Tạo cơ hội công bằng và thực hành GRP: Doanh nghiệp tự mở cánh cửa bước vào các chuỗi cung ứng lớn

Doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ chiếm 24%, đóng vai trò ngày càng quan trọng trong các lĩnh vực nông nghiệp, tiêu dùng, dịch vụ và đổi mới sáng tạo.

Ngày 25/11, Hội đồng Doanh nhân nữ Việt Nam thuộc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Cơ quan Liên Hợp Quốc về Bình đẳng giới và Trao quyền cho Phụ nữ (UN Women) tổ chức hội thảo “Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp: Từ thúc đẩy bình đẳng giới đến thực hành mua sắm có trách nhiệm giới”.

VAI TRÒ NGÀY CÀNG QUAN TRỌNG NHƯNG VƯỚNG NHIỀU RÀO CẢN

Hoạt động nằm trong khuôn khổ Dự án “Tăng cường năng lực kinh tế cho phụ nữ thông qua hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường” (We Rise Together giai đoạn 2) do chính phủ Australia tài trợ thông qua Quan hệ Đối tác Mekong-Australia và do UN Women thực hiện.

Phát biểu khai mạc, bà Mai Thị Diệu Huyền, Phó Chủ tịch phụ trách Hội đồng Doanh nhân nữ Việt Nam (VCCI), cho rằng trong gần 40 năm đổi mới, khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam đã trở thành động lực tăng trưởng quan trọng, đóng góp khoảng 45% GDP, 33% ngân sách nhà nước, và chiếm 97% tổng số doanh nghiệp. Trong bức tranh ấy, doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ chiếm 24%, đóng vai trò ngày càng quan trọng trong các lĩnh vực nông nghiệp, tiêu dùng, dịch vụ và đổi mới sáng tạo.

Tuy nhiên, phần lớn khu vực doanh nghiệp này vẫn gặp những rào cản như quy mô nhỏ, khó tiếp cận tài chính, hạn chế liên kết thị trường và ít cơ hội tham gia chuỗi cung ứng lớn.

Bà Alice Hawkins, Thư ký Thứ hai, Đại sứ quán Australia tại Thái Lan, cũng cho rằng phụ nữ phải đối mặt với những thách thức riêng biệt đối với sự tăng trưởng. Đôi khi là vấn đề năng lực, đôi khi là thiếu khả năng tiếp cận các mạng lưới doanh nghiệp toàn diện, các dịch vụ phát triển kinh doanh, các sản phẩm tài chính và thị trường.

Theo bà Nguyễn Thị Bích Thủy, Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh, Cục Phát triển Doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính), tính đến tháng 10/2025, Việt Nam có hơn 1 triệu doanh nghiệp hoạt động, trong đó có hơn 20% doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ và hơn 50% doanh nghiệp có sự tham gia của nữ giới trong cơ cấu chủ sở hữu.

Số lượng doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ trong những năm qua liên tục tăng, với tốc độ tăng ít nhất 2%/năm, cao hơn so với tốc độ tăng trung bình của khu vực doanh nghiệp. Việt Nam cũng là một trong số các thị trường có đội ngũ doanh nhân nữ phát triển, mạng lưới doanh nghiệp nữ hoạt động hiệu quả nhất trong khu vực ASEAN.

Bà Thủy cũng đồng tình rằng doanh nghiệp nữ làm chủ đang đối diện với 4 rào cản chính: hạn chế về quy mô, mạng lưới kết nối; rào cản trong việc tiếp cận tài chính; hạn chế về kỹ năng quản trị, đổi mới sáng tạo; gánh nặng vai trò xã hội và định kiến giới.

