Tăng cường phối hợp chính sách, đồng hành cùng doanh nghiệp Anh

Cam kết thể chế rõ ràng

Tiếp nối phần phát biểu của cộng đồng doanh nghiệp Anh quốc, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc trong phản hồi cho biết, Bộ đã ghi nhận ba nhóm nội dung lớn được quan tâm gồm: xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, chính sách thuế liên quan đến ESG và thị trường carbon, và các thủ tục hải quan. Đây đều là các vấn đề đã được nhiều doanh nghiệp Anh, trong đó có các tập đoàn tài chính lớn, đề cập tại tọa đàm.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc trao đổi, giải đáp một số kiến nghị của DN Anh tại Tọa đàm - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Bà Nguyễn Thị Bích Ngọc khẳng định trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam sẽ được phát triển với ba trụ cột chính là kinh tế xanh, kinh tế số và đổi mới sáng tạo. Sau khi Quốc hội thông qua nghị quyết về trung tâm này, các bộ, ngành liên quan đang được giao xây dựng tám nghị định hướng dẫn triển khai, đảm bảo định hướng lâu dài và đầy đủ cơ sở pháp lý.

Trung tâm tài chính quốc tế của Việt Nam sẽ duy trì các sản phẩm tài chính truyền thống song song với việc đẩy mạnh các sản phẩm tài chính xanh, ESG và các công cụ tài chính sáng tạo. Việt Nam sẽ áp dụng đầy đủ các chuẩn mực quốc tế như IFRS, Basel và ESG trong thiết kế chính sách cho trung tâm tài chính, đồng thời bảo đảm tính minh bạch và cạnh tranh của hệ thống pháp luật liên quan.

Theo bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, chính sách ưu đãi về thuế sẽ được thiết kế theo hướng dài hạn, cân đối giữa thu hút đầu tư và tránh trở thành nơi cạnh tranh không lành mạnh về thuế. Các ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân và thuế doanh nghiệp nhằm phát triển các quỹ hưu trí tự nguyện, quỹ ESG cũng đã được đề cập trong dự thảo. Trong giai đoạn tới, Bộ sẽ tiếp tục rà soát và trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh phù hợp với chiến lược cải cách thuế đến năm 2030 và thông lệ quốc tế.

Với đề xuất mở rộng chính sách ưu đãi ra ngoài TP.HCM và Đà Nẵng, bà Ngọc cho rằng đây là mục tiêu dài hạn, nhưng trước mắt cần có khuôn khổ thử nghiệm ở một số địa điểm cụ thể để kiểm nghiệm hiệu quả điều hành và hoàn thiện pháp lý.

Bộ cũng đồng thuận với đề xuất tạo hệ sinh thái toàn diện đi kèm với trung tâm tài chính, bao gồm các dịch vụ tư vấn, kiểm toán, pháp lý, công nghệ thông tin. Những nội dung này sẽ được tích hợp trong các nghị định sắp tới, góp phần hiện thực hóa khuyến nghị từ đại diện các tập đoàn tư vấn và ngân hàng lớn của Anh quốc.
Phát biểu tại tọa đàm, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Ngọc Cảnh cho biết: Đối với các ý kiến liên quan đến phát triển trung tâm tài chính của Việt Nam, NHNN thời gian qua đã làm việc tích cực với đối tác là HSBC.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Ngọc Cảnh - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Về định hướng, chính sách ngân hàng và hoạt động ngoại hối tại trung tâm tài chính Việt Nam được xây dựng theo hướng tiếp thu các kinh nghiệm quốc tế và cân nhắc để đảm bảo lộ trình phù hợp với Việt Nam. NHNN hoàn toàn nhất trí về đề xuất tăng cường sự hiện diện và đóng góp vào quá trình xây dựng trung tâm tài chính Việt Nam của các ngân hàng Anh vào dự thảo Nghị quyết và dự thảo Nghị định về cấp phép hoạt động ngân hàng quản lý ngoại hối của nhà đầu tư nước ngoài.

Tôi cũng đề nghị, thông qua Hội đồng Doanh nghiệp Anh quốc, các DN Anh quốc tham gia tích cực hơn nữa trong việc phát triển trung tâm tài chính của Việt Nam. Chúng tôi luôn luôn tin tưởng các kinh nghiệm của các định chế tài chính Anh quốc sẽ có ý nghĩa thiết thực trong việc phát triển kinh tế Việt Nam.

