Thị trường mua bán - sáp nhập (M&A): Phục hồi mạnh cả về giá trị lẫn quy mô giao dịch

Các thương vụ M&A đang gia tăng, củng cố kỳ vọng vào chu kỳ tăng trưởng mới của thị trường này (Ảnh: Dũng Minh)

Bất động sản và sản xuất công nghiệp duy trì giá trị lớn nhất

Xét về giá trị được công bố và ước tính, bất động sản và sản xuất công nghiệp vẫn duy trì trong nhóm các lĩnh vực có giá trị lớn nhất, với giá trị giao dịch công bố/ước tính lần lượt khoảng 225 triệu USD và 109 triệu USD. Lĩnh vực năng lượng có sự bứt phá so với các tháng trước khi ghi nhận giá trị thương vụ lên đến khoảng 115 triệu USD.

Về số lượng thương vụ, có thể thấy sự đa dạng giữa các lĩnh vực hơn so với các tháng trước, trong đó lĩnh vực sản xuất công nghiệp chiếm số lượng lớn nhất với 10 thương vụ, năng lượng với 7 thương vụ và các lĩnh vực còn lại trung bình khoảng 4-5 thương vụ.

Mặc dù tổng giá trị giao dịch trong tháng 10 gần tương đương với tháng 9, số lượng và cấu trúc các thương vụ lại cho thấy tín hiệu phục hồi rõ ràng hơn của thị trường M&A.

Các giao dịch hoàn tất trong tháng chủ yếu là M&A chiến lược (strategic M&A) do nhà đầu tư nước ngoài dẫn dắt, bao gồm OCI Holdings mua 65% cổ phần của Elite Solar Power Wafer, hay Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản) đã hoàn tất thương vụ mua lại 49% cổ phần của CTCP Tư vấn và Phát triển điện Cửu Long, thay vì các thương vụ cho mục đích tái cấu trúc của các tập đoàn nội địa.

Đồng thời, dòng vốn từ các quỹ đầu tư PE cũng bắt đầu quay trở lại sau giai đoạn thận trọng kéo dài, với việc tháng 10 ghi nhận nhiều thương vụ đầu tiên của các quỹ nước ngoài tại Việt Nam như Ares Asia Private Equity đầu tư vào MEDLATEC, hay EMIA rót vốn vào MyStorage, một tín hiệu tích cực cho niềm tin đầu tư trung và dài hạn.

Điểm danh thương vụ tiêu biểu

Tháng 10 chứng kiến nhiều thương vụ M&A lớn. Trong lĩnh vực bất động sản, CTCP Vincom Retail (HoSE: VRE) vừa chuyển nhượng 99,99% vốn góp tại Công ty TNHH Bất động sản Vincom NCT, đơn vị sở hữu Vincom Center Nguyễn Chí Thanh, cho Công ty TNHH Thương mại Đầu tư và Dịch vụ Bảo Quân. Giá trị chuyển nhượng khoảng 133 triệu USD.

Về lĩnh vực sản xuất và công nghiệp, OCI Holdings - tập đoàn năng lượng và hóa chất hàng đầu Hàn Quốc, thông qua OCI ONE, một công ty con thuộc OCI TerraSus, đã mua 65% cổ phần của Elite Solar Power Wafer, nhà máy sản xuất tấm wafer cho pin mặt trời đang được xây dựng tại Việt Nam. Dự án có công suất giai đoạn đầu 2,7 GW, tổng mức đầu tư là 120 triệu USD, trong đó phần vốn của OCI ONE trị giá khoảng 78 triệu USD.

Trong lĩnh vực logistics và hạ tầng, MyStorage - công ty cung cấp dịch vụ kho tự quản tích hợp công nghệ, thành lập năm 2019 tại Việt Nam, đã nhận khoản đầu tư hàng triệu USD từ Emerging Markets Investment Advisers (EMIA), quỹ đầu tư tư nhân có trụ sở tại Singapore. MyStorage đang vận hành 4 kho lưu trữ tại TP.HCM và Đồng Nai. Giao dịch nhằm hỗ trợ MyStorage mở rộng mạng lưới cơ sở trong nước và quốc tế, đồng thời nâng cấp nền tảng số để cải thiện trải nghiệm khách hàng và thúc đẩy các sáng kiến ESG trong hoạt động kinh doanh.

Lĩnh vực năng lượng có nhiều thương vụ nhất. Trong đó, Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản) đã hoàn tất thương vụ mua lại 49% cổ phần của CTCP Tư vấn và Phát triển điện Cửu Long (MEE JSC) từ GreenSpark Group. MEE JSC là chủ sở hữu cụm thủy điện Đăk Di 1 & 2 tại Nam Trà My (Quảng Nam cũ) với tổng công suất 48 MW, đi vào vận hành từ năm 2022 và đã ký hợp đồng mua bán điện 20 năm với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Levanta Holding Pte. Ltd. mua 80% cổ phần HBRE Gia Lai Wind Power JSC từ Super Energy Group và Super Wind Energy với giá 33,1 triệu USD.

Verdant Energy Pte. Ltd. đã hoàn tất thương vụ mua lại danh mục điện mặt trời mái nhà với tổng công suất 11 MW tại Việt Nam. Danh mục này bao gồm hệ thống lắp đặt trên 10 trung tâm thương mại. Các dự án dự kiến tạo ra hơn 11.700 MWh năng lượng sạch mỗi năm, góp phần giảm phát thải khoảng 8.100 tấn CO2 hàng năm.

