Thanh Hóa quyết liệt phòng, chống khai thác IUU trên tuyến biển

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an và Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa về tăng cường phòng, chống khai thác IUU (khai thác thủy sản bất hợp pháp), thời gian qua Công an xã Tiên Trang đã chủ động triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm gắn với bảo đảm an ninh, trật tự ở địa bàn ven biển.

Thượng tá Trần Văn Hà, Trưởng Công an xã Tiên Trang cho biết: Đơn vị đã phối hợp các cơ quan chức năng rà soát toàn bộ phương tiện khai thác thủy sản trên địa bàn. Kết quả thống kê cho thấy xã hiện có 531 phương tiện, gồm 354 tàu cá và 177 bè mảng. Trong số này có 253 tàu có chiều dài từ 15 mét trở lên, 83 tàu dài từ 12 đến dưới 15 mét và 18 tàu dưới 12 mét. Có 350 tàu đủ điều kiện hoạt động, còn 4 tàu không đủ điều kiện do hết hạn các thủ tục hành chính.

Cùng với quản lý phương tiện, Công an xã Tiên Trang xác định công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của ngư dân là yếu tố then chốt. Đơn vị đã chủ động tham mưu cho chính quyền phối hợp các lực lượng tổ chức tuyên truyền sâu rộng về pháp luật khai thác thủy sản, quy định chống khai thác IUU, tác hại của khai thác bất hợp pháp cũng như những yêu cầu của thị trường quốc tế đối với thủy sản Việt Nam. Hàng trăm lượt chủ tàu, thuyền trưởng, máy trưởng được phổ biến quy định về không khai thác trong vùng cấm, không sử dụng ngư cụ bị cấm và tuyệt đối không vi phạm vùng biển nước ngoài.

Song song với đó, lực lượng Công an xã tăng cường hướng dẫn ngư dân ứng dụng công nghệ số trong nghề cá. Các nội dung tập trung vào quản lý tàu cá, sử dụng thiết bị giám sát hành trình, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, bảo đảm các tiêu chuẩn theo yêu cầu quốc tế. Việc hỗ trợ ngư dân tiếp cận công nghệ đã giúp hạn chế việc vi phạm, tạo nền tảng phát triển nghề cá theo hướng hiện đại và bền vững.

Một trong những nhiệm vụ quan trọng là kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm liên quan thiết bị giám sát hành trình. Theo số liệu từ cơ quan chức năng, trên địa bàn xã Tiên Trang có 157 phương tiện bị mất kết nối. Công an xã đã phối hợp xử lý 96 trường hợp, trong đó có 8 vụ bị xử phạt hành chính, 88 trường hợp lập biên bản nhắc nhở. Việc kiên quyết xử lý đã thay đổi rõ rệt nhận thức của ngư dân, hạn chế tình trạng cố ý tắt thiết bị giám sát hành trình khi khai thác trên biển.

Mặc dù đạt nhiều kết quả, công tác phòng, chống IUU tại Tiên Trang vẫn còn không ít khó khăn. Nhiều thiết bị giám sát sau thời gian dài sử dụng đã xuống cấp; việc bảo hành, sửa chữa chậm. Một số chủ tàu chưa chấp hành nghiêm Luật Thủy sản. Cơ sở hạ tầng phục vụ neo đậu tránh trú bão chưa đồng bộ, phương tiện kiểm tra trên biển còn hạn chế.

Từ thực tiễn đó, Công an xã Tiên Trang đã kiến nghị các cấp tiếp tục có cơ chế hỗ trợ ngư dân trong việc lắp đặt, sửa chữa thiết bị giám sát hành trình; đồng thời tăng cường phối hợp giữa Biên phòng, Kiểm ngư và các lực lượng chức năng để xử lý nghiêm vi phạm. Với tinh thần chủ động, quyết tâm cao, Công an xã Tiên Trang đang nỗ lực đóng góp vào mục tiêu chung: ngăn chặn khai thác IUU, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và giữ vững an ninh, trật tự địa bàn biển.

Là xã ven biển có hoạt động nghề cá phát triển mạnh, Vạn Lộc có đội tàu khai thác đông đảo, chủ yếu là tàu công suất lớn chuyên vươn khơi xa. Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác phòng, chống khai thác IUU, Công an xã Vạn Lộc đã huy động tối đa lực lượng, rà soát toàn diện đội tàu cá và nhân lực tham gia khai thác thủy sản trên địa bàn.

Công an xã Vạn Lộc kiểm tra các tàu mất kết nối giám sát hành trình đang trong giai đoạn xử lý cấm đi khai thác.

