Sử dụng thuốc tránh thai phối hợp: Nguy cơ mắc thuyên tắc phổi nguy hiểm

Một nữ công nhân 45 tuổi, có tiền sử sử dụng thuốc tránh thai dạng phối hợp (28 viên) liên tục hơn 10 năm vừa nhập viện cấp cứu tại Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM) trong tình trạng tụt huyết áp, có dấu hiệu sốc nặng.

Bệnh thuyên tắc phổi - Ảnh: minh họa

Sau khi tiến hành thực hiện điện tâm đồ và siêu âm tim, bệnh nhân được phát hiện tình trạng quá tải cấp tính tim phải – dấu hiệu thường gặp trong thuyên tắc phổi cấp nặng. Ngay lập tức, bệnh nhân được chuyển đến khoa Hồi sức tích cực và Chống độc để được điều trị chuyên sâu, dự kiến can thiệp ECMO nếu cần.

Các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực và Chống độc đã tiến hành hội chẩn và xác định, bệnh nhân bị sốc tắc nghẽn do thuyên tắc phổi nguy cơ cao, huyết khối tĩnh mạch khoeo hai bên.

BSCK2 Trần Văn Sóng – Giám đốc Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM)- nhấn mạnh nguyên nhân tình trạng trên của bệnh nhân là do sử dụng thuốc tránh thai phối hợp lâu năm. Ngoài ra, bệnh nhân này làm công nhân may phải ngồi lâu bên máy may cũng góp phần vào yếu tố nguy cơ hình thành huyết khối tĩnh mạch, và thuyên tắc phổi.

Trước tình trạng trên của bệnh nhân, các bác sĩ quyết định sử dụng thuốc tiêu sợi huyết nhằm làm tan cục máu đông đang bít tắc mạch máu phổi. Sau khi truyền xong thuốc 1 giờ, người bệnh bắt đầu hồi phục rõ rệt: tỉnh táo hơn, hết khó thở, ngực nhẹ hơn, huyết áp cải thiện, thuốc vận mạch được giảm liều đáng kể. Siêu âm tim kiểm tra lại cho thấy chức năng tim phải cải thiện rõ rệt.

"Hiện bệnh nhân đã gần như trở về bình thường, tự thở khí phòng, huyết áp ổn định, không cần thuốc vận mạch và tiếp tục sử dụng thuốc kháng đông. Người bệnh tiếp tục được theo dõi chặt chẽ tại khoa Hồi sức tích cực và Chống độc để được quản lý tối ưu bệnh lý huyết khối trước khi ra viện. Đồng thời, người bệnh cũng sẽ được gửi khám bác sĩ chuyên khoa sản để được tư vấn phương pháp tránh thai khác ít nguy cơ huyết khối hơn”, bác sĩ Sóng thông tin.

Theo bác sĩ Sóng, thuốc tránh thai phối hợp (chứa estrogen và progestin) là một trong những biện pháp tránh thai phổ biến và hiệu quả. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chứng minh estrogen trong thuốc có thể làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối tĩnh mạch sâu và thuyên tắc phổi, đặc biệt ở những phụ nữ sử dụng kéo dài.

Qua trường hợp trên, bác sĩ Sóng khuyến cáo phụ nữ có thể lựa chọn nhiều biện pháp tránh thai khác với mức độ an toàn cao hơn, tùy tình trạng sức khỏe.

Cụ thể, thuốc tránh thai chỉ chứa progestin như dạng viên uống hàng ngày, que cấy tránh thai hoặc vòng tránh thai nội tiết. Do không chứa estrogen, nguy cơ huyết khối thấp hơn đáng kể.

Vòng tránh thai bằng đồng không ảnh hưởng đến hệ đông máu, phù hợp cho phụ nữ có nguy cơ huyết khối, hoặc chống chỉ định với nội tiết; bao cao su giúp vừa tránh thai hiệu quả, vừa phòng tránh bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Tiêm thuốc tránh thai progestin, triệt sản nam, nữ hoặc phương pháp tính ngày an toàn, tùy nhu cầu và điều kiện cá nhân.

“Việc lựa chọn biện pháp tránh thai cần được cá thể hóa và có sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa sản. Các yếu tố như tuổi, tiền sử bệnh tim mạch – huyết khối, hút thuốc, béo phì, tiểu đường hay bệnh gan cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi dùng thuốc tránh thai nội tiết kéo dài”, bác sĩ Sóng cho biết.

Bác sĩ Sóng cũng lưu ý chị em phụ nữ không nên tự ý sử dụng thuốc tránh thai kéo dài mà không có chỉ định và theo dõi của bác sĩ. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để chọn phương pháp tránh thai phù hợp, vừa hiệu quả, vừa đảm bảo an toàn sức khỏe lâu dài.

Hồ Quang