Thành tựu quốc phòng, an ninh sau gần 40 năm đổi mới và định hướng phát triển trong kỷ nguyên mới

Tư duy lý luận có bước phát triển vượt bậc

Nhìn lại sau gần 40 năm đổi mới, tình hình thế giới và khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp, tình hình trong nước có nhiều thay đổi, song bám sát vận động của thực tiễn, công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, phát triển lý luận của Đảng ta về quốc phòng, an ninh đến nay đã hình thành được hệ thống lý luận cơ bản làm cơ sở định hướng cho việc tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc.

Đó là tư duy lý luận về mục tiêu, nhiệm vụ, quan điểm, sức mạnh, lực lượng, tư tưởng, phương châm, nguyên tắc, phương thức bảo vệ Tổ quốc và mối quan hệ giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; về đối tác, đối tượng; về sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với lực lượng vũ trang (LLVT) và nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc; về mục tiêu, tư tưởng chỉ đạo, lực lượng, thời gian, không gian, phương thức bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa nguy; về an ninh quốc gia và bảo vệ an ninh quốc gia; về xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân; về xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với xây dựng thế trận lòng dân; về kết hợp kinh tế, văn hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh, đối ngoại; khu vực phòng thủ và phòng thủ dân sự; an ninh phi truyền thống và tác động, ảnh hưởng, giải pháp đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên lĩnh vực quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc.

Lữ đoàn 26 (Quân chủng Phòng không - Không quân) tổ chức huấn luyện bắn súng cho chiến sĩ.

Cùng với đó, lý luận về xây dựng LLVT cũng đạt được nhiều kết quả làm cơ sở định hướng cho việc xây dựng lực lượng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thời kỳ mới: Về xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại; về xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”; về xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ; về xây dựng nhân tố chính trị, tinh thần trong Quân đội; về chuẩn mực Bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ mới; về chuẩn mực đạo đức của người công an cách mạng...

Thành tựu to lớn trong thực tiễn

Tư duy lý luận mới về quốc phòng, an ninh trên đây đã thường xuyên được Đảng, Nhà nước, cả hệ thống chính trị, toàn dân, toàn quân quán triệt sâu sắc, triển khai thực hiện bằng nhiều giải pháp đồng bộ, với quyết tâm chính trị rất cao và đạt được những thành tựu to lớn. Nổi bật là:

Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, lợi ích quốc gia - dân tộc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

Chủ động nắm chắc, đánh giá, dự báo sát, đúng tình hình thế giới, khu vực, trong nước để tham mưu chiến lược với Đảng, Nhà nước các chủ trương, giải pháp bảo vệ lợi ích, an ninh quốc gia và nâng cao vị thế, uy tín của đất nước; hoàn thiện quan điểm, đường lối, chính sách bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Chủ động nắm chắc, kiểm soát được tình hình, đặc biệt trên các địa bàn xung yếu, các tuyến biên giới, vùng biển và hải đảo thuộc chủ quyền; bảo vệ vững chắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.

Chủ động phát hiện, có các phương án, đối sách ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa và kiểm soát tốt các nhân tố có thể gây bất lợi đột biến.

Chủ động đấu tranh kịp thời, hiệu quả, từng bước đẩy lùi các loại tội phạm, phòng ngừa, ứng phó, giải quyết có hiệu quả các thách thức an ninh phi truyền thống và thực hiện nghĩa vụ quốc tế.

Xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với xây dựng thế trận lòng dân ngày càng được chú trọng và đạt nhiều kết quả.

Quan tâm xây dựng LLVT nhân dân vững mạnh, trong đó tập trung xây dựng Quân đội nhân dân và Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, tổ chức bộ máy được điều chỉnh theo hướng “tinh, gọn, mạnh, hoạt động linh hoạt, hiệu lực, hiệu quả”, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, thực sự là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

Thực hiện ngày càng tốt hơn việc kết hợp có hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh và đối ngoại trong từng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh, góp phần quan trọng vào việc tự chủ vũ khí, trang bị của LLVT.

