Sự thật đáng xấu hổ phía sau những thông tin về 'cựu chiến binh huyền thoại' ở Điện Biên

Báo Tin tức/TTXVN cho biết, thời gian qua, mạng xã hội xuất hiện nhiều bài viết, video ca ngợi ông Quàng Văn Nhọt là lính bắn tỉa huyền thoại, từng vào sinh ra tử trong nhiều cuộc chiến nhưng bị chính quyền địa phương lãng quên. Những bài viết này được tung ra liên tục vào các dịp lễ lớn (30/4, 27/7, 2/9) với giọng điệu khơi gợi sự thương cảm, kêu gọi ủng hộ, từ đó, nhiều cá nhân đã gửi tiền thiện nguyện cho ông Nhọt thông qua các tài khoản mạng xã hội.

Đối tượng Nông Thị Thu Thủy (thứ 2 từ phải sang) liên tục đăng tải bài viết, video về ông Quàng Văn Nhọt (SN 1943) trên mạng xã hội với các thông tin sai sự thật. Ảnh: Chụp từ Facebook nhân vật./ Theo báo Lao động

Công an Điện Biên đã vào cuộc xác minh tính xác thực của các thông tin trên. Hiện Sở Nội vụ tỉnh Điện Biên chỉ lưu giữ hồ sơ của hai trường hợp người có công tại xã Mường Phăng là ông Quàng Văn Nhọt (sinh năm 1948), bản Pú Sung và ông Lò Văn Nhọt (sinh năm 1912), bản Đông Mệt, không có bất kỳ hồ sơ nào mang tên Quàng Văn Nhọt (sinh năm 1943) ở bản Pú Sung.

UBND xã Mường Phăng cũng khẳng định, ông Quàng Văn Nhọt (sinh năm 1943) không có tên trong danh sách cựu chiến binh của xã. Ông chỉ đang hưởng trợ cấp người cao tuổi 500.000 đồng/tháng. Các đoàn thiện nguyện đến thăm, hỗ trợ ông đều không thông qua UBND xã.

Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Điện Biên, Lai Châu và Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực 4 Mường Ảng đều xác nhận, không có hồ sơ, tài liệu nào liên quan đến việc ông Quàng Văn Nhọt (sinh năm 1943) từng tham gia quân ngũ, xuất ngũ hay lập chiến công.

Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Điện Biên đã làm việc với chủ tài khoản facebook Nông Thị Thu Thủy (Thủy Tẹt Bé Nhỏ) - một trong những người trực tiếp, thường xuyên đăng tải, lan truyền thông tin về ông Quàng Văn Nhọt và sử dụng những thông tin này vào mục đích kêu gọi ủng hộ, giúp đỡ ông Nhọt. Kết quả cho thấy, những giấy tờ liên quan đến việc ông Nhọt đã từng tham gia kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước, hoạt động giải phóng dân tộc đều mang tên ông Quàng Văn Nhọt (sinh năm 1948) chứ không phải ông Nhọt (sinh năm 1943).

Qua các thông tin, tài liệu xác minh, Công an Điện Biên khẳng định, nội dung tuyên truyền về ông Quàng Văn Nhọt (sinh năm 1943, trú tại bản Pú Sung, xã Mường Phăng, tỉnh Điện Biên) từng tham gia trong quân ngũ, cựu chiến binh neo đơn có nhiều chiến công, "cựu chiến binh anh hùng”, “người lính bắn tỉa huyền thoại” là không đúng sự thật.

Một góc bản Pú Sung, xã Mường Phăng (nơi ông Nhọt cư trú). Ảnh: Văn Thành Chương/ Theo báo Lao động

Ngày 29/9, Cơ quan Cảnh sát điều tra triệu tập Facebooker Nguyễn Mạnh Tuân để làm việc về các nội dung liên quan. Nguyễn Mạnh Tuân vốn là giáo viên dạy Địa lý tại một trường trung học phổ thông trên địa bàn nhưng hiện đã xin nghỉ tự túc. Tuân bắt đầu có các hoạt động kêu gọi từ thiện khoảng gần 10 năm trước.

Theo Công an tỉnh Điện Biên, hành vi dựng nên hình ảnh sai lệch này không chỉ làm nhiễu loạn thông tin trên không gian mạng mà còn gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng xấu đến chính sách đền ơn đáp nghĩa, chăm lo người có công của Đảng và Nhà nước.

Việc tự ý kêu gọi hoạt động từ thiện, không thông qua cấp ủy, chính quyền địa phương, có dấu hiệu trục lợi cá nhân. Vụ việc không chỉ dừng lại ở một cá nhân mà còn liên quan đến mạng lưới tài khoản, nhóm từ thiện trên không gian mạng, nơi có thể đang lợi dụng danh nghĩa “người có công”, “cựu chiến binh” để kêu gọi ủng hộ, tạo phẫn nộ trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín, danh dự của tổ chức, cá nhân có liên quan nhằm đạt mục đích cá nhân.

Vụ việc đang được chuyển cho Văn phòng cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Điện Biên củng cố hồ sơ, điều tra, xử lý theo đúng quy định pháp luật.

Báo Lao động cho biết thêm, trước đó, khoảng tháng 3.2025, một số tài khoản Facebook liên tục đăng tải thông tin về ông Quàng Văn Nhọt (SN 1943) trú tại xã Mường Phăng, Điện Biên.

Các bài viết của Facebook Nguyễn Mạnh Tuân, Nông Thị Thu Thủy và một số đối tượng khác tập trung khai thác thông tin ông Nhọt là người có công với cách mạng, là người lính từng vào sinh ra tử cùng những chiến công hiển hách nhưng không nhận được sự quan tâm đúng mực của chính quyền địa phương.

