Tăng lương cơ sở 20,8% tiệm cận dần chính sách cải cách tiền lương

Cử tri đề nghị sớm thực hiện lộ trình cải cách tiền lương Thủ tướng: Đề xuất nâng lương cơ sở thêm 20,8%; phản ứng linh hoạt hơn trong điều hành xăng dầu

Tăng lương góp phần giảm tình trạng công chức, viên chức nghỉ việc

Về tăng lương cơ sở, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho hay, Nghị quyết 27 của Trung ương từ năm 2021 đã nêu rõ tinh thần thực hiện cải cách chính sách tiền lương. Nhưng do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nên Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương đã xem xét rất kỹ lưỡng, thận trọng và quyết định lùi thời điểm cải cách tiền lương trong thời hạn nhất định.

Trong khi chưa thực hiện được chính sách cải cách tiền lương, sẽ thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở. Tuy nhiên, 3 năm vừa qua (2019 - 2021) do ảnh hưởng của dịch bệnh nên chưa thể thực hiện được việc tăng lương cơ sở. Mức tăng lương cơ sở từ 1,49 triệu đồng lên 1,8 triệu đồng/tháng được người đứng đầu Bộ Nội vụ nhìn nhận là “rất hợp lý”, góp phần làm giảm tình trạng công chức, viên chức xin thôi việc.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà

Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, mức điều chỉnh khoảng 20,8% này cũng tiệm cận dần với cải cách chính sách tiền lương. Bởi khung cải cách tiền lương dự kiến thấp nhất so với mức lương đang hiện hành tăng khoảng 29%, mức cao nhất khoảng trên 40%. Nếu điều kiện đất nước năm 2023 có sự phát triển kinh tế - xã hội tốt và năm 2024 tăng trưởng kinh tế vĩ mô ổn định, bền vững, không bị tác động bởi cách yếu tố khách quan như năm 2020, 2021, 2022 thì có thể triển khai được chính sách cải cách tiền lương.

Về tình trạng công chức, viên chức nghỉ việc, tính từ thời điểm từ 1/1/2020 đến 30/6/2022 theo thống kê của 63 tỉnh, thành, các bộ, ngành cho thấy số công chức, viên chức nghỉ việc, thôi việc là 39.552 người, chiếm tỷ lệ 1,94%. Trong đó chủ yếu là viên chức chiếm tỉ lệ đa số (hơn 35.000 người), còn lại số công chức khoảng hơn 4.000 người.

Tính theo lĩnh vực, số công chức, viên chức nghỉ việc chủ yếu rơi vào 2 ngành giáo dục và y tế. Ngành giáo dục trong 2,5 năm qua có 16.427 người xin thôi việc, chiếm 41,53%, trong đó trình độ đại học trở lên chiếm 49%, độ tuổi dưới 40 chiếm 60%. Với y tế trong 2,5 năm qua có 12.198 người xin thôi việc, chiếm tỉ lệ trong tổng số viên chức là 30,84%. Trong đó trình độ đại học trở lên là 56,27%, độ tuổi dưới 40 là 74,72%.

Số liệu báo cáo là 2,5 năm nhưng thực tế số lượng công chức, viên chức nghỉ việc nhiều rơi vào 6 tháng cuối năm 2021 và đặc biệt 6 tháng đầu năm 2022. Tình trạng nghỉ việc chủ yếu xảy ra ở các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển, đặc biệt các nơi có khu công nghiệp, chế xuất lớn như TP.Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Hà Nội, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Cần Thơ. Còn các vùng Tây Bắc, Tây Nguyên số lượng ít, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho hay.