ĐÒN BẨY TỪ WEPS VÀ GRP

Trong bối cảnh đó, Bộ nguyên tắc Trao quyền cho Phụ nữ (WEPs) và Mua sắm có trách nhiệm giới (GRP) thuộc sáng kiến của UN Women đang trở thành xu hướng toàn cầu, giúp doanh nghiệp nâng cao tính cạnh tranh bền vững, mở rộng thị trường, thu hút nhà đầu tư có trách nhiệm, đồng thời tạo tác động xã hội tích cực. WEPs và GRP giống như “kim chỉ nam” giúp doanh nghiệp vượt qua rào cản và nâng cao năng lực cạnh tranh bền vững.

WEPs cung cấp một lộ trình nhất quán, giúp doanh nghiệp lồng ghép bình đẳng giới vào vai trò lãnh đạo, môi trường làm việc, thị trường và cộng đồng. Trong khi đó, GRP bổ sung bằng cách định hướng sức mua của cả khu vực công và tư nhân, mở rộng cơ hội cho các doanh nghiệp có hiệu suất hoạt động toàn diện.

Bà Mai Thị Diệu Huyền nhấn mạnh: “Đẩy mạnh bình đẳng giới là điều kiện thiết yếu để doanh nghiệp nâng chuẩn cạnh tranh trong giai đoạn mới. Khi doanh nghiệp tạo cơ hội công bằng và thực hành GRP, họ đang tự mở cánh cửa bước vào các chuỗi cung ứng lớn, chuyên nghiệp và bền vững hơn”.

Việc áp dụng WEPs và GRP càng trở nên quan trọng khi người mua, nhà đầu tư toàn cầu và các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) thế hệ mới đều yêu cầu các doanh nghiệp tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn về tính minh bạch, bao trùm, bền vững (nguyên tắc ESG).

Bà Caroline T. Nyamayemombe chia sẻ câu chuyện thành công rực rõ của Tập đoàn Imex Pan Pacific (IPPG) khi kết hợp WEPs và GRP. Sau khi ký cam kết thực hiện WEP từ năm 2022 , IPPG đã triển khai nhiều hành động quyết đoán, đặc biệt trong chính sách mua sắm có trách nhiệm giới: Dành ít nhất 30% cho các doanh nghiệp do phụ nữ sở hữu hoặc lãnh đạo; lập bản đồ và đào tạo các doanh nghiệp do phụ nữ lãnh đạo để giúp họ đạt các tiêu chuẩn cần thiết cho quan hệ đối tác; đảm bảo quá trình đấu thầu và mua sắm diễn ra minh bạch, bình đẳng.

Kết quả thực sự ấn tượng khi năm 2024, 30% các nhà cung cấp mới của IPPG là các doanh nghiệp do phụ nữ lãnh đạo. Tính đến thời điểm hiện tại năm 2025, con số này đã tăng lên 60% tổng số nhà cung cấp là các doanh nghiệp do phụ nữ sở hữu.

Bà Caroline T. Nyamayemombe, cho rằng câu chuyện thành công này của IPPG có thể được nhân rộng tại Việt Nam. Việt Nam có thể đưa các doanh nghiệp do phụ nữ sở hữu vào trung tâm sự vươn lên, trở thành một trong những nền kinh tế hàng đầu thế giới.

Đại diện VCCI, bà Mai Thị Diệu Huyền cũng khẳng định cam kết hỗ trợ doanh nghiệp nữ tiếp cận tri thức, công cụ và thị trường mới, để mỗi doanh nghiệp rời sự kiện với "năng lượng mới, tư duy mới và các mối liên kết giá trị".

Bà Alice Hawkins nhấn mạnh tới tầm quan trọng của việc trao quyền cho phụ nữ, bởi sự tham gia chính trị và kinh tế lớn hơn của phụ nữ sẽ làm cho xã hội thịnh vượng và hòa bình hơn. Nếu chúng ta thu hẹp khoảng cách giới trong tham gia kinh tế trên toàn thế giới, chúng ta sẽ thêm ít nhất 12 nghìn tỷ đô la Mỹ mỗi năm vào GDP toàn cầu.

Song Hà