Định hướng mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp trong kỷ nguyên mới

Bước vào kỷ nguyên mới, hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song tình hình thế giới tiếp tục thay đổi nhanh chóng, phức tạp, khó đoán định. Chiến tranh quy mô lớn ít có khả năng xảy ra nhưng cạnh tranh chiến lược, xung đột cục bộ có thể diễn ra gay gắt hơn. Cục diện thế giới tiếp tục biến đổi theo xu hướng đa cực, đa trung tâm; các nước lớn vừa hợp tác, thỏa hiệp, vừa đấu tranh, kiềm chế lẫn nhau và can dự, chi phối vào nội bộ các nước khác... Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư tiếp tục phát triển mạnh mẽ, tạo ra thời cơ và đột phá trên nhiều lĩnh vực, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức. Các yếu tố an ninh phi truyền thống tiếp tục diễn biến phức tạp; xuất hiện nhiều hình thái chiến tranh mới, làm thay đổi môi trường chiến lược, tác động sâu sắc tới mọi quốc gia, dân tộc.

Trong nước, thế và lực, sức mạnh tổng hợp quốc gia, uy tín quốc tế của đất nước ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, đất nước phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, bốn nguy cơ vẫn tồn tại, có mặt diễn biến phức tạp hơn; các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị trong và ngoài nước câu kết với nhau tăng cường hoạt động “diễn biến hòa bình” với âm mưu, thủ đoạn chống phá ngày càng công khai, trực diện hơn. Nhiệm vụ xây dựng Quân đội, Công an, củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc có bổ sung, phát triển mới.

Bối cảnh tình hình đó trực tiếp tác động và đặt ra những vấn đề mới đối với quốc phòng, an ninh. Kế thừa thành tựu tư duy lý luận và thực tiễn đạt được sau gần 40 năm đổi mới, thời gian tới cần phải nhất quán mục tiêu, quan điểm chỉ đạo: Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc, kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân, chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ thành quả cách mạng, sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa; bảo vệ nền văn hóa và uy tín, vị thế quốc tế của đất nước; bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, an ninh con người, an ninh kinh tế, an ninh mạng; ngăn ngừa, đẩy lùi từ sớm các nhân tố gây mất ổn định chính trị từ bên trong; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; giữ vững và củng cố môi trường hòa bình để xây dựng, phát triển đất nước.

Đồng thời, thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp sau:

Giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý, điều hành tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với Quân đội nhân dân, Công an nhân dân và sự nghiệp quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc.

Đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội gắn với tăng cường, củng cố quốc phòng, an ninh, hiện thực hóa mục tiêu: Dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.

Xây dựng, củng cố vững chắc nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân; thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với xây dựng thế trận lòng dân; phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa nguy.

Xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, trên các vùng, miền, trên biển; xây dựng lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở vững mạnh.

Đẩy mạnh đột phá phát triển công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh, tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc trước mọi tình huống, nhất là chiến tranh công nghệ cao.

Đẩy mạnh hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, an ninh, tạo môi trường thuận lợi để bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa nguy.

Nâng cao chất lượng công tác tham mưu, dự báo chiến lược, chủ động phòng ngừa và xử lý kịp thời, chính xác các tình huống.

Chú trọng tổng kết thực tiễn, bổ sung, phát triển lý luận về quốc phòng, an ninh, nghệ thuật quân sự Việt Nam, nghệ thuật chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc, nghệ thuật bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trong tình hình mới.

Sau gần 40 năm đổi mới, tư duy lý luận về quốc phòng, an ninh có bước phát triển vượt bậc và đạt được thành tựu to lớn trong thực tiễn tổ chức thực hiện. Trước bối cảnh tình hình mới, kế thừa tư duy lý luận và thực tiễn đạt được, Đảng ta cần phải thực hiện tốt định hướng mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp trên; đồng thời, quá trình đó phải tiếp tục đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu phát triển lý luận để bổ sung, hoàn thiện đường lối về quốc phòng, an ninh và nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện đường lối đó trong thực tiễn nhằm thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong kỷ nguyên phát triển mới, đưa đất nước sánh vai cùng các cường năm châu như Bác Hồ từng mong muốn./.