Thầy của những người thầy

Kỷ luật, chuyên nghiệp

Hàng loạt danh thủ như Lê Huỳnh Đức, Trần Minh Chiến, Nguyễn Mạnh Cường, Nguyễn Hồng Sơn, Trần Công Minh, Nguyễn Hữu Thắng, Võ Mạnh Cường đều đã giã từ sự nghiệp quần đùi áo số một thời gian rất dài. Nhiều người trong số họ đã huấn luyện nên nhiều tuyển thủ quốc gia trong hơn một thập kỷ qua. Thậm chí, chính những tài năng do các danh thủ đào tạo nên như Lê Công Vinh, Phạm Thành Lương, Trương Đình Luật cũng đã chuyển sang nghiệp “gõ đầu trẻ”, nhằm tiếp nối hành trình xây dựng các thế hệ bóng đá tiếp theo cho Việt Nam.

Ngược dòng thời gian 30 năm trước, một trong những HLV đã đặt nền móng sơ khai cho quá trình phát triển của “những chiến binh sao vàng”, ông được xem là thầy của những người thầy tại bóng đá Việt Nam. Đó là Karl Heinz Weigang, vị chiến lược gia đã khơi nguồn cảm hứng và nâng tầm trình độ cho chính “thế hệ F1” gồm Huỳnh Đức, Minh Chiến, Công Minh, Mạnh Cường... kể trên.

Huấn luyện viên Weigang cùng đội tuyển Việt Nam giành tấm huy chương đầu tiên trong lịch sử SEA Games. Ảnh: VFF

“SEA Games 1995, đội tuyển Việt Nam lần đầu tiên giành huy chương. Đã 3 thập niên trôi qua, nhưng tôi vẫn nhớ như in giải đấu ấy. Đặc biệt là dấu ấn trong cabin của thầy Weigang. Người ta hay truyền tai nhau lúc ấy rằng người Đức nổi tiếng với tính kỷ luật. Và HLV Weigang, một người đến từ Đức thật sự điển hình cho quan điểm ấy. Thầy chú trọng ở từng chi tiết nhỏ, luôn đưa ra những quy định chặt chẽ, đúng chuẩn cầu thủ châu Âu để anh em trong đội tuân thủ”, danh thủ Nguyễn Mạnh Cường nhớ lại.

Danh thủ Nguyễn Mạnh Cường nói thêm: “Tôi lấy ví dụ như chuyện ăn uống. Một ngày, ông Weigang nhìn thấy chúng tôi ăn bánh mì trắng. Ông yêu cầu anh em phải chuyển sang dùng bánh mì đen. Khi thấy bữa cơm của các cầu thủ đa phần là thịt, HLV Weigang liền đặt ra quy định phải luôn có rau, salad trong từng khẩu phần ăn. Thói quen dinh dưỡng đối với cầu thủ vốn đã có những quy định kể từ thời ấy”.

“Hay về chuyện giờ giấc. Trước đó, chúng tôi không có thói quen cùng nhau đến hay đợi nhau ra về. Ông Weigang đặc biệt ghét chuyện người đến muộn, ra sau. Tất cả phải tuân thủ chặt chẽ công tác tập luyện và thi đấu. Chỉ cần đến muộn giờ dù chỉ 1 phút, cầu thủ ấy sẽ phải nghỉ cả buổi tập. Thậm chí, anh ta phải đối diện với nguy cơ bị loại khỏi đội tuyển Việt Nam”, danh thủ Nguyễn Mạnh Cường chia sẻ.

Nền móng phát triển

Theo chuyên gia Nguyễn Mạnh Cường, HLV Weigang không chỉ đưa ra mệnh lệnh một chiều. Ông sẵn sàng lý giải về hiệu quả khi đưa ra yêu cầu đối với học trò. “Có một số cầu thủ trong đội thắc mắc về việc tại sao lại ăn bánh mì đen hay dùng salad thay vì thịt hoặc cá. Ở thời điểm đó, chúng tôi không được tiếp xúc với các kiến thức về dinh dưỡng thể thao như các bạn trẻ hiện tại.

Ông Weigang lại dành cả một buổi để giải thích. Ví dụ, ăn những món nào sẽ giúp cầu thủ có nhiều năng lượng, có nền tảng sức bền tốt hơn so với trước. Hoặc vì sao phải ngủ ở thời điểm nào trong ngày, tránh thức khuya hay dậy quá sớm. Sự tận tình của HLV Weigang trở thành động lực để chúng tôi từng bước chấp hành. Cho đến hiện tại, nhiều người sau khi chuyển sang công tác huấn luyện, vẫn xem giáo án của HLV Weigang là kim chỉ nam. Thời gian có thể đổi thay, bóng đá hiện đại có thể khác biệt, nhưng nền tảng kiến thức và sự tận tâm từ thầy Weigang là điều mà anh em chúng tôi nhớ mãi”.

Ở thời điểm ấy, HLV Weigang đã xây dựng một triết lý bóng đá mà cho đến ngày nay, biến thể trong phong cách thi đấu vẫn áp dụng và mang hơi thở hiện đại.

“Ngay từ thời điểm đó, chúng tôi đã được dạy về tư duy vị trí. Tôi vẫn nhớ rằng HLV Weigang đã yêu cầu chúng tôi phải suy nghĩ và tự trả lời câu hỏi rằng nếu mình hoặc đồng đội mất bóng, bản thân sẽ phải làm gì. Những vệ tinh xung quanh cũng cần phải chủ động để tạo sự đồng bộ trong khối đội hình của Việt Nam. Hay giả dụ, lúc hàng phòng ngự gây áp lực tầm cao, chúng tôi được phép làm gì và phải chú trọng điều gì. Mọi chi tiết từ tư thế đứng, chuỗi hành động đều được HLV Weigang chia sẻ và dặn dò từng cầu thủ. Tôi tin rằng cho đến hiện tại, giáo án mang tên Weigang vẫn có tính thời sự”, danh thủ Nguyễn Mạnh Cường nói.

Kỳ SEA Games đầu tiên gắn bó với HLV Weigang, đội tuyển Việt Nam vào đến trận chung kết. Đó cũng là lần đầu trong lịch sử, bóng đá nam Việt Nam giành được huy chương tại Đại hội thể thao Đông Nam Á. Cá nhân danh thủ Nguyễn Mạnh Cường cảm thấy hơi tiếc nuối. Bởi vì phải chịu 2 tấm thẻ vàng nên ông không thể góp mặt cùng các đồng đội trong trận đấu cuối cùng. Nhưng cũng từ đây, một câu nói từ phía HLV Weigang khiến ông Cường nhớ mãi cho đến ngày hôm nay.

“Quả thực, trong trận tranh vé dự chung kết, tôi đã không thể có lựa chọn khả dĩ hơn ngoài việc bị phạt thẻ vàng. Lúc bấy giờ, Việt Nam rơi vào tình thế bị phản công. Đội Myanmar có 2 cầu thủ trong khi chỉ có mình tôi và thủ môn đang trong trạng thái phòng ngự. Tôi buộc phải phạm lỗi để dập tắt nguy hiểm. Tấm thẻ vàng khi ấy khiến tôi không thể dự trận chung kết, do trước đó ở vòng bảng cũng chịu 1 thẻ phạt”, danh thủ Mạnh Cường kể lại. “Thầy đã nói với tôi thế này: Tôi biết cậu tiếc nuối. Nhưng cậu đã làm những gì phải thực hiện tại bán kết. Bóng đá là như thế. Đừng buồn khi bản thân đã nỗ lực để đội nhà đi đến trận cuối cùng”./.