Nêu giải pháp cho vấn đề này, Bộ trưởng nhấn mạnh việc tập trung nâng cao đời sống của cán bộ, công chức, viên chức, trong đó điều chỉnh tăng lương cơ sở chính là một cách để giảm bớt khó khăn cho người lao động. Đồng thời, về lâu dài phải xem xét lại tổng thể, công tâm, khách quan công tác tuyển dụng, sử dụng, quản lý công chức, viên chức. Từ đó thay đổi toàn diện việc quản lý, sử dụng, đặc biệt là tuyển dụng công chức, viên chức, nhất là đội ngũ đang thực hiện nhiệm vụ công ích trong bối cảnh cơ chế thị trường. Thêm vào đó, cần xây dựng môi trường làm việc văn hóa, thân thiện để người lao động yên tâm làm việc…

Thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức vẫn ở mức thấp

Trước đó, trao đổi bên lề về vấn đề công chức, viên chức nghỉ việc, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP.Hồ Chí Minh) cho rằng nguyên nhân cơ bản, sâu xa là do thu nhập và chính sách về bảo đảm cuộc sống cho cán bộ, công chức, viên chức hiện nay không tương xứng. Mặc dù Nhà nước đã có những nỗ lực tìm thêm giải pháp để tăng thu nhập cho cán bộ, công chức, viên chức song thu nhập của họ vẫn ở mức thấp. Vì vậy, tình trạng chuyển từ công sang tư là khó tránh khỏi.

“Mặc dù trong nhiều triệu cán bộ, công chức có thể có một bộ phận nào đó đối với họ, tiền lương không có ý nghĩa nhưng tuyệt đại đa số cán bộ, công chức vẫn đang sống nhờ vào thu nhập chính thức của mình và họ cũng có nguyện vọng chi trả được cho cuộc sống từ thu nhập chính thức của mình”- đại biểu nói.

Cùng với đó, đại biểu cũng cho rằng, thời gian vừa qua, Đảng và Nhà nước đã và đang tăng cường chống tham nhũng, chống tiêu cực. Nhiều trường hợp cán bộ, công chức, viên chức đã bị xử lý do mắc phải sai phạm, sai sót trong quá trình công tác... Có thể thấy, họ đang chịu trách nhiệm rất lớn nhưng mức thù lao được nhận lại chưa phù hợp với trách nhiệm đó. Vì vậy, nhiều người đã lựa chọn biện pháp là xin nghỉ việc.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa

Về ý nghĩa của việc điều chỉnh tiền lương cơ sở từ năm 2023, đại biểu Trương Trọng Nghĩa đánh giá tăng lương là giải pháp quan trọng, cần làm ngay để cải thiện đời sống cán bộ, công chức, viên chức. Tuy vậy, tăng lương cơ sở cũng chưa đủ để đạt được mục đích cán bộ, công chức, viên chức có thể sống được từ thu nhập chính thức của mình, toàn tâm, toàn ý lo cho công việc.

Để giải quyết bài toán này, đại biểu cho rằng cả hệ thống chính trị, Quốc hội và Chính phủ cần phải tính toán thêm, tìm kiếm các giải pháp để tăng thu nhập cho cán bộ, công chức, viên chức. Nếu để tình trạng cán bộ, công chức, viên chức không thể sống đủ bằng thu nhập, tiền lương chính thức của mình kéo dài, sẽ có nhiều hệ lụy ảnh hưởng tới chất lượng, hiệu quả công việc. Đây cũng là một nguyên nhân phát sinh ra tiêu cực, thậm chí tham nhũng.

Nhiều nước có tỷ lệ công chức, viên chức nghỉ việc cao

Tại phiên họp tổ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng cho biết trên thế giới tình trạng công chức nghỉ việc, chuyển sang khu vực tư cũng rất phổ biến. Đơn cử như ở Pháp thì tỷ lệ công chức nghỉ việc tới khoảng hơn 9%. "Hay như Singapore là một đất nước có nền công vụ rất tốt, nhưng tỷ lệ công chức, viên chức nghỉ việc cũng chiếm khoảng hơn 9%. Tại Hoa Kỳ hay các nước trong khối ASEAN, số lượng công chức, viên chức ở khu vực công nghỉ việc để chuyển sang khu vực tư cũng rất lớn", Bộ trưởng nêu ví dụ và nhận xét điều đó cho thấy xu thế chung để đảm bảo cân bằng trong thị trường lao động do cơ chế thị trường chi phối, chính vì vậy đã tạo ra sự cạnh tranh rất lành mạnh giữa khu vực công và khu vực tư.

Hoàng Yến