Thượng tá Nguyễn Trung Anh, Trưởng Công an xã Vạn Lộc, cho biết: Đơn vị đã chủ động rà soát toàn bộ 401 tàu cá của xã. Trong đó có 385 tàu đủ điều kiện hoạt động theo quy định, 16 tàu vi phạm hoặc không đủ điều kiện do hết hạn đăng kiểm, hết hạn giấy phép, mất kết nối thiết bị giám sát hành trình, tự ý cải hoán hoặc hoạt động sai vùng. Bên cạnh kiểm tra phương tiện, Công an xã Vạn Lộc đã hoàn thành việc thu thập dữ liệu nhân sự phục vụ quản lý tàu cá. Cụ thể, xã có 358 chủ tàu, 319 thuyền trưởng, 249 máy trưởng và 1.134 thuyền viên. Đây là cơ sở quan trọng để lực lượng chức năng truy xuất, kiểm soát thông tin liên quan đến hoạt động khai thác thủy sản.

Đáng chú ý, trong quá trình xác minh 49 vụ mất kết nối thiết bị giám sát hành trình, Công an xã đã phát hiện 2 tàu liên quan việc hoán đổi giấy tờ và tàu để qua mặt cơ quan chức năng. Các trường hợp này đã được báo cáo và xử lý kịp thời theo đúng quy định pháp luật, tạo tính răn đe mạnh mẽ. Công tác tuyên truyền tại Vạn Lộc cũng được triển khai quyết liệt. Lực lượng Công an xã thường xuyên phối hợp tổ chức các buổi tuyên truyền trực tiếp, hướng dẫn ngư dân đăng ký, đăng kiểm, bổ sung giấy phép, duy trì hoạt động thiết bị giám sát hành trình 24 giờ khi ra khơi.

Những hoạt động này góp phần nâng cao nhận thức pháp luật, giúp ngư dân hiểu rõ trách nhiệm và nghĩa vụ khi tham gia khai thác. Nhờ những biện pháp quyết liệt và đồng bộ, tình trạng mất kết nối thiết bị giám sát hành trình đã giảm rõ rệt. Ngư dân Vạn Lộc ngày càng chủ động chấp hành pháp luật, hạn chế tối đa vi phạm IUU.

Không chỉ riêng Tiên Trang và Vạn Lộc, các địa phương ven biển trong toàn tỉnh đang triển khai đồng bộ nhiều biện pháp để phòng, chống khai thác IUU. Tại các cửa Lạch Hới, Lạch Bạng, Lạch Trường, lực lượng Biên phòng phối hợp Kiểm ngư, Công an và chính quyền địa phương túc trực 24/24h, kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện ra vào. Tàu không đủ điều kiện bị yêu cầu tập kết tại khu neo đậu và gắn biển cảnh báo, buộc chủ tàu tháo dỡ ngư lưới cụ để tránh tái phạm.

Trên biển, các đoàn tuần tra liên ngành thường xuyên kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm, đặc biệt là hành vi cố ý tắt thiết bị giám sát, khai thác sai vùng hoặc sử dụng ngư cụ cấm. Lực lượng chức năng cũng tích cực hỗ trợ ngư dân cập nhật dữ liệu tàu cá vào VnFishbase và hệ thống trực tuyến để quản lý, theo dõi minh bạch.

Từ đầu năm đến ngày 10 tháng 11 năm 2025, toàn tỉnh Thanh Hóa đã xử phạt 241 trường hợp vi phạm IUU với số tiền trên 3,3 tỷ đồng. Riêng lĩnh vực giám sát hành trình có 53 trường hợp vi phạm, số tiền xử phạt hơn 1,6 tỷ đồng; trong đó 32 trường hợp cố ý làm mất kết nối thiết bị giám sát. Tỉnh Thanh Hóa hiện có 6.242 tàu cá, trong đó 1.013 tàu hoạt động vùng khơi và tất cả đều đã lắp thiết bị giám sát hành trình. 100 phần trăm tàu cá thuộc diện đăng ký đã nhập dữ liệu vào hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành.

Những kết quả đạt được cho thấy sự quyết liệt của Công an các xã ven biển và lực lượng chức năng trong việc ngăn chặn khai thác IUU, bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh trật tự và ổn định đời sống ngư dân. Công an xã Tiên Trang, Vạn Lộc cùng các lực lượng Biên phòng, Kiểm ngư đã và đang góp phần quan trọng trong nỗ lực chung của tỉnh Thanh Hóa và cả nước hướng tới gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu. Việc duy trì giám sát chặt chẽ, xử lý nghiêm vi phạm, nâng cao nhận thức ngư dân, ứng dụng công nghệ số và quản lý dữ liệu minh bạch không chỉ phục vụ mục tiêu trước mắt mà còn đặt nền tảng để xây dựng nghề cá bền vững, hiện đại và có trách nhiệm.

Trần Thắng