Steadfast Noon phả hơi nóng chiến tranh

Tổng Thư ký NATO Mark Rutte thông báo NATO sẽ tổ chức cuộc tập trận hạt nhân thường niên lớn trong tuần này, với một phần quan trọng của cuộc tập trận tập trung vào việc bảo vệ vũ khí trước khi chúng được sử dụng.

Cuộc tập trận mang tên Steadfast Noon đã được lên kế hoạch từ lâu, bắt đầu vào ngày 13/10, diễn ra trong bối cảnh an ninh được tăng cường xung quanh các cơ sở quân sự ở châu Âu do một loạt các sự cố máy bay không người lái bí ẩn, một số trong đó bị đổ lỗi cho Nga dù không ai đưa ra được bằng chứng nào. Steadfast Noon sẽ kéo dài khoảng 2 tuần. Cuộc tập trận do Hà Lan dẫn đầu và có sự tham gia của 71 máy bay từ 14 quốc gia NATO. Cuộc tập trận này đã được tổ chức vào cùng thời điểm mỗi năm trong hơn một thập kỷ.

NATO tổ chức cuộc diễn tập Steadfast Noon.

"Chúng tôi cần làm điều này vì nó giúp chúng ta đảm bảo rằng năng lực răn đe hạt nhân của chúng tôi vẫn đáng tin cậy, an toàn, bảo mật và hiệu quả nhất có thể", Tổng Thư ký NATO Mark Rutte phát biểu trong một tuyên bố video. "Nó cũng gửi một tín hiệu rõ ràng tới bất kỳ đối thủ tiềm tàng nào rằng chúng tôi sẽ bảo vệ tất cả các đồng minh trước mọi mối đe dọa", ông nói.

Máy bay ném bom và máy bay chiến đấu có thể mang đầu đạn hạt nhân sẽ tham gia, nhưng không có vũ khí hạt nhân hoặc đạn dược thật nào được sử dụng. Phần lớn cuộc tập trận được tổ chức ở Biển Bắc, cách xa Nga và Ukraine.

Cuộc tập trận sẽ có sự tham gia của các căn cứ quân sự tại Bỉ, Anh, Đan Mạch và Hà Lan. Mỹ và Anh, với lực lượng hạt nhân của họ, được cho là chìa khóa cho khả năng răn đe chiến lược của NATO. Pháp cũng có vũ khí hạt nhân nhưng không phải là thành viên của nhóm lập kế hoạch hạt nhân của tổ chức. Mỹ cung cấp máy bay phản lực F-35 có khả năng mang vũ khí thông thường hoặc hạt nhân, máy bay tiếp nhiên liệu và các máy bay hỗ trợ khác. Phần Lan và Ba Lan đang gửi máy bay chiến đấu. Thiết bị tác chiến điện tử, hệ thống trinh sát và tình báo cũng sẽ được sử dụng.

Các quan chức NATO không cho biết loại kịch bản nào sẽ được sử dụng để kiểm tra khả năng sẵn sàng hạt nhân của liên minh 32 quốc gia, nhưng họ khẳng định rằng cuộc tập trận này không nhằm vào bất kỳ quốc gia cụ thể nào, cũng không liên quan đến các sự kiện quốc tế hiện tại.

Một phần lớn của cuộc tập trận sẽ tập trung vào việc bảo vệ vũ khí hạt nhân trên mặt đất, Đại tá Daniel Bunch, Trưởng ban vận hành hạt nhân NATO tại trụ sở quân sự của liên minh ở Mons, Bỉ, cho biết.

Ông Bunch cho biết có "nhiều mối đe dọa khác nhau mà chúng tôi phải đánh giá và phòng thủ vì đây là những tài sản được bảo vệ nghiêm ngặt, đòi hỏi sự an ninh và an toàn tối đa".

Khi được hỏi liệu máy bay không người lái có phải là mối lo ngại đặc biệt hay không, xét đến các sự cố gần đây, đặc biệt là gần các cơ sở quân sự ở Bỉ và Đan Mạch, ông nói: "Máy bay không người lái không phải là mối đe dọa mới đối với chúng tôi. Máy bay không người lái là thứ mà chúng tôi hiểu rõ". Nhưng, ông Bunch thừa nhận: "Những vụ xâm nhập ngày càng thường xuyên là điều mà chúng tôi rõ ràng đang theo dõi", ông nói thêm: "Cuối cùng, chúng tôi sẽ đi trước đối thủ một bước".

Binh sĩ Ba Lan trong cuộc tập trận quân sự của NATO, năm 2025.

Tuyên bố Hội nghị Thượng đỉnh Washington được các nhà lãnh đạo liên minh nhất trí năm ngoái nêu rõ "mục đích cơ bản của năng lực hạt nhân của NATO là gìn giữ hòa bình, ngăn chặn sự ép buộc và răn đe xâm lược". "Chừng nào vũ khí hạt nhân còn tồn tại, NATO sẽ vẫn là một liên minh hạt nhân", tuyên bố cho biết.

James Stokes, người đứng đầu Ban Chính sách hạt nhân của NATO, nói với các phóng viên rằng bất chấp những lời lẽ gay gắt của Điện Kremlin, các đồng minh "chưa thấy bất kỳ thay đổi nào trong tư thế hạt nhân của Nga" gần đây. Ông nhấn mạnh rằng Nga không phải là trọng tâm của cuộc tập trận, nhưng cho biết NATO vẫn tiếp tục giám sát các hoạt động quân sự của Nga, bao gồm cả việc sử dụng tên lửa có khả năng kép ở Ukraine, có thể được trang bị để mang đầu đạn hạt nhân.

Như vậy, trong năm nay, NATO đã tiến hành ít nhất 4 cuộc tập trận bao gồm mới nhất là Steadfast Noon - cuộc tập trận răn đe hạt nhân đang diễn ra; Steadfast Duel 2025 - cuộc tập trận chỉ huy, trong đó Trung tâm Chiến tranh liên hợp đã tiến hành 2 cuộc tập trận chuẩn bị vào tháng 10/2025; Formidable Shield - cuộc tập trận bắn đạn thật trên biển lớn nhất châu Âu; và Cyber Coalition - cuộc tập trận phòng thủ mạng tập thể thường niên hàng đầu của NATO, một trong những cuộc tập trận lớn nhất thế giới.

Việc tiến hành các cuộc tập trận thường xuyên là cách để NATO đảm bảo uy tín, hiệu quả, an toàn và an ninh của nhiệm vụ răn đe hạt nhân. Cuộc tập trận Steadfast Noon là cuộc tập trận hạt nhân thường niên của khối này. Là một hoạt động huấn luyện thường kỳ, cuộc tập trận này đã được tiến hành trong hơn một thập kỷ và là phiên bản hiện tại của một loạt các cuộc tập trận hạt nhân của NATO. Mỗi năm, một đồng minh NATO khác nhau sẽ tổ chức Steadfast Noon.

Tại Hội nghị thượng đỉnh Vilnius năm 2023, các đồng minh nhấn mạnh rằng họ sẽ tăng cường huấn luyện và các cuộc tập trận mô phỏng khía cạnh thông thường, đối với các đồng minh quan tâm, khía cạnh hạt nhân của một cuộc khủng hoảng hoặc xung đột, tạo điều kiện cho sự gắn kết chặt chẽ hơn giữa các thành phần thông thường và hạt nhân trong tư thế răn đe và phòng thủ của NATO trên tất cả các lĩnh vực và toàn bộ phạm vi xung đột.

An Châu (Tổng hợp)