Tài chính - động lực then chốt cho giảm nghèo bền vững

Tài chính giữ vai trò thiết yếu trong công cuộc giảm nghèo bền vững khi cung cấp nguồn lực cải thiện đời sống người nghèo, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an sinh.

Thông qua ngân sách, tín dụng ưu đãi và các chương trình hỗ trợ trực tiếp, người nghèo có điều kiện tự lực, tiếp cận dịch vụ cơ bản và thích ứng tốt hơn trước những biến động kinh tế, môi trường.

Ảnh minh họa.

Theo các chuyên gia, tài chính là nền tảng cho các chương trình giảm nghèo nhờ cung cấp nguồn lực quan trọng từ ngân sách nhà nước, nguồn vốn xã hội và quốc tế.

Các gói tín dụng ưu đãi, như từ Ngân hàng Chính sách xã hội, tạo cơ hội cho hộ nghèo tiếp cận vốn để sản xuất, kinh doanh, tăng thu nhập. Đồng thời, các nguồn lực tài chính này cũng hỗ trợ thực hiện chính sách an sinh xã hội, trợ cấp, bảo hiểm cho người yếu thế, giúp họ ổn định cuộc sống.

Đầu tư tài chính vào y tế, giáo dục, hạ tầng thiết yếu cũng nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm nghèo đa chiều.

Giai đoạn 2021-2025, chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững của Việt Nam đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, dù gặp không ít khó khăn.

Theo Ban Chỉ đạo Trung ương, chương trình đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 1-1,5%/năm; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm trên 3%/năm; riêng các huyện nghèo giảm từ 4-5%/năm.

Việt Nam tiếp tục được đánh giá là điểm sáng trong thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, hoàn thành sớm mục tiêu thiên niên kỷ của Liên Hợp quốc về xóa đói, giảm nghèo.

Nguồn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 được Quốc hội và Chính phủ phân bổ cho các bộ, ngành và địa phương. Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp tục mở rộng nguồn vốn cho vay, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của người nghèo.

Giai đoạn 2020-2025, hơn 12 triệu lượt hộ nghèo và đối tượng chính sách được vay vốn, với tổng doanh số đạt hơn 555.000 tỷ đồng. Nguồn vốn này đã tạo việc làm cho hơn 3,8 triệu lao động, trong đó có 37.000 lao động ra nước ngoài làm việc, gần 12.000 người hoàn lương vay vốn tự tạo việc làm; hỗ trợ gần 351.000 lượt học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập.

Đồng thời, vốn chính sách đã giúp xây dựng hơn 8,1 triệu công trình nước sạch, vệ sinh nông thôn; hơn 49.000 căn nhà ở xã hội và hơn 24.000 căn nhà cho hộ nghèo, đối tượng chính sách.

Nhờ đó, đến giữa năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn quốc giảm còn 1,93%; ở các huyện nghèo giảm từ 45% xuống còn 24,86%; tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số giảm từ 25% xuống 12,55%.

Tuy nhiên, nguồn lực phân bổ vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế. Tổng ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 khoảng 44.607 tỷ đồng, bổ sung từ địa phương 2.882 tỷ đồng và xã hội hóa 8.903 tỷ đồng - vẫn thấp so với yêu cầu.

Một số vốn phân bổ chậm, có lúc vào giữa năm, ảnh hưởng tiến độ triển khai. Nhiều địa phương gặp khó khăn về giải ngân do vướng mắc mặt bằng thi công, thủ tục phê duyệt kéo dài hoặc thiếu vốn đối ứng.

Những kết quả đạt được cho thấy vai trò trọng yếu của tài chính trong giảm nghèo bền vững, đồng thời đặt ra yêu cầu tiếp tục cải thiện cơ chế phân bổ, giải ngân và huy động đa dạng nguồn lực, đảm bảo giảm nghèo gắn với phát triển kinh tế - xã hội một cách toàn diện và bền vững.

Đông Mai