'Thắng không kiêu, bại không nản'

Trong thể thao, thắng thua là điều tất yếu. Trên sân bóng đá, sân cầu lông, bóng bàn hay bàn cờ tướng, ai cũng mong mình là người chiến thắng. Nhưng giá trị cao nhất không nằm ở kết quả, mà ở cách con người ứng xử sau chiến thắng và cả khi thất bại. Bởi lẽ, “thắng không kiêu, bại không nản” mới là chiến thắng thật sự - chiến thắng chính mình. Thực tế, không hiếm khi chúng ta bắt gặp những hình ảnh kém đẹp: Một số bạn trẻ sau khi giành chiến thắng đã ăn mừng quá khích, hò hét, khoe khoang trên mạng xã hội, thậm chí buông lời mỉa mai đối thủ. Khi niềm vui biến thành sự kiêu ngạo, chiến thắng ấy đâu còn giữ được ý nghĩa trong sáng và tinh thần cao đẹp vốn có của thể thao.

Ngược lại, cũng có những tấm gương khiến ta cảm phục. Trong học tập, có bạn từng vấp ngã ở các kỳ thi nhưng không buông xuôi, trái lại coi đó là động lực để tiếp tục rèn luyện. Họ kiên trì học hỏi, lặng lẽ tiến lên và cuối cùng gặt hái thành quả. Với họ, thất bại không phải dấu chấm hết. Cũng không ít bạn trẻ từng đoạt giải cao, thay vì tự mãn, lại càng khiêm tốn, tiếp tục nỗ lực để vươn xa hơn. Họ đã cho chúng ta thấy một chân lý: Biết đứng dậy sau thất bại và giữ sự tỉnh táo cả khi thành công mới bản lĩnh thật sự. Trong môi trường lao động, tinh thần ấy càng rõ nét. Nhiều bạn trẻ khi mới vào các khu công nghiệp còn bỡ ngỡ, mắc lỗi, thậm chí có người muốn bỏ cuộc. Nhưng đa số đã chọn cách “bại không nản”: Kiên trì học hỏi, rèn nghề từng chút. Nhờ vậy, từ công nhân phổ thông, nhiều bạn đã trở thành tổ trưởng, kỹ thuật viên, thậm chí khởi nghiệp thành công.

Tinh thần “thắng không kiêu, bại không nản” cũng là cốt cách người quan họ. Trong những hội làng, khi “liền anh, liền chị” đối đáp, không hề có sự hơn-thua gay gắt, mà chỉ có nụ cười hồn hậu, sự trân trọng dành cho tài năng và tình người. Cách ứng xử ấy chính là bài học sâu sắc cho lớp trẻ hôm nay: Khiêm tốn trong thành công, bản lĩnh trước thất bại mới là thước đo giá trị con người. Xã hội hiện đại, nhất là môi trường mạng, dễ khiến nhiều bạn trẻ rơi vào cực đoan. Thắng thì khoe khoang quá mức, thua lại buông bỏ tiêu cực. Nhưng cái đẹp thật sự nằm ở sự khiêm cung, biết chia sẻ niềm vui vừa phải và quan trọng là biết rút kinh nghiệm từ cả thắng lẫn bại. Thắng - kiêu ngạo, bại - bi quan, đó mới là điều đáng sợ nhất. Giữ cho bản thân “thắng không kiêu, bại không nản” chính là bí quyết để đứng vững trước những thử thách cuộc đời.

Nguyễn Nhật