Thị trường vàng trong nước thay đổi thế nào khi chấm dứt độc quyền vàng miếng?

Theo ước tính có khoảng 2.000 tấn vàng đang được người dân Việt Nam cất giữ. (Ảnh minh họa)

Đã đến lúc sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP

Cuối tháng 5 vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về cơ chế, chính sách quản lý thị trường vàng, Tổng Bí thư yêu cầu xóa bỏ tư duy “không quản được thì cấm”, sớm sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng thị trường hóa có lộ trình và kiểm soát chặt chẽ, xóa bỏ độc quyền vàng miếng có kiểm soát…

Những năm gần đây, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, các chuyên gia tài chính kinh tế và kể cả người dân quan tâm đến thị trường vàng đều cho rằng Nghị định 24/2012/NĐ-CP không còn phù hợp với tình hình hiện nay.

Nghị định này ban hành nhằm chấm dứt thói quen dùng vàng miếng làm đơn vị thanh toán mua bán, khiến nền kinh tế gặp tình trạng vàng hóa từ gần 20 năm trước. Từ khi áp dụng nghị định đến nay, Ngân hàng Nhà nước trở thành đơn vị duy nhất được phép sản xuất vàng miếng, chọn SJC làm thương hiệu vàng miếng quốc gia. Sau nhiều năm, nguồn cung vàng trong nước ngày càng khan hiếm do quy định hạn chế nhập khẩu vàng, giá vàng miếng trong nước tăng liên tục, nhiều thời điểm cao hơn 10% so với giá vàng thế giới.

Vì thế, sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP, xóa bỏ độc quyền vàng miếng được xem là biện pháp cần thiết và cấp bách để đưa thị trường vàng trong nước ngày càng minh bạch, giảm chênh lệch giá, hạn chế đầu cơ buôn lậu vàng và kết nối thị trường vàng trong nước với thế giới.

Những định hướng thiết thực để mang lại thị trường vàng minh bạch, cạnh tranh

Bên cạnh việc xóa bỏ độc quyền vàng miếng, Tổng Bí thư Tô Lâm còn đưa ra nhiều định hướng để thay đổi cách quản lý thị trường vàng. Theo đó, Nhà nước sẽ mở rộng quyền nhập khẩu có kiểm soát để tăng cung vàng, giúp hạ nhiệt tình trạng khan hiếm nguồn cung. Từ đó các công ty kinh doanh vàng không còn phải hạn chế số lượng vàng bán ra mỗi ngày, cảnh người dân xếp hàng chầu chực mua vàng sẽ chấm dứt. Khi có nhiều thương hiệu vàng miếng cùng xuất hiện trên thị trường, giá cả sẽ cạnh tranh và không còn tăng phi mã như thời gian qua mà tiệm cận với giá vàng thế giới.

Tổng Bí Thư cũng nhấn mạnh Việt Nam cần phát triển các kênh đầu tư thay thế để huy động vàng trong dân cư Theo ước tính, trung bình mỗi người Việt Nam đang sở hữu gần 5,5 chỉ vàng và có khoảng 2.000 tấn vàng đang được người dân Việt Nam cất giữ. Nếu huy động được nguồn vàng trong dân cư tham gia vào dòng chảy kinh tế, chuyển hỏa thành vốn đầu tư sản xuất thì sẽ kích thích kinh tế phát triển.

Ngoài ra, Tổng Bí thư đề nghị các cơ quan quản lý nghiên cứu thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia hoặc cho phép đưa mặt hàng này vào giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa. Sàn giao dịch vàng là nơi diễn ra hoạt động bán vàng theo nhiều hình thức như vàng vật chất, vàng tài khoản, vàng tín chỉ hay vàng hợp đồng tương lai.

Trước đây, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam từng đề xuất lập sàn giao dịch vàng quốc gia vì sẽ giúp giá vàng trong nước và thế giới liên thông với nhau, không còn khoảng cách chênh lệch lớn như hiện nay. Sàn giao dịch vàng còn giúp huy động được nguồn vàng trong dân, tăng thu thuế cho nhà nước, đẩy lùi vàng nhập khẩu lậu cũng như tăng dự trữ vàng quốc gia… Tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về quản lý thị trường vàng, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã giao Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu thực hiện lập sàn giao dịch vàng theo hướng người dân được tự do giao dịch.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng nhắc nhở cơ quan quản lý cần nghiên cứu, áp dụng thuế với giao dịch mua bán vàng để nâng tính minh bạch, khả năng theo dõi thị trường của cơ quan quản lý và hạn chế mua bán vì mục đích đầu cơ cũng như nghiên cứu xóa bỏ thuế xuất khẩu với vàng trang sức mỹ nghệ để khuyến khích sản xuất và xuất khẩu. Lĩnh vực vàng trang sức mỹ nghệ vốn là thế mạnh của Việt Nam, có dư địa phát triển lớn. Xóa bỏ thuế xuất khẩu với mặt hàng này sẽ giúp các doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường thế giới, góp phần tăng doanh thu cho ngân sách nhà nước.

T.T