Nội dung thứ hai về kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, chúng tôi đang triển khai nhiều giải pháp như ban hành thông tư hướng dẫn về quản lý rủi ro môi trường cho hoạt động tín dụng. Đồng thời luôn ưu tiên các lĩnh vực xanh, trong đó có nông nghiệp. Chúng tôi cũng đang hoàn thiện kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, triển khai hiệu quả trong thời gian tới để huy động tín dụng vào khu vực kinh tế này, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, áp dụng khung tiêu chuẩn ESG. Chúng tôi ghi nhận các đóng góp tích cực của các doanh nghiệp Anh đã đồng hành cùng chúng tôi trong thu hút nguồn vốn chính sách xanh cho Việt Nam.

Nội dung thứ ba là hiện nay có 2 ngân hàng của Anh hiện diện tại Việt Nam với hình thức là ngân hàng 100% vốn nước ngoài, gồm HSBC và Standard Chartered Bank đều hoạt động ổn định, tích cực và đặc biệt là hỗ trợ đi đầu trong tín dụng xanh tại Việt Nam. HSBC cam kết thu xếp 12 tỷ đô la cho đến năm 2030 để tài trợ trực tiếp và gián tiếp cho các dự án tại Việt Nam. Tính đến hết năm 2024, đã thu xếp được 18% số vốn. Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu cùng Canada đã cam kết hỗ trợ ban đầu 7,75 tỷ đô la để hỗ trợ Chính phủ Việt Nam. Chúng tôi rất mong các cam kết này được triển khai đầy đủ trong thời gian tới.

Hài hòa chính sách phát triển bền vững và thương mại hiện đại

Bên cạnh việc xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, các chính sách về ESG và thị trường carbon cũng được phản hồi cụ thể. Theo bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, Việt Nam chưa có bộ tiêu chuẩn ESG hoàn chỉnh nhưng đã tích hợp nhiều yếu tố vào các luật hiện hành như Luật Bảo vệ môi trường và các quy định thuế. Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống khung pháp lý cho ESG phù hợp với chuẩn mực quốc tế và nhu cầu thực tiễn từ doanh nghiệp.

Về thị trường carbon, bà Ngọc cho biết Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án xây dựng thị trường carbon tại Việt Nam, định hướng phát triển thị trường này có tính kết nối cao và tương thích với các thị trường quốc tế. Điều này phù hợp với kỳ vọng từ nhiều doanh nghiệp Anh, đặc biệt là các tập đoàn đa quốc gia trong lĩnh vực tiêu dùng, tài chính và năng lượng.

Riêng về thủ tục hải quan – vấn đề được BritCham và các doanh nghiệp phản ánh – Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết hiện nay 99,9% doanh nghiệp xuất nhập khẩu đã tham gia thông quan điện tử. Tuy nhiên, hệ thống hiện tại đã được xây dựng từ khá lâu nên vẫn còn bất cập về hiệu năng và khả năng phân loại rủi ro. Hiện Bộ đang khẩn trương triển khai việc nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin và đẩy mạnh áp dụng các giải pháp quản lý rủi ro tự động, đồng thời xúc tiến công nhận chứng từ và chữ ký điện tử trong toàn bộ hệ thống nhằm thúc đẩy thương mại số.

Cùng với đó, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long cũng đưa ra phản hồi tích cực về các vấn đề liên quan đến thương mại hàng hóa và dịch vụ. Ông Long nhấn mạnh quan hệ thương mại Việt Nam – Anh đã tăng trưởng mạnh, đạt 8 tỷ bảng Anh trong năm 2024, trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang Anh chiếm khoảng 6,7 tỷ bảng. Ngoài ra, Anh hiện là quốc gia xuất khẩu dịch vụ lớn nhất vào Việt Nam với tổng giá trị hơn 40 tỷ bảng Anh, tạo dư địa lớn cho thương mại hai chiều phát triển mạnh hơn trong thời gian tới.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Một nội dung được doanh nghiệp Anh đặc biệt quan tâm là việc loại bỏ điều kiện đánh giá nhu cầu kinh tế (ENT) trong ngành bán lẻ. Theo ông Long, việc loại bỏ ENT đã được quy định cụ thể trong các hiệp định CPTPP và UKVFTA, và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 14/1/2024 đối với doanh nghiệp Anh đầu tư theo CPTPP, và từ ngày 1/8/2025 với doanh nghiệp đầu tư theo UKVFTA.

