – 2030 trong tháng 12/2025; Bộ Công an phối hợp các đơn vị liên quan để xây dựng Khung kinh tế dữ liệu quốc gia, cùng lộ trình triển khai, trong đó xây dựng cơ chế chia sẻ dữ liệu công – tư, khung pháp lý về định giá, thương mại hóa, khai thác và quản trị dữ liệu, hoàn thành trong tháng 1/2026…

Về phát triển hạ tầng và nguồn nhân lực, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu hoàn thiện các cơ sở dữ liệu quốc gia và của các ngành, địa phương. Thủ tướng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng báo cáo tổng thể về các ngành, nghề bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi trí tuệ nhân tạo để xây dựng kế hoạch đào tạo lại, nâng cấp, chuyển đổi kỹ năng cho người lao động, trình Thủ tướng trong quý 1/2026.

Để phát triển doanh nghiệp số Việt Nam, Thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính triển khai Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi số, trình Thủ tướng Chính phủ trong tháng 1/2026, trong đó có giải pháp xây dựng các nền tảng ứng dụng trí tuệ nhân tạo của Việt Nam với giá thành rẻ, dễ tiếp cận, dễ sử dụng.

Trong khi đó, Bộ Tài chính phối hợp với các Bộ, ngành nghiên cứu xây dựng các cơ chế, chính sách khuyến khích, ưu đãi đặc thù hình thành doanh nghiệp dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, đồng thời các chính sách ưu đãi về thuế, đất đai và cam kết năng lượng xanh phải được thực hiện.

Về an ninh mạng và xã hội số, Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương đẩy nhanh tiến độ, sớm kết thúc đàm phán và hoàn thành thủ tục để Việt Nam trở thành thành viên của Hiệp định Đối tác Kinh tế số (DEPA). Song song đó là triển khai giải pháp giảm thiểu tác động tiêu cực trên không gian mạng, đặc biệt đối với các nhóm yếu thế như trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật và người dân ở vùng sâu, vùng xa.

Hà Anh