Thậm chí, các đối tượng còn tự mua quân phục, cầu vai, biển tên và huân huy chương cho ông Nhọt để tạo dựng hình ảnh giống như một vị anh hùng. Sau đó, họ quay clip để tung lên mạng xã hội tranh thủ thêm sự ủng hộ của các nhà hảo tâm.

Hành vi dựng hình ảnh anh hùng đánh giặc cùng các thông tin bịa đặt, sai sự thật không chỉ gây hoang mang dư luận mà còn ảnh hưởng lớn đến uy tín của Đảng và Nhà nước trong công tác đền ơn đáp nghĩa, chăm lo cho gia đình chính sách và người có công.

Hiện Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Điện Biên đang tiếp tục đấu tranh làm rõ.

Đăng tin sai sự thật trên mạng xã hội có thể bị phạt tù đối với những tội danh nào?
Hiện nay, mạng xã hội là một trong những nền tảng truyền thông thông tin phổ biến và có lượng người dùng rất lớn.

Theo điểm d khoản 1 Điều 8 Luật An ninh mạng 2018 nghiêm cấm tuyệt đối đối với các hành vi sử dụng không gian mạng để đăng tin sai sự thật trên mạng xã hội gây hoang mang trong Nhân dân, gây thiệt hại cho hoạt động kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác.

Người đăng tin sai sự thật trên mạng xã hội có thể bị phạt tù đối với những tội danh nào thì theo quy định hiện hành tại Bộ luật Hình sự 2015 thì người đăng tin sai sự thật trên mạng xã hội có thể bị phạt tù đối với những tội danh sau:

(1) Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân tại Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015, cụ thể:

- Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

(2) Tội vu khống tại Điều 156 Bộ luật Hình sự 2015, cụ thể:

- Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:

+ Bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác;

+ Bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền.

(3) Tội làm nhục người khác tại Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015, cụ thể:

- Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

(4) Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông tại Điều 288 Bộ luật Hình sự 2015, cụ thể:

- Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc gây dư luận xấu làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

+ Đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại các Điều 117, 155, 156 và 326 của Bộ luật Hình sự 2015;

+ Mua bán, trao đổi, tặng cho, sửa chữa, thay đổi hoặc công khai hóa thông tin riêng hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân trên mạng máy tính, mạng viễn thông mà không được phép của chủ sở hữu thông tin đó;

+ Hành vi khác sử dụng trái phép thông tin trên mạng máy tính, mạng viễn thông.

(5) Hoặc các tội danh khác theo kết luận của cơ quan chức năng dựa theo quy định pháp luật.

Đăng tin sai sự thật trên mạng xã hội chưa tới mức bị phạt tù thì có thể bị phạt bao nhiêu tiền?
Đăng tin sai sự thật trên mạng xã hội chưa tới mức bị phạt tù thì có thể bị phạt bao nhiêu tiền thì theo Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP được sửa đổi bởi khoản 37 Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP, người dùng mạng xã hội vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội; trang thông tin điện tử được thiết lập thông qua mạng xã hội có thể bị xử phạt vi phạm hành chính (phạt tiền) cụ thể:

- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi sau:

+ Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;

+ Cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc;

+ Cung cấp, chia sẻ thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn;

+ Cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc;

+ Cung cấp, chia sẻ các tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật, xuất bản phẩm mà không được sự đồng ý của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ hoặc chưa được phép lưu hành hoặc đã có quyết định cấm lưu hành hoặc tịch thu;

+ Quảng cáo, tuyên truyền, chia sẻ thông tin về hàng hóa, dịch vụ bị cấm;

+ Cung cấp, chia sẻ hình ảnh bản đồ Việt Nam nhưng không thể hiện hoặc thể hiện không đúng chủ quyền quốc gia;

+ Cung cấp, chia sẻ đường dẫn đến thông tin trên mạng có nội dung bị cấm.

- Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

- Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm quy định nêu trên.

Lưu ý: Mức xử phạt ở quy định pháp luật nêu trên áp dụng đối với tổ chức có hành vi vi phạm, mức xử phạt áp dụng đối với cá nhân có hành vi vi phạm bằng 1/2 lần mức xử phạt của tổ chức. (Theo quy định tại khoản 3 Điều 4 Nghị định 15/2020/NĐ-CP)

Thông tin trên báo Công lý, theo Th.s Luật sư Vũ Thị Kiều Anh, tùy vào tính chất và mức độ vi phạm, người thực hiện hành vi trục lợi có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đối với xử phạt hành chính, theo quy định tại điểm c Khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, cá nhân vi phạm có thể bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng nếu dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản. Đối với tổ chức, mức phạt sẽ cao gấp đôi, từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng (theo quy định tại Điều 4 Nghị định 144/2021/NĐ-CP). Đồng thời sẽ bị tịch thu tang vật và phương tiện vi phạm.

Về việc truy cứu trách nhiệm hình sự, trường hợp vi phạm nghiêm trọng, người thực hiện hành vi có thể bị truy tố theo Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Các khung hình phạt cụ thể như sau:

Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm nếu chiếm đoạt tài sản từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc các trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 174 BLHS;

Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm nếu phạm tội thuộc các trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều 174 BLHS;

Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm nếu phạm tội thuộc các trường hợp quy định tại Khoản 3 Điều 174 BLHS;

Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân nếu phạm tội thuộc các trường hợp quy định tại Khoản 4 Điều 174 BLHS;

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Mọi cá nhân và tổ chức khi tham gia vào các hoạt động kêu gọi quyên góp cần minh bạch, trung thực để bảo đảm ý nghĩa nhân văn của việc làm từ thiện.

Mỹ Anh (t/h)