Thái Lan vượt qua năm thử lửa 2025, mở ra hành trình tìm lại nhịp ổn định

Từ sự cố rò rỉ thông tin đến cuộc tổng tuyển cử sớm

Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn nhiều biến động của chính trường Thái Lan, khi bộ máy chính phủ liên tiếp trải qua những thay đổi quan trọng. Từ sự cố rò rỉ thông tin điện đàm đến quyết định giải tán Hạ viện, chuỗi sự kiện này phản ánh những thách thức trong quản trị quốc gia và nỗ lực tìm kiếm sự ổn định thông qua tiến trình dân chủ.

Tháng 6/2025, nội dung cuộc trao đổi giữa Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra và Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen bị rò rỉ, liên quan đến vấn đề biên giới. Diễn biến này đã gây ra nhiều tranh luận trong dư luận và chính trường. Đến tháng 8/2025, Tòa án Hiến pháp ra phán quyết bãi nhiệm bà Paetongtarn, dẫn đến sự thay đổi trong liên minh cầm quyền.

Ông Anutin Charnvirakul được bổ nhiệm làm Thủ tướng Thái Lan vào ngày 7/9/2025. Ảnh: Reuters

Sau quyết định bãi nhiệm, ông Phumtham Wechayachai đảm nhận vai trò Quyền Thủ tướng. Trong thời gian này, chính phủ tạm thời phải đối diện với cả thách thức nội bộ lẫn tình hình căng thẳng tại khu vực biên giới Thái Lan – Campuchia, khiến việc hoạch định chính sách dài hạn gặp nhiều khó khăn.

Đầu tháng 9/2025, đảng Tự hào Thái (Bhumjaithai) và đảng Nhân dân (People’s Party) đạt được thỏa thuận hợp tác, qua đó ông Anutin Charnvirakul trở thành Thủ tướng. Đây được xem là một bước đi nhằm ổn định tình hình trước mắt. Tuy nhiên, sự hợp tác này nhanh chóng bộc lộ hạn chế khi những khác biệt về định hướng cải cách dẫn đến bất đồng và quy trình bỏ phiếu bất tín nhiệm được khởi động.

Trước sức ép chính trị, Thủ tướng Anutin tuyên bố giải tán Hạ viện, mở đường cho cuộc tổng tuyển cử sớm và trưng cầu ý dân về sửa đổi Hiến pháp, dự kiến diễn ra ngày 8/2/2026. Động thái này được kỳ vọng sẽ tạo cơ hội để người dân trực tiếp tham gia vào tiến trình cải cách, qua đó hình thành một chính phủ có nền tảng ổn định và minh bạch hơn trong tương lai.

Xung đột biên giới và vai trò của ASEAN trong năm 2025

Trong năm 2025, tình hình biên giới Thái Lan – Campuchia trở thành một trong những diễn biến đáng chú ý. Từ tháng 5, căng thẳng bắt đầu xuất hiện với các vụ đụng độ tại khu vực biên giới, và đến tháng 7 đã leo thang thành xung đột vũ trang tại nhiều điểm nóng. Tháng 10, bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47, hai bên ký Tuyên bố chung về lộ trình hòa bình, tạo ra một giai đoạn ngừng bắn ngắn. Tuy nhiên, đến đầu tháng 12, xung đột tái bùng phát với mức độ nghiêm trọng hơn.

Lực lượng chức năng Thái Lan hỗ trợ người dân sơ tán tại khu vực biên giới giáp Campuchia. Nguồn: Văn phòng Thủ tướng Thái Lan

Những diễn biến này đã tác động lớn đến đời sống kinh tế – xã hội tại các khu vực biên giới Thái Lan, với hàng trăm nghìn người phải sơ tán, nhiều trường học tạm ngừng hoạt động và thương mại biên mậu bị gián đoạn. Ở cấp độ khu vực, xung đột gây ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và tiến trình liên kết kinh tế ASEAN, đặt ra thách thức đối với mục tiêu xây dựng cộng đồng “chia sẻ tương lai chung” vào năm 2045.

Trước tình hình đó, ASEAN đã thể hiện vai trò trung tâm trong việc thúc đẩy đối thoại và kiến tạo hòa bình. Cuộc họp đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tại Malaysia ngày 22/12 đã tạo cơ hội để Thái Lan và Campuchia nối lại trao đổi song phương, trước mắt thông qua cơ chế Ủy ban biên giới chung (GBC). Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm duy trì kênh đối thoại và giảm thiểu nguy cơ leo thang căng thẳng.

Trận lũ lụt lịch sử và yêu cầu tăng cường năng lực ứng phó thiên tai

Song song với thách thức an ninh, những tháng cuối năm 2025, miền Nam Thái Lan phải đối mặt với một trận lũ lụt nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ, ảnh hưởng tới khoảng 3 triệu người dân và khiến hơn 160 người thiệt mạng. Tại huyện Hat Yai – khu vực được tuyên bố là vùng thảm họa quốc gia – lượng mưa kỷ lục 335mm trong ngày 21/11 đã được ghi nhận, mức cao nhất trong một ngày trong khoảng 300 năm qua theo đánh giá của các chuyên gia.

Tỉnh Songkhla (miền Nam Thái Lan) bị thiệt hại nặng nề trong đợt lũ lụt. Ảnh: Reuters

Thảm họa này không chỉ gây tổn thất nặng nề về người và tài sản mà còn làm gián đoạn đời sống kinh tế – xã hội tại khu vực. Tuy nhiên, chính biến cố này đã thúc đẩy chính phủ Thái Lan lần đầu tiên triển khai các biện pháp cứu trợ và giảm nhẹ tác động thiên tai ở quy mô chưa từng có tiền lệ, bao gồm trợ cấp 9.000 Baht (khoảng 280 USD) cho mỗi hộ gia đình bị ảnh hưởng và hỗ trợ 50% tiền lương cơ bản cho người mất việc làm trong thời gian tối đa 6 tháng.

Đồng thời, chính phủ cũng thành lập một ủy ban chuyên trách để nghiên cứu và tổng kết kinh nghiệm từ trận lũ lụt lịch sử này cũng như các đợt thiên tai trước đó, với mục tiêu xây dựng cơ chế phòng ngừa hiệu quả hơn và hạn chế tối đa nguy cơ tái diễn thảm họa tương tự trong tương lai.

Triển vọng tích cực cho năm 2026

Năm 2025 là một năm nhiều biến động và thử thách đối với Thái Lan. Tuy nhiên, nhìn lại một cách toàn diện, những sự cố và cú sốc trong năm qua không chỉ để lại khó khăn mà còn trở thành động lực thúc đẩy cải cách, giúp đất nước hướng tới mục tiêu phát triển ổn định và bền vững hơn trong thời gian tới.

Ở bình diện khu vực, các nỗ lực của ASEAN cùng với tín hiệu tích cực từ Thái Lan và Campuchia trong việc nối lại đối thoại và đàm phán song phương đã tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc an ninh khu vực. Thực tiễn xử lý căng thẳng biên giới giữa hai nước cho thấy ASEAN vẫn là nhân tố then chốt trong việc xây dựng và củng cố lòng tin giữa các quốc gia thành viên, đồng thời kiến tạo nền tảng hòa bình cho khu vực.

Những kết quả này mở ra triển vọng tích cực hơn cho Đông Nam Á nói chung và Thái Lan nói riêng trong năm 2026, với kỳ vọng về một môi trường ổn định hơn để thúc đẩy hợp tác, phát triển và hội nhập khu vực trong các năm tiếp theo.

PV/VOV-Bangkok