Sửa đổi Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo phù hợp thực tiễn

Quang cảnh cuộc họp Hội đồng thẩm định. Ảnh: Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp

Cụ thể, Dự thảo Luật lược bỏ 1 Điều của Luật Tiếp công dân (Điều 13 về trụ sở tiếp công dân cấp huyện) và 1 Điều của Luật Khiếu nại (Điều 18 về thẩm quyền giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) cấp huyện).

Ngoài ra, nhiều khoản, điểm tại các Luật hiện hành cũng được lược bỏ do trùng lặp hoặc không còn phù hợp như: Trách nhiệm tiếp công dân của cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện; hành vi bị cấm trong công tác khiếu nại; một số quy định về thẩm quyền giải quyết tố cáo của Chủ tịch UBND, Chánh án Tòa án, Viện trưởng Viện Kiểm sát các cấp.

Bổ sung quy định mới tại Luật Tiếp công dân (Điều 3a) cho phép tiếp công dân trực tuyến; bổ sung Điều 11a Luật Khiếu nại về tạm đình chỉ, đình chỉ giải quyết khiếu nại; bổ sung một số quy định liên quan đến địa điểm, quy chế và phân công trách nhiệm tiếp công dân ở cấp xã; quyền rút khiếu nại; thẩm quyền giải quyết tố cáo phù hợp với Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi).

Đối với phần sửa đổi, Dự thảo Luật điều chỉnh nhiều quy định nhằm làm rõ trách nhiệm của Chủ tịch UBND các cấp trong công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; bổ sung trách nhiệm của cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh và các cơ quan không có Thanh tra Bộ. Một số khái niệm được sửa đổi cho phù hợp với Hiến pháp 2013 (sửa đổi 2025), như việc thay thuật ngữ “công dân” bằng “cá nhân” khi thực hiện quyền khiếu nại.

Dự thảo Luật hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền trong giải quyết tố cáo, bảo đảm rõ trách nhiệm của Chủ tịch UBND các cấp, Chánh án Tòa án, Viện trưởng Viện Kiểm sát và Tổng Thanh tra Chính phủ, bổ sung quy định về ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trong xử lý tố cáo.

Tại buổi thẩm định, các đại biểu đề nghị bổ sung một số quy định: Xử lý các trường hợp công dân biết rõ thẩm quyền nhưng vẫn gửi đơn sai địa chỉ và ép cán bộ tiếp nhận, cho phép xếp lưu đơn trong những tình huống này; thời hạn thụ lý khiếu nại; cho phép cơ quan giải quyết chấm dứt khiếu nại khi đã mời nhiều lần nhưng người khiếu nại không đến; cơ chế kiểm tra, giám sát sau khi phân quyền, phân cấp.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh phát biểu kết luận cuộc họp Hội đồng thẩm định. Ảnh: Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp

Phát biểu kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh yêu cầu cơ quan soạn thảo rà soát, cân nhắc lại phạm vi điều chỉnh của Dự án Luật. Thứ trưởng Bộ Tư pháp nhấn mạnh nếu chỉ sửa đổi, bổ sung một vài điều để phục vụ việc sắp xếp tổ chức bộ máy và thực hiện chính quyền địa phương hai cấp thì chưa đủ, bởi đã có các văn bản quy định về phân cấp, phân quyền; đồng thời cần đánh giá, xử lý một cách tổng thể những vướng mắc, tồn tại trong ba Luật liên quan.

Cơ quan soạn thảo tiếp thu đầy đủ các ý kiến thành viên Hội đồng thẩm định, cân nhắc kỹ giữa giải pháp “sửa đổi từng phần” và “sửa đổi toàn diện”, tránh tình trạng sửa đổi không khắc phục được gốc rễ vấn đề.

Bổ sung cơ chế tiếp nhận, phản hồi kiến nghị, phản ánh để áp dụng pháp luật một cách thống nhất, hiệu quả, minh bạch và cụ thể hơn; cần quy định thời gian tối đa của việc tạm đình chỉ giải quyết khiếu nại; sửa đổi căn cứ đình chỉ giải quyết khiếu nại; định lượng cụ thể về tiếp công dân trực tuyến./.

TRẦN HUYỀN