Về năng lượng, ông Nguyễn Hoàng Long khẳng định Việt Nam xác định điện gió ngoài khơi là lĩnh vực ưu tiên chiến lược trong chiến lược phát triển năng lượng tái tạo. Với mục tiêu đạt 6.000 MW điện gió ngoài khơi vào năm 2030 và 17.500 MW vào năm 2035, Việt Nam rất cần sự hỗ trợ từ các đối tác quốc tế, đặc biệt là Vương quốc Anh – quốc gia đi đầu trong phát triển điện gió ngoài khơi.

Bộ Công Thương đã và đang phối hợp với Chính phủ Anh triển khai các nội dung trong khuôn khổ JETP, trong đó Bộ Tài chính Anh đã tái khẳng định cam kết cung cấp khoản hỗ trợ 1 tỷ USD. Bộ đồng thời đề xuất thúc đẩy việc thành lập các trung tâm đào tạo điện gió ngoài khơi, hỗ trợ xây dựng chính sách, chuyển giao công nghệ và xây dựng mô hình quỹ đầu tư năng lượng học hỏi từ kinh nghiệm phát triển của Anh.

Đại diện Bộ cũng cho biết, sau khi Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành, nhiều tập đoàn kinh tế lớn trong nước đã đăng ký phát triển các dự án điện gió ngoài khơi quy mô lớn. Dự kiến cuối năm nay, dự án đầu tiên có thể được triển khai, mở ra giai đoạn hợp tác thực chất hơn trong lĩnh vực năng lượng sạch giữa Việt Nam và Vương quốc Anh.

Đẩy mạnh chuyển đổi số và hợp tác công nghệ chiến lược

Liên quan đến các đề xuất về chuyển đổi số, công nghệ và định giá sở hữu trí tuệ, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Đức Long cho biết, tất cả các ý kiến từ doanh nghiệp Anh quốc đã được lắng nghe và đánh giá cao. Ông Long nhấn mạnh hai vấn đề trọng tâm là công nhận chữ ký số nước ngoài và cải tiến cơ chế phân loại hàng hóa – đều là các nội dung doanh nghiệp Anh nêu tại tọa đàm.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Đức Long - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Về chữ ký số, ông Phạm Đức Long cho biết Bộ đã ban hành thông tư mới vào tháng 7/2024, quy định cụ thể về công nhận tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký điện tử nước ngoài. Đây là bước quan trọng nhằm gỡ vướng cho các giao dịch điện tử xuyên biên giới và tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại số, phù hợp với đề xuất từ các tổ chức tài chính và công nghệ Anh.

Về phân loại hàng hóa, ông Long thông tin Quốc hội vừa thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, trong đó quy định mới về phân loại hàng hóa theo ba mức độ rủi ro: thấp, trung bình và cao. Các tiêu chí này sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn và phù hợp hơn với thông lệ quốc tế, đồng thời giảm thiểu chi phí tuân thủ và thời gian kiểm tra hàng hóa.

Bên cạnh đó, ông Phạm Đức Long đề nghị một số nội dung hợp tác, bao gồm phát triển công nghệ chiến lược mà doanh nghiệp Anh đang có thế mạnh như công nghệ vi sinh, AI, robot, vaccine… Bộ mong muốn phối hợp sâu hơn để các công nghệ này được triển khai trong chuỗi giá trị đổi mới sáng tạo của Việt Nam.

Ngoài ra, ông cũng đề nghị phía Anh chia sẻ kinh nghiệm về xây dựng chính sách sở hữu trí tuệ, mô hình định giá và cơ chế thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Đây là các lĩnh vực Việt Nam đang trong giai đoạn hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, đặc biệt sau khi Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo vừa được Quốc hội thông qua.

Một điểm được nhấn mạnh là việc Việt Nam đang xây dựng bộ chỉ tiêu đánh giá năng lực số và chuyển đổi số quốc gia theo Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị. Do chưa có nhiều kinh nghiệm quốc tế, ông Long mong muốn các tổ chức, doanh nghiệp Anh quốc cùng đồng hành trong việc phát triển hệ thống chỉ tiêu và mô hình đánh giá phù hợp.

Phát biểu của các bộ, ngành tại tọa đàm cho thấy tinh thần chủ động, cầu thị và quyết tâm đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình cải cách thể chế và hội nhập quốc tế. Các nội dung phản hồi đều đi thẳng vào các đề xuất cụ thể từ phía doanh nghiệp Anh, thể hiện cam kết phối hợp liên ngành chặt chẽ, nhất quán và sẵn sàng tiếp thu kinh nghiệm quốc tế.

Lê Đỗ