Sự quyết liệt của cơ quan tư pháp có sức mạnh răn đe, cảnh tỉnh hành vi vi phạm pháp luật

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng trình bày Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Cộng đồng chung tay ngăn chặn hành vi xâm hại trẻ em

Bà Ngô Thị Yến (nguyên thẩm phán Tòa Hình sự, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội) bày tỏ sự đồng tình với các nội dung trình bày sáng 3/12 tại Quốc hội của Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Văn Quảng. Trong đó, bà đặc biệt ấn tượng với con số “các Tòa án đã giải quyết đạt 97,82% số vụ xâm hại trẻ em và 97,54% số bị cáo; vượt 7,82% so với chỉ tiêu Quốc hội giao” mà Chánh án cung cấp.

Là người có thâm niên nhiều năm trong lĩnh vực xét xử hình sự, bà Ngô Thị Yến cho rằng, điều này thể hiện sự quyết liệt của ngành Tòa án trong việc đấu tranh, trừng phạt những hành vi xâm hại trẻ em. Xác định đây là lĩnh vực được Quốc hội và dư luận xã hội đặc biệt quan tâm nên ngành Tòa án đã chủ động đẩy nhanh tiến độ xét xử và quyết liệt trong đường lối xử lý những đối tượng thuộc tội danh này. Không chỉ đảm bảo tỷ lệ xét xử, giải quyết các vụ án xâm hại trẻ em đạt mức cao, ngành còn tăng cường bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho thẩm phán, giải đáp vướng mắc trong thực tiễn xét xử giúp các thẩm phán trau dồi kinh nghiệm đối với việc giải quyết các vụ án xâm hại trẻ em.

Tuy nhiên, theo bà Ngô Thị Yến, thực trạng tội phạm xâm hại trẻ em còn diễn biến phức tạp, nhiều vụ việc nghiêm trọng do các thủ đoạn tinh vi gây ra, trong khi việc xử lý đôi khi còn gặp khó khăn do nạn nhân còn trẻ, hạn chế khả năng nhận thức và tự vệ. Vì vậy, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, nâng cao nhận thức cộng đồng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và có các biện pháp bảo vệ nạn nhân.

Đồng tình với quan điểm này, Đại tá Trịnh Thanh Phi (cựu chiến binh 79 tuổi, đảng viên Chi bộ Tổ dân phố Cửa Đông 2, phường Hoàn Kiếm) cho rằng, cần có chế tài xử phạt hành vi xâm hại trẻ em ở mức cao hơn nữa mới đủ sức răn đe và phòng ngừa chung.

Theo ông Trịnh Thanh Phi, hành vi xâm hại trẻ em trên thực tế rất nóng và nhức nhối, đó là chuyện người lớn xâm hại trẻ em, thậm chí ngay cả người thân trong gia đình cũng xâm hại con cháu mình. Nhưng để xử lý, dòng họ cũng như chính quyền địa phương hầu hết đều không muốn làm đến cùng và chỉ dừng lại ở mức xử lý nhanh.

“Đó là điều không được, xét trên bình diện văn hóa cũng như việc tuân thủ pháp luật. Việc xử lý qua loa, hình phạt nhẹ… sẽ khiến tội phạm này ngày càng liều lĩnh, ngang nhiên công khai, bất chấp dư luận xã hội. Và như vậy, phần thiệt thòi sẽ là trẻ em - đối tượng yếu thế, không có khả năng nhận thức và tự bảo vệ chính mình. Do đó, tôi cho rằng, ngoài các cơ quan tư pháp, việc bảo vệ quyền lợi cho trẻ em cần sự chung tay của nhiều cấp chính quyền, địa phương, đơn vị, tổ chức, gia đình và toàn xã hội mới thực sự đẩy lùi sự gia tăng loại tội phạm này”, Đại tá Trịnh Thanh Phi nhấn mạnh.

Cần điều luật riêng xử lý hành vi lãng phí

Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Hoan nghênh nội dung trình bày của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Nguyễn Huy Tiến về thực hành tiết kiệm và chống lãng phí, Đại tá Trịnh Thanh Phi cho rằng, việc xử lý những hành vi này cần được đẩy mạnh hơn trong thời gian tới. Theo báo cáo của Viện trưởng, trong giai đoạn 2023 - 2025, các cơ quan tố tụng đã tăng cường thanh tra, kiểm tra để đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố và xét xử các vụ án gây lãng phí, thất thoát. Cụ thể, Cơ quan điều tra đã khởi tố 15.723 vụ với 33.449 bị can; Viện Kiểm sát đã giải quyết 12.950 vụ với 29.137 bị can và Tòa án đã giải quyết 13.738 vụ với 30.805 bị cáo. Thông qua đó, đã thu hồi hơn 54.000 tỷ đồng từ những vụ án gây thất thoát, lãng phí này.

Ông Trịnh Thanh Phi bày tỏ, trước đây, công tác thực hành tiết kiệm và chống lãng phí được Đảng và Nhà nước nhắc đến nhiều nhưng việc xử lý còn chưa quyết liệt và chưa hiệu quả. Nhưng đến khi Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ đạo quyết liệt và xử lý các vụ án nổi cộm về gây thất thoát lãng phí, công tác này mới thực sự được quan tâm thực hiện sát sao. Trong đó có nhiều dự án gây thất thoát lãng phí do các sai phạm trong quy trình đấu thầu, xây dựng và quản lý tài sản, dẫn đến việc chậm trễ, bỏ hoang và thiệt hại lớn về kinh tế. Điển hình dự án cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức (ở tỉnh Hà Nam cũ, nay là Ninh Bình), qua điều tra ban đầu đã xác định gây lãng phí hơn 1.200 tỷ đồng và đã khởi tố nhiều bị can liên quan.

“Công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng cần phải song hành với chống lãng phí, chống ý thức không tiết kiệm thì mới thực sự hiệu quả”, ông Trịnh Thanh Phi nói.

Cùng bàn luận về việc xử lý các hành vi không tiết kiệm, gây lãng phí, nguyên thẩm phán Ngô Thị Yến cho rằng, lâu nay, các cơ quan tố tụng khi xử lý hành vi này đều phải cân nhắc ở một điều luật có hành vi tương tự, gần giống để tiến hành điều tra, truy tố, xét xử. Do đó, theo bà cho rằng để nâng cao hiệu quả xử lý những hành vi này cần được Quốc hội nghiên cứu, quy định thành một tội danh riêng về hành vi gây lãng phí. Bởi lẽ, việc xử lý tội phạm sẽ có hiệu lực hơn khi quy định trực tiếp, cụ thể, nêu rõ dấu hiệu đặc trưng của loại hình tội phạm ấy. Qua đó, góp phần xử lý triệt để loại hình tội phạm về chức vụ, gây thiệt hại lớn về tài sản nhà nước, củng cố niềm tin của người dân về Nhà nước pháp quyền - Nhà nước của nhân dân.

Kim Anh (TTXVN)