Tăng trưởng kinh tế nửa cuối năm: Nhiều tín hiệu triển vọng

PGS-TS. Lê Hoàng Anh - đại diện nhóm nghiên cứu cho biết, dự báo được xây dựng từ mô hình số học, kinh tế lượng, học máy, kết hợp cơ sở dữ liệu vĩ mô - vi mô. Dẫn số liệu của Tổng cục Thống kê, ông nhấn mạnh tăng trưởng quý II đạt 7,96%, trong khi xu hướng "quý sau cao hơn quý trước" cho thấy GDP quý III và IV có khả năng vượt mốc 8%.

Tuy vậy, nhóm nghiên cứu cũng cảnh báo các bất ổn địa chính trị và diễn biến tâm lý thị trường vẫn là lực cản. Trong bối cảnh này, bốn nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị, gồm Nghị quyết 57, 59, 66 và 68 được đánh giá là "đòn bẩy chiến lược", tạo nền tảng cải cách và hỗ trợ tăng trưởng.

PGS-TS. Lê Hoàng Anh - đại diện nhóm nghiên cứu chia sẻ tại sự kiện. Ảnh: HUB

Về động lực kinh tế, đầu tư công được xem là "mũi nhọn", với 65% vốn đầu tư còn lại trong năm dự kiến giải ngân, tạo hiệu ứng lan tỏa tới các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ. Đầu tư tư nhân cũng được dự báo tăng mạnh, nhờ môi trường kinh doanh cải thiện và loạt chính sách tín dụng - thuế thuận lợi. Bên cạnh đó, FDI vẫn duy trì ổn định, tận dụng lợi thế địa chính trị và độ mở cao từ các FTA.

Xu hướng chuyển dịch đầu tư vào công nghệ cao, năng lượng tái tạo và số hóa cũng được đánh giá sẽ kích thích nguồn vốn tư nhân đổ mạnh vào nền kinh tế. Về chính sách tiền tệ, tín dụng được kỳ vọng tăng trưởng 16% trong năm, trong khi áp lực lạm phát được đánh giá "không quá lo ngại", khả năng kiểm soát CPI dưới 4% là khả thi.

Tuy nhiên, thách thức không nhỏ vẫn hiện diện. TS. Nguyễn Xuân Thành (Đại học Fulbright Việt Nam) cho rằng xuất khẩu 6 tháng đầu tăng do doanh nghiệp tranh thủ thời điểm trước khi các mức thuế đối ứng từ Mỹ có hiệu lực. Do đó, nhu cầu từ thị trường Mỹ nửa cuối năm dự kiến giảm tốc, trong khi Trung Quốc và ASEAN cũng cạnh tranh gay gắt.

TS. Nguyễn Xuân Thành (Đại học Fulbright Việt Nam) tính toán, muốn đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8,3-8,5%, xuất khẩu phải tăng 17%. Ảnh: HUB

Tính toán của ông Thành cho thấy nếu muốn đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8,3-8,5%, xuất khẩu phải tăng 17% trong năm, đây là mục tiêu "đầy thử thách" trong bối cảnh rủi ro thuế quan và bất ổn thương mại toàn cầu.

Ở khía cạnh sản xuất, chỉ số PMI nhiều tháng qua dưới 50 cho thấy doanh nghiệp vẫn thu hẹp. TS. Trần Anh Tuấn - Chủ tịch HĐTV Công ty Phát triển Công nghiệp Tân Thuận cho biết, đơn hàng xuất khẩu hiện chủ yếu dựa vào các hợp đồng cũ, trong khi đơn hàng mới giảm. Điện năng tiêu thụ 6 tháng đầu năm cũng chỉ tăng khoảng 4%, phản ánh sức khỏe nền kinh tế chưa phục hồi vững.

Tiêu dùng nội địa cũng chưa bật tăng như kỳ vọng. TS. Tuấn cho biết, tổng mức bán lẻ hàng hóa - dịch vụ 6 tháng chỉ tăng 9,3%, thấp hơn mức cần thiết để hỗ trợ tăng trưởng ổn định. "Tiêu dùng tăng trưởng 10-12% như trước Covid-19 mới đảm bảo lực đẩy dài hạn", ông nhận định.

Một vấn đề khác là số lượng doanh nghiệp mới và quay trở lại hoạt động hiện gần tương đương với số rút lui. TS. Nguyễn Xuân Thành cho rằng đầu tư tư nhân hiện vẫn tăng yếu hơn FDI và vốn đầu tư công - phản ánh mức độ lan tỏa chính sách chưa như kỳ vọng.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng, nhóm nghiên cứu HUB đề xuất cải cách mạnh thủ tục hành chính, thúc đẩy số hóa và đổi mới công nghệ để nâng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nội. TS. Trần Anh Tuấn khuyến nghị cụ thể hóa các nghị quyết đã ban hành, đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện bộ máy chính quyền cấp tỉnh, huyện sau sáp nhập.

TS. Mạc Quốc Anh - Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội đề xuất rút gọn 50% thủ tục hành chính (cao hơn mức cam kết 30% của Chính phủ), đồng thời kiến nghị phát động trở lại chương trình "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", tạo liên kết cụm doanh nghiệp để chia sẻ nguồn lực và phát triển ngành chủ lực.

Trong lĩnh vực xuất khẩu, GS-TS. Trần Thọ Đạt khuyến nghị đa dạng hóa thị trường để tránh rủi ro chính sách. Ông Nguyễn Xuân Thành gợi ý tăng cường khai thác các thị trường tiềm năng như EU, Hàn Quốc và Nhật Bản.

Riêng chính sách tiền tệ, nhóm nghiên cứu HUB đánh giá dư địa điều hành lãi suất hiện không còn nhiều do mặt bằng đã thấp. Biến động tỷ giá cũng là điểm cần theo dõi sát. Trong nửa đầu năm, tiền đồng (VND) đã mất giá 2% so với USD, giảm tới 14% nếu so với rổ tiền tệ toàn cầu, cao hơn mức mất giá của USD (11%). "Ổn định tỉ giá là một trong những ưu tiên quan trọng từ nay đến cuối năm", nhóm chuyên gia nhấn mạnh.

Thiên Bình