Sương muối bủa vây, quýt khốp Kỳ Thượng rụng trắng vườn

Dù tỷ lệ đậu quả cao, nhưng cây quýt đặc sản ở xã Kỳ Thượng vẫn rơi vào cảnh mất mùa vì sương muối

Giữa khu vườn rộng gần 3 ha ở thôn Tân Tiến (xã Kỳ Thượng), những hàng quýt của gia đình chị Lê Thị Chiên giờ chỉ còn trơ cành. Thời điểm đầu mùa, cây ra quả sai trĩu mang hi vọng về một vụ mùa bội thu. Thế nhưng chỉ sau vài đợt thiên tai, sương muối và rét sớm, hơn một nửa số quả trên 2.000 gốc quýt của gia đình đã cháy vỏ, thối cuống và bị rụng.

“Năm ngoái gia đình tôi thu hoạch được gần 3 tấn quả, thu về khoảng 60 triệu đồng. Năm nay, dù tỷ lệ đậu quả cao nhưng thiệt hại nặng do thời tiết mưa bão liên miên, cùng với sương muối khiến số lượng quýt thu về chưa được 1 nửa so với năm trước”- chị Lê Thị Chiên ngậm ngùi.

Năm nay gia đình chị Lê Thị Chiên thu về chỉ được khoảng 1-1,5 tấn quýt, giảm 1 nửa so với năm ngoái

Không riêng gia đình chị Chiên, vườn quýt gần 3.000 gốc của chị Nguyễn Thị Oanh (thôn Tân Tiến, xã Kỳ Thượng) cũng chung số phận. Quýt đậu quả nhiều, nhưng chỉ ít ngày sau mưa bão, toàn bộ quả non bị hư hỏng, thương lái phải hủy đơn đặt hàng.

Chị Nguyễn Thị Oanh chia sẻ: “Mọi năm, quýt chín ngập vườn, chúng tôi phải huy động người nhà, thuê thêm người dân địa phương thu hoạch quả, bóc vỏ quýt để kịp giao cho thương lái. Nhưng năm nay quả hư hỏng nhiều, rụng trắng cả vườn”

Nhiều diện tích quýt bị ảnh hưởng sương muối và thiên tai

Các hộ dân cho biết, năm ngoái giá quýt tại vườn khoảng 20.000 đồng/kg, ngoài bán cho thương lái thì bà con còn mang ra chợ bán lẻ. Năm nay thương lái đến đặt tận vườn với giá 25.000 đồng/kg nhưng các nhà vườn vẫn không có nguồn cung. Không thể bán quả tươi, nhiều hộ dân phải tận thu vỏ quýt để sấy khô, bán làm dược liệu với giá thấp, thu nhập chẳng đáng kể.

“Cả năm trông vào vụ này, giờ chỉ còn biết lấy vỏ mà phơi. Mỗi cân vỏ khô được vài chục nghìn, coi như gỡ gạc chút ít. Cũng chưa thấy năm nào cả quýt tắc và quýt khốp đều hỏng như vậy”- bà Trần Thị Liên (thôn Bắc Tiến, xã Kỳ Thượng) chia sẻ.

Không thể bán quả tươi, nhiều hộ dân phải tận thu vỏ quýt để sấy khô, bán làm dược liệu với giá thấp

Gọi là quýt Kỳ Thượng nhưng không phải vùng nào ở Kỳ Thượng cũng có thể trồng được quýt ngon, hoặc trồng thì cũng còi cọc, quả không sai. Chỉ một số vùng đạt được các yếu tố về thổ nhưỡng, mạch nước… như thôn Tân Tiến, Bắc Tiến, Tiến Vịnh, Tiến Thượng... mới cho những vườn quýt chất lượng, giá trị kinh tế cao. Đặc biệt loại quýt khốp Kỳ Thượng từ lâu được biết đến là một giống quýt đặc sản. Như tên gọi - quýt khốp có đặc điểm là to hơn quýt thường, da sần sùi, phần đuôi lõm và chuyển sang màu đỏ trước khi chín đều.

Khi chưa chín hẳn, quýt có vị rất chua nhưng quýt chín đúng độ sẽ có vị ngọt đậm, thanh chua và rất thơm. Vỏ quýt khốp khá dày, chứa nhiều tinh dầu, có giá trị trong sản xuất dược liệu và được người dân ưa dùng để chế biến thức ăn.

Quýt tắc Kỳ Thượng được xem là giống quả đặc sản.

Ông Nguyễn Hà Ngọc (Phó Chủ tịch UBND xã Kỳ Thượng) cho biết: “Toàn xã hiện có gần 20 ha quýt đặc sản, chủ yếu là quýt khốp và quýt tắc tại địa bàn Kỳ Thượng, Kỳ Sơn (cũ). Sau đợt thiên tai vừa qua, địa phương đã phối hợp với ngành chuyên môn hướng dẫn, động viên bà con cắt tỉa cành, phục hồi vườn cây, bổ sung dinh dưỡng để chuẩn bị cho vụ tới”.

Dù thiệt hại nặng, nhưng người dân Kỳ Thượng vẫn quyết tâm không bỏ vườn, không bỏ cây, bởi quýt không chỉ là nguồn thu nhập chính mà còn là giống cây đặc sản gắn bó bao đời. Người dân nơi đây vẫn kỳ vọng sau mùa sương muối khắc nghiệt này, quýt khốp, quýt tắc Kỳ Thượng sẽ sớm hồi sinh, cho lại những mùa quả vàng trĩu cành như trước.

Tùy Phong- Mạnh Hải