Tài sản của người bị yêu cầu dẫn độ có phải chuyển giao về nước hay không?

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng 27/10, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày tóm tắt các báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý về 4 dự thảo: Luật Dẫn độ; Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Luật Tương trợ tư pháp về hình sự; Luật Tương trợ tư pháp về dân sự. Dự thảo Luật Dẫn độ nhận được nhiều ý kiến tham gia góp ý.

Cơ quan nào có quyền bắt giữ người trong trường hợp khẩn cấp?

Với Điều 33, dự thảo Luật Dẫn độ quy định về thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp, đại biểu Vũ Huy Khánh (đoàn TP.HCM) cho rằng, đây là vấn đề liên quan đến quyền con người và uy tín quốc tế của Việt Nam. Theo đại biểu, việc thay đổi căn bản về tư duy lập pháp không quy định cụ thể trong luật, nhưng cần quy định có tính chất khái quát và nguyên tắc về nhóm cơ quan nào có thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp.

Đại biểu đoàn TP.HCM cho rằng, đây là trường hợp giữ không theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự và Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự, cho nên không thể có thủ trưởng hay phó thủ trưởng, mà cần nêu nhóm chức danh trong Công an nhân dân, ví dụ như các cục nghiệp vụ của Bộ Công an, Giám đốc công an các tỉnh, thành phố và có thể trưởng phòng nghiệp vụ của công an tỉnh cũng có thể thực hiện quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp.

"Theo tôi, nên có quy định có tính chất nguyên tắc như vậy. Khi quy định thẩm quyền này cho các nhóm chức danh như vậy thì cũng cần có cơ chế giao quyền giữa cấp trưởng cho cấp phó thực hiện và cấp phó thực hiện phải chịu trách nhiệm hoàn toàn theo quy định của pháp luật. Cách quy định này cũng phù hợp với quy định về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính tại Điều 123 mà Quốc hội đã thông qua tại kỳ họp thứ 9", đại biểu Vũ Huy Khánh nêu ý kiến.

ĐBQH Vũ Huy Khánh (đoàn TP.HCM) góp ý cho dự thảo Luật Dẫn độ. (Ảnh Quốc hội )

Đại biểu Vũ Huy Khánh cũng đồng tình với việc điều chỉnh, sửa đổi tên của Điều 33 thay từ "Bắt người trong trường hợp khẩn cấp để dẫn độ" thành "Giữ người trong trường hợp khẩn cấp trước khi có yêu cầu dẫn độ" để bảo đảm đồng bộ với quy định tại Điều 56a của Bộ luật Tố tụng Hình sự được Quốc hội thông qua tại kỳ họp trước và phù hợp với tính chất của việc giữ người trong trường hợp này.

Góp ý về Điều 7: Các trường hợp có thể bị dẫn độ, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP.HCM) cho rằng, dự thảo quy định mức hình phạt tối thiểu để xem xét dẫn độ còn thấp, dễ dẫn đến việc mở rộng phạm vi áp dụng đối với cả những hành vi chưa thực sự nghiêm trọng. Vì vậy, đại biểu đề nghị nâng mức hình phạt tối thiểu từ 2 năm tù trở lên để phù hợp với thông lệ của nhiều quốc gia như: Nhật Bản, Hàn Quốc Singapore. Việc này sẽ nâng cao hiệu quả hợp tác tư pháp, tránh lãng phí nguồn lực và khẳng định chính sách nhân đạo chỉ dẫn độ đối với các hành vi có tính chất nguy hiểm cao cho xã hội.

Sáng 27/10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của 4 dự thảo: Luật Dẫn độ; Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Luật Tương trợ tư pháp về hình sự; Luật Tương trợ tư pháp về dân sự. (Ảnh Quốc hội)

Tài sản ở nước ngoài của người bị yêu cầu dẫn độ nên chuyển giao về nước

Tại Khoản 1, Điều 3 dự thảo luật giải thích: Dẫn độ là việc Việt Nam chuyển giao cho nước ngoài hoặc nước ngoài chuyển giao cho Việt Nam người có hành vi phạm tội hoặc người bị kết án hình sự đang có mặt trên lãnh thổ nước mình để nước tiếp nhận truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc thi hành hình phạt đối với người đó.

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa) cho rằng, trong dự thảo luật chưa có quy định rõ vấn đề, người bị yêu cầu dẫn độ về nước có tài sản ở nước ngoài thì tài sản này có phải chuyển giao theo yêu cầu của nước đề nghị dẫn độ hay không?

Ví dụ, trong trường hợp dẫn độ người Việt Nam từ nước ngoài về nước, vậy với những tài sản của người đó đang sở hữu ở nước ngoài có bắt buộc phải chuyển về Việt Nam hay không? Thủ tục đề nghị nước ngoài chuyển giao tài sản sẽ thực hiện như thế nào, trong dự thảo luật chưa đề cập. Thực tế cho thấy, có những trường hợp, người phạm tội sinh sống ở nước ngoài sở hữu tài sản do phạm tội mà có. Khi người đó bị yêu cầu dẫn độ về nước, vấn đề xử lý tài sản ở nước ngoài sẽ ra sao? Đại biểu đoàn Khánh Hòa cho rằng, cần bổ sung quy định này trong dự thảo để giải quyết các tình huống trong thực tế.

"Thực tế đã có trường hợp người Việt Nam khi phạm tội chạy ra nước ngoài có mang theo tài sản phạm tội mà có. Vì vậy, dự luật cần nêu rõ trách nhiệm chuyển giao tài sản từ nước ngoài về Việt Nam. Ngược lại, đối với người nước ngoài bị yêu cầu dẫn độ từ Việt Nam về nước, Việt Nam cũng cần quy định trách nhiệm chuyển giao tài sản của người bị dẫn độ cho nước có yêu cầu", đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh nêu ý kiến.

ĐBQH Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa) góp ý về dự thảo Luật Dẫn độ. Ảnh Quốc hội

Đại biểu Vũ Huy Khánh (đoàn TP.HCM) cũng có góp ý về nơi giữ người trong trường hợp khẩn cấp. Trong dự thảo quy định, nơi giữ người trong trường hợp khẩn cấp là cơ sở lưu trú người nước ngoài chờ xuất cảnh theo quy định của pháp luật Việt Nam. Theo đại biểu, quy định như vậy là đúng nhưng hơi cứng, bởi vì cơ sở lưu trú cho người nước ngoài theo quy định hiện nay, cụ thể là Nghị định số 142 năm 2021, chỉ có ở một số khu vực.

Trong khi tình huống phát sinh nhu cầu giữ người có thể xảy ra ở bất cứ đâu và cần phải thực hiện ngay. Nếu quy định cứng như vậy sẽ khó áp dụng trong thực tế. Do đó, đại biểu đề nghị chỉ cần quy định: Đối tượng sẽ được giữ tại cơ sở lưu trú theo quy định của pháp luật Việt Nam, có nghĩa là sẽ bao gồm cả cơ sở lưu trú theo quy định của Nghị định số 142 hoặc trong một số trường hợp khẩn cấp có thể là cơ sở lưu trú khác và cơ quan công an có trách nhiệm phải bảo đảm an toàn tuyệt đối cho những đối tượng này trong thời gian bị giữ. Nên quy định theo hướng linh hoạt này và giao cho Bộ trưởng Bộ Công an quy định chi tiết.

Nguyễn Vân/VOV.VN