Thí điểm thị trường tài sản mã hóa: Doanh nghiệp có thêm kênh huy động vốn, nhà đầu tư được bảo vệ

Siết chặt quản lý phòng chống rửa tiền

Trong hơn một thập kỷ vừa qua, thị trường tài sản mã hóa đã phát triển vượt bậc, từ một khái niệm còn nhiều tranh cãi đã dần trở thành một bộ phận ngày càng có ảnh hưởng trong hệ thống tài chính toàn cầu. Vai trò huy động vốn cho doanh nghiệp từ hoạt động phát hành, chào bán tài sản mã hóa cũng đang trở thành một xu thế mới trên toàn cầu và được các quốc gia từng bước triển khai xây dựng quy định pháp luật.

Một trong những mục tiêu quan trọng được Chính phủ, Bộ Tài chính hướng đến khi xây dựng Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, là mở ra một kênh huy động vốn mới cho doanh nghiệp trong nước. Mục tiêu này góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển công nghệ, chuyển đổi số và phát triển kinh tế tư nhân nhằm thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Bộ Chính trị đề ra tại các Nghị quyết số 52-NQ/TW về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.

Việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, mở ra kênh huy động vốn mới cho doanh nghiệp trong nước. Ảnh tư liệu

Tuy nhiên, thị trường tài sản mã hóa vẫn là một lĩnh vực mới với người dân Việt Nam trong khi tài sản mã hóa tiềm ẩn rủi ro biến động mạnh. Do đó, tại Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP, các khoản 1, 2 Điều 6 quy định về chào bán, phát hành tài sản mã hóa nhằm hạn chế rủi ro cho các nhà đầu tư trong nước, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp trong nước chủ động huy động nguồn lực từ các nhà đầu tư nước ngoài có hiểu biết về thị trường.

Ngoài ra, trước đây các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa chưa chịu sự điều chỉnh của pháp luật Việt Nam nên chưa bảo đảm tuân thủ quy định và tiềm ẩn nhiều rui ro trong hoạt động phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP đã đưa ra quy định cụ thể. Trong đó, tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa có trách nhiệm “Thực hiện các biện pháp phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt áp dụng với tổ chức tài chính, trong đó đối với việc nhận biết khách hàng trong trường hợp khách hàng thực hiện giao dịch không thường xuyên theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 9 Luật Phòng, chống rửa tiền được thực hiện khi giá trị giao dịch của khách hàng có giá trị quy đổi tương đương từ 1.000 USD trở lên; sử dụng phương pháp phù hợp để theo dõi, giám sát liên tục giao dịch và mối quan hệ kinh doanh của khách hàng với tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa, thường xuyên xác định, cập nhật các dấu hiệu đáng ngờ để kịp thời phát hiện và báo cáo giao dịch đáng ngờ theo quy định".

Theo Bộ Tài chính, quy định này được xây dựng phù hợp với thông lệ quốc tế và kiến nghị của Lực lượng Đặc nhiệm Hành động Tài chính (FATF) về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt trong lĩnh vực tài sản mã hóa.

Tiềm năng nhưng cũng có nhiều rủi ro

Theo ông Mai Huy Tuần - Tổng Giám đốc SSI Digital (SSID), tài sản số chỉ mới phát triển mạnh mẽ 10 năm gần đây và rất may những người Việt Nam đã tham gia ngay từ đầu. Với động lực từ con người, các bạn trẻ đang phát triển cộng đồng tài sản số, tôi tin nếu Việt Nam chớp cơ hội này, chúng ta sẽ không thua bất kỳ quốc gia nào.

“Với blockchain, chúng ta hiện đang là top đầu thế giới. Người Việt Nam làm được toàn bộ từ công nghệ, xu thế, cách triển khai. Tôi tin rằng Việt Nam có thể vươn mình với lĩnh vực này và có thể là trong top 1 thế giới cũng không phải khó” - ông Tuần nói.

Tài sản số là lĩnh vực mới, đánh giá có nhiều tiềm năng nhưng cũng có nhiều rủi ro, CEO SSID cho biết, nhà đầu tư nên tìm hiểu một cách kỹ lưỡng. Tài sản số không giống như tài sản vật lý có thể mang về nhà cất. Tất cả các tài sản số đều nằm trên các mạng lưới (chain), chỉ cầm được trên các ứng dụng. Đây là điều mà chúng ta cần thời gian để tư vấn, giáo dục qua các kênh truyền thông chính thống giúp nhà đầu tư hiểu rằng có một luồng tài sản mới và đã được Chính phủ thừa nhận trong Luật Dân sự.

Ở một góc nhìn khác, ông Vũ Đức Nam - Giám đốc Đầu tư (CIO) Art Investor chia sẻ rằng, việc luật hóa tài sản số và tiền mã hóa không chỉ mang ý nghĩa quản lý, mà còn là bước tiến quan trọng để đưa hoạt động đầu tư, giao dịch hiện nay vốn đang diễn ra trong vùng “xám” - trở thành hợp pháp và được bảo vệ trong khuôn khổ pháp luật Việt Nam. Từ đó, một hành lang pháp lý chính thức sẽ mở đường cho sự phát triển của hàng loạt sản phẩm, dịch vụ và công nghệ hỗ trợ liên quan đến tài sản số.

Ông Nam cũng nhận định rằng, trong chiến lược phát triển nền kinh tế số của Chính phủ, một số ngành tài chính truyền thống đang có những bước đi đầu tiên trong việc tiếp cận lĩnh vực này. Cụ thể, ngành ngân hàng và chứng khoán được cho là sẽ tiên phong trong việc triển khai các sản phẩm liên quan đến tài sản số. Thậm chí, thị trường đã bắt đầu rộ lên thông tin về khả năng hình thành các sàn vàng số trong tương lai gần. "Đây sẽ là làn sóng chuyển dịch mạnh mẽ trong tư duy phát triển kinh tế. Và nhóm ngành tài chính, đặc biệt là ngân hàng và chứng khoán sẽ là những đối tượng đón đầu xu thế và hưởng lợi trực tiếp từ quá trình này" - ông Nam phân tích.

Tấn Minh