Thích ứng biến đổi khí hậu thuận thiên, bền vững

Biến đổi khí hậu, triều cường tạo nên các hiện tượng thời tiết cực đoan, trong đó có tình trạng ngập, lụt tại nhiều khu vực trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.

Thời gian qua, biến đổi khí hậu không còn chỉ ở mức cảnh báo mà đã tác động tiêu cực đến nhiều lĩnh vực của đời sống. Đó là tình trạng ngập lụt, xâm nhập mặn, hạn hán, hiện tượng nhà kính, thời tiết cực đoan,… diễn ra ngày càng nghiêm trọng, gây thiệt hại về kinh tế và sức khỏe cộng đồng. Thành phố Hồ Chí Minh là một trong 10 thành phố trên thế giới có nguy cơ ảnh hưởng nhiều nhất bởi biến đổi khí hậu khi các tính toán cho thấy, nếu mực nước biển dâng lên 1m thì nhiều khu vực sẽ bị ngập sâu. Vào năm 2050, khoảng 20% diện tích của thành phố sẽ bị ảnh hưởng do nước biển dâng. Điều này sẽ tác động lên nhiều phương diện, đặc biệt là đời sống người dân. Về tài chính, thành phố cũng có thể thiệt hại tới 50 triệu USD mỗi năm do các tác động của biến đổi khí hậu. Ngoài ra còn thiệt hại khác khi các ngành công nghiệp, dịch vụ sẽ phải tốn nhiều chi phí để đầu tư, thích ứng và chuyển đổi mô hình mới.

Những cảnh báo nghiêm trọng nêu trên cho thấy, hiện tượng biến đổi khí hậu không còn được nhìn nhận như một vấn đề về môi trường thuần túy. Để giảm thiểu, thích ứng, vấn đề này cần đặt trong bối cảnh tổng thể, dự báo các kịch bản và đồng bộ trong bài toán quy hoạch bền vững trên các lĩnh vực. Khi việc "kháng cự" gần như không thể thì các giải pháp thích ứng thuận thiên và chuyển đổi phù hợp là rất cấp thiết và quan trọng. Đây cũng là một phép thử lớn đối với năng lực quản trị đô thị, như bài toán quy hoạch, đầu tư. Với những biểu hiện ngày càng rõ rệt thì việc bắt tay vào hành động thông qua các giải pháp thích ứng khoa học, thuận tự nhiên trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.

Thành phố Hồ Chí Minh cũng là địa phương đầu tiên của cả nước ban hành Kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trọng tâm của kế hoạch này chính là đưa các vấn đề, kế hoạch thích ứng vào quy hoạch ở các lĩnh vực như giao thông, năng lượng,… để bảo đảm sự phát triển bền vững cho thành phố. Các cơ quan, đơn vị cần đẩy mạnh việc hoàn thiện cơ chế điều phối chương trình hành động khí hậu, thúc đẩy phối hợp liên ngành, trong đó nhiều giải pháp cần chú trọng thực hiện, như: Giảm phát thải khí nhà kính, sử dụng hiệu quả năng lượng và tăng cường khả năng chống chịu hạ tầng trước thiên tai. Ở góc độ hạ tầng, thành phố cũng đang triển khai nhiều giải pháp về công trình kỹ thuật thoát nước, xây hồ điều tiết, tăng mảng xanh,…

Trong vấn đề thích ứng biến đổi khí hậu, công tác tuyên truyền đặc biệt quan trọng, nhất là đối với thế hệ trẻ. Không cần những giải pháp đao to búa lớn mà bằng những hành động nhỏ, thiết thực trong đời sống hằng ngày như nói không với sản phẩm nhựa dùng một lần, hạn chế túi nylon,… cũng đã là thiết thực góp phần bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu ■

Bài và ảnh: QUANG QUÝ