Platium Victory Pte. Ltd - quỹ đầu tư tại Singapore, hiện là cổ đông lớn nhất của Công ty cổ phần Cơ điện lạnh (HoSE: REE), đã đăng ký mua thêm 18.135.447 cổ phiếu của REE. Giá trị giao dịch dự kiến là khoảng 43,6 triệu USD.

Còn lĩnh vực nông nghiệp và chăn nuôi, Công ty cổ phần Tập đoàn Dabaco Việt Nam (DBC) thông qua việc mua thêm 2,5 triệu cổ phiếu, tương đương 41,67% cổ phần của Công ty cổ phần Thịnh Phát Kim Sơn 1, để tăng vốn điều lệ phục vụ đầu tư xây dựng Dự án Khu chăn nuôi lợn công nghệ cao tại xã Bảo Hà (tỉnh Lào Cai), tổng vốn đầu tư khoảng 560 tỷ đồng, triển khai từ năm 2025 đến năm 2027.

Ngày 1/10 tại Hà Nội, De Heus - tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất thức ăn chăn nuôi, đã ký kết thỏa thuận mua lại 100% cổ phần của Tập đoàn CJ Feed & Care (Hàn Quốc) với giá trị khoảng 852,27 triệu USD. Theo thỏa thuận, De Heus sẽ tiếp quản toàn bộ hoạt động kinh doanh của CJ Feed & Care tại Việt Nam, Indonesia, Hàn Quốc, Campuchia và Philippines, bao gồm 17 nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi, trong đó số nhà máy ở Việt Nam là 7 nhà máy với tổng công suất trên 1 triệu tấn/năm.

Lĩnh vực tiêu dùng cũng đóng góp một thương vụ lớn, với việc Coolmate, thương hiệu D2C nam giới Việt Nam, vừa công bố hoàn tất vòng gọi vốn Series C. Thương vụ do Vertex Growth Fund (hậu thuẫn bởi Temasek) dẫn dắt, với sự tham gia của Cool Japan Fund (hậu thuẫn bởi Chính phủ Nhật) cùng Youngone CVC - quỹ đầu tư thuộc tập đoàn may mặc top 3 của Hàn Quốc và các nhà đầu tư hiện hữu Vertex Ventures SEA & India và Kairous Capital.

Với lĩnh vực y tế, ngày 23/10/2025, Tập đoàn Y tế MEDLATEC công bố quỹ tư nhân Ares Asia Private Equity thuộc Ares Management Corporation (NYSE: ARES), tập đoàn quản lý tài sản hàng đầu thế giới, đã trở thành nhà đầu tư chiến lược của mình. Đây là thương vụ đầu tiên của Ares Asia Private Equity tại lĩnh vực y tế Việt Nam, đồng thời đánh dấu MEDLATEC Group là đơn vị y tế tư nhân đầu tiên trong nước nhận vốn đầu tư từ Ares.

CTCP Dược phẩm Trung ương VIDIPHA (HoSE: VDP) thông báo, CTCP Chứng khoán DSC (HOSE: DSC) trở thành cổ đông lớn. Giao dịch diễn ra vào ngày 8/10 với giá trị ước tính khoảng 214 tỷ đồng (tương đương 8 triệu USD).

Với lĩnh vực tiện ích, Private Infrastructure Development Group (PIDG), thông qua công ty thành viên InfraCo, đã đầu tư 218,6 tỷ đồng (8,68 triệu USD) vào Công ty TNHH Nước sạch Hòa Bình - Xuân Mai, dự án thuộc Tập đoàn AquaOne. Khoản đầu tư được dùng để xây dựng nhà máy xử lý nước sạch công suất 150.000 m3/ngày, bao gồm hạng mục lấy nước thô, xử lý, lưu trữ và phân phối, nhằm cung cấp nước sạch cho khu vực nông thôn và ven đô tỉnh Phú Thọ.

Cuối cùng là lĩnh vực tài chính. Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank, HoSE: TPB) sẽ mua thêm cổ phần tại Công ty cổ phần Chứng khoán Tiên Phong (TPS, HoSE: ORS) thông qua đợt phát hành riêng lẻ 287,9 triệu cổ phiếu với giá 12.500 đồng/cổ phiếu, tương đương tổng giá trị gần 3.600 tỷ đồng (khoảng 137 triệu USD). Sau giao dịch, tỷ lệ sở hữu của TPBank tại TPS sẽ tăng từ 9,01% lên 51% vốn điều lệ, đồng thời vốn điều lệ của công ty chứng khoán này sẽ được nâng từ 3.340 tỷ đồng lên hơn 6.239 tỷ đồng.

Nhìn tổng thể, những chuyển động trong tháng 10 cho thấy, thị trường M&A Việt Nam đang dần lấy lại nhịp sau giai đoạn trầm lắng, với sự nổi lên của các giao dịch chiến lược và sự trở lại của dòng vốn ngoại. Cấu trúc thương vụ và sự đa dạng lĩnh vực cho thấy nền tảng tích cực cho các tháng cuối năm, đồng thời củng cố kỳ vọng về chu kỳ tăng trưởng mới của hoạt động M&A trong trung và dài hạn.

(*) Trưởng Dịch vụ tư vấn doanh nghiệp, Phó tổng giám đốc, Grant Thornton Việt Nam

Nguyễn Thị Vĩnh Hà*