Tận thấy 'vàng đỏ' trên đại ngàn Ngọc Linh vào mùa thu hoạch
Từ cuối tháng 7, khi sương núi còn đọng trên những vạt rừng già, cũng là lúc những chùm hạt sâm Ngọc Linh bắt đầu chín đỏ rực. Trên những triền núi cao ngút ngàn thuộc các xã Măng Ri, Đăk Sao, Đăk Tờ Kan, Tu Mơ Rông của tỉnh Quảng Ngãi, người dân bước vào mùa thu hoạch hạt sâm, thứ 'vàng đỏ' quý giá làm nên sinh kế ở vùng đất này.
Sâm Ngọc Linh - một loại dược liệu quý của Việt Nam, chỉ sinh trưởng ở vùng núi cao quanh dãy Ngọc Linh, thuộc địa bàn Quảng Ngãi và TP. Đà Nẵng.
Từ độ cao gần 1.500m, giữa rừng già rậm rạp, những cây sâm Ngọc Linh chen mình dưới tán rừng cổ thụ. Cứ từ cuối tháng 7 trở đi, từng chùm hạt sâm đỏ au như những chuỗi ngọc bắt đầu lấp ló dưới lớp lá xanh thẫm.
Theo người dân, sau giai đoạn “ngủ đông”, cây sâm bắt đầu ra hoa, kết trái và đến khoảng cuối tháng 7-10 hạt sẽ chín đỏ rực. Mỗi chùm có từ 20 - 100 hạt, tùy vào độ tuổi và sức phát triển của cây sâm. Anh A Tụ - người trồng sâm ở thôn Pu Tá, xã Măng Ri - chia sẻ, chùm nào chín đỏ đều có chấm đen ở đầu, đó là dấu hiệu để nhận biết hạt sâm đã đến lúc hái.
Giữa tiết trời núi cao lành lạnh và mưa rừng lất phất, những người trồng sâm khom mình bên từng gốc cây thu hoạch hạt sâm, việc này phải đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn trọng và kiên nhẫn.
Anh A Tụ cho biết, gia đình anh trồng hơn 10.000 cây sâm Ngọc Linh. Vào mùa này, cứ 5-7 ngày, anh thu hái hạt một lần. Sau khi thu hoạch, hạt được phân loại, đếm số lượng rồi giao cho khách, nếu chưa có người mua thì đem ươm giống cho vụ mới.
Theo người dân, hiện mỗi hạt sâm Ngọc Linh có giá 80.000 - 100.000 đồng. Ngoài bán hạt, người dân còn bán cây sâm giống. Đối với cây sâm một năm tuổi có giá khoảng 250.000 đồng.
Với hàng nghìn cây sâm trong vườn, nhiều hộ dân có thể thu hàng trăm triệu đồng mỗi mùa, trở thành nguồn sống ổn định giữa đại ngàn.
Sau khi thu hái, hạt sâm được mang về phân loại kỹ càng. Hạt đẹp, chắc tay thì giao cho thương lái hoặc doanh nghiệp dược liệu, phần còn lại được ươm giống.
Công đoạn gieo hạt sâm cũng công phu không kém, gieo trên đất mùn xử lý kỹ, phủ lá rừng giữ ẩm, với khoảng cách giữa các hạt từ 3-5cm và được che chắn bằng lưới cước để chống chuột, sâu bọ. Mất 4 tháng, hạt mới nảy mầm. Khi đạt một năm tuổi, cây giống sẽ được chuyển sang bãi trồng mới.
Hiện tại, trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, người dân và doanh nghiệp đang trồng khoảng 3.000 ha sâm Ngọc Linh, góp phần tạo sinh kế và bảo tồn nguồn gen quý hiếm.
