Sức bật mới từ chiến lược mở rộng đầu tư toàn cầu

Bước chuyển mạnh của dòng vốn Việt

Theo số liệu từ Cục Đầu tư nước ngoài, trong 8 tháng đầu năm 2025, doanh nghiệp Việt Nam đã cấp mới 108 dự án đầu tư ra nước ngoài với vốn đăng ký là 426,5 triệu USD, đồng thời có 21 lượt điều chỉnh vốn bổ sung thêm 129,7 triệu USD. Tổng vốn đầu tư ra nước ngoài (vốn mới và vốn điều chỉnh) đạt 556,1 - 556,2 triệu USD, gấp 3,8 lần so với cùng kỳ năm 2024.

Tính theo cơ cấu ngành, trong những tháng gần đây, các doanh nghiệp Việt tập trung nhiều vốn vào các lĩnh vực sản xuất, phân phối điện với 111,2 triệu USD, chiếm 20%; ngành vận tải, kho bãi với 109,1 triệu USD, chiếm 19,6%; ngành bán buôn, bán lẻ và sửa chữa ô tô, xe máy với 78,5 triệu USD, chiếm 14,1%.

Các thị trường tiếp nhận vốn là Lào với 150,3 triệu USD (27%); Philippines 61,8 triệu USD (11,1%); Indonesia 60,45 triệu USD (10,9%); Đức và Mỹ lần lượt chiếm 9,1% và 5,7%. Tính đến hết tháng 8/2025, có 1.929 dự án đầu tư ra nước ngoài còn hiệu lực với tổng vốn lũy kế hơn 23,17 tỷ USD.

Những doanh nghiệp như Viettel, Vinamilk, Tập đoàn TH, NutiFood được nhắc đến như những tên tuổi dẫn đầu trong xu hướng đầu tư toàn cầu, khi mở rộng sang châu Âu, châu Á, và các thị trường khu vực ASEAN. Cùng với đề xuất chính sách mới nhằm đơn giản hóa thủ tục đầu tư ra nước ngoài, đây được coi là giai đoạn đẩy mạnh để doanh nghiệp Việt trở thành các “nhà đầu tư nước ngoài” chủ động, bản lĩnh hơn trong hội nhập quốc tế.

Doanh nghiệp Việt ngày càng mở rộng dấu ấn trên bản đồ đầu tư quốc tế

Mở đường cho vốn đầu tư toàn cầu

Một trong những điểm nổi bật là đề xuất mới của Bộ Tài chính về việc bãi bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư ra nước ngoài với điểm nhấn là đề xuất bãi bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương và cấp giấy phép đầu tư. Thay vào đó, doanh nghiệp chỉ cần đăng ký chuyển vốn với NHNN sau khi có giấy phép đầu tư hoặc hồ sơ pháp lý do nước sở tại cấp như giấy chứng nhận thành lập doanh nghiệp, hợp đồng góp vốn hay mua cổ phần. Theo Bộ Tài chính, cách tiếp cận này giúp quản lý thực chất hơn, tập trung vào khâu quản lý ngoại hối thay vì tiền kiểm điều kiện đầu tư. Nếu được thông qua, cải cách sẽ đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian, giảm chi phí, đặc biệt tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khi mở rộng đầu tư ra thị trường quốc tế. NHNN sẽ đóng vai trò trung tâm trong việc thống kê, giám sát dòng vốn đầu tư, đồng thời có quyền tạm dừng chuyển tiền hoặc phong tỏa tài khoản vốn đầu tư trong trường hợp phát hiện vi phạm. Đối với các dự án lớn hoặc thuộc lĩnh vực đặc biệt như ngân hàng, chứng khoán, viễn thông, báo chí, cơ chế quản lý chặt chẽ vẫn được duy trì, ví dụ dự án từ 20.000 tỷ đồng trở lên phải được Quốc hội chấp thuận. Bộ Tài chính nhận định việc cải cách thủ tục lần này sẽ tạo hành lang pháp lý thông thoáng hơn, thúc đẩy doanh nghiệp Việt gia tăng hiện diện và năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Luật sư Nguyễn Hồng Chung, chuyên gia chính sách đầu tư, Tổng Giám đốc điều hành DVL Ventures đánh giá, việc cắt giảm thủ tục hành chính, đặc biệt là bỏ khâu xin chấp thuận chủ trương đầu tư ra nước ngoài, sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và chủ động hơn trong quyết định đầu tư. Theo ông Chung, môi trường pháp lý thông thoáng sẽ khuyến khích khu vực tư nhân mở rộng quy mô, tìm kiếm cơ hội mới và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Ở phương diện quản lý nhà nước, ông Phan Hữu Thắng, Chủ tịch Liên chi hội Tài chính Khu công nghiệp Việt Nam (VIPFA) nhận định rằng, dòng vốn ra nước ngoài đang gia tăng là xu thế tất yếu, nhưng cần song hành với cơ chế giám sát minh bạch. Việc đơn giản hóa thủ tục không đồng nghĩa buông lỏng quản lý, mà là chuyển sang hậu kiểm và giám sát hiệu quả hơn thông qua hệ thống ngân hàng và báo cáo định kỳ. Ông Thắng đánh giá, chính sách cải cách lần này sẽ vừa đảm bảo thuận lợi cho doanh nghiệp, vừa duy trì sự an toàn của dòng vốn quốc gia.

Tất nhiên, không phải mọi dòng vốn đầu tư ra nước ngoài đều thành công, đưa lợi nhuận về nước, song ông Thắng cho rằng, cần đổi mới tư duy và nhận thức, phải coi đầu tư ra nước ngoài là một bộ phận quan trọng trong chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội quốc gia. Cùng với việc hoàn thiện thể chế, chính sách liên quan, Chính phủ cần xây dựng và sớm công bố Đề án Chiến lược đầu tư ra nước ngoài hoàn chỉnh và toàn diện cả về ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Bên cạnh đó, cần xây dựng một hệ thống công cụ hỗ trợ hiệu quả cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư ra nước ngoài như xúc tiến tìm kiếm trị trường thông qua tổ chức xúc tiến thương mại, đầu tư, các cơ quan ngoại giao ở nước ngoài; hỗ trợ tài chính để triển khai các dự án đầu tư nước ngoài.